Plac Republiki w Belgradzie
Plac Republiki w Belgradzie (serb. Трг републике[1], do 1949 roku plac Teatralny[2]) – plac w śródmieściu Belgradu, w dzielnicy Stari grad.
| Stari grad | |
.jpg) Plac Republiki (2016) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Długość |
ponad 100 m |
| Powierzchnia |
około 4 ha |
Położenie na mapie Belgradu  | |
Położenie na mapie Serbii  | |
 44°48′59,2″N 20°27′36,4″E/44,816444 20,460111
| |
Historia
edytujPrzez teren dzisiejszego placu przebiegała rzymska brukowana droga[2]. Na placu stała największa brama warowna Belgradu, XVIII-wieczna Stambol kapija, zburzono ją w 1868 roku z rozkazu księcia Michała Obrenowicia, gdyż brama była postrzegana za symbol tureckiej władzy i przemocy[2]. Pozostały po niej fundamenty, które odkopano w 1927 roku[2]. W pobliżu bramy znajdował się meczet oraz cmentarz turecki[2].
Do połowy XIX wieku plac leżał poza obszarem śródmieścia Belgradu[1]. Formowanie placu nastąpiło po wyburzeniu bramy miejskiej[1]. Pod koniec XIX wieku na placu znajdowała się pętla tramwajowa pierwszej linii w Belgradzie[3] (zob. tramwaje w Belgradzie). Plac był wykorzystywany jako miejsce manifestacji politycznych w dwudziestoleciu międzywojennym[4]. Podczas wyzwalania Belgradu w 1944 roku na placu toczyły się intensywne walki[4]. Po wyzwoleniu zorganizowano tamże pierwszą zwycięską manifestację[4]. Jako część Starego Belgradu plac podlega orchronie jako dobro kultury[1].
Architektura
edytujPlac jest miejscem ruchliwym, przy nim krzyżują się ważne ulice śródmieścia[2]. Zajmuje około 4 hektary[1]. Na północny wschód od placu znajduje się mały park z pomnikiem Branislava Nušicia[1], a za nim skwer z pomnikiem Vasy Čarapicia z 1954 roku i dawny Dom Jugosłowiańskiej Armii Ludowej[5]. Na południowy wschód od placu znajduje się narożny budynek Hotelu Centar No.1 z 1923 roku[6].
Obiekty położone przy placu
edytuj- gmach Muzeum Narodowego, otwarty w 1844 toku[4]
- gmach Teatru Narodowego, otwarty w 1869 roku[5]
- Palata Reuniona z około 1930 roku[7]
- Dom Prasy z 1961 roku[4]
- pomnik księcia Michała z 1882 roku[5]
Galeria
edytuj-
Widok z południa (2021) -
Gmach Muzeum Narodowego (2019) -
Gmach Teatru Narodowego (2011) -
Palata Reuniona (2019) -
Dom Prasy (2018) -
Pomnik księcia Michała (2023) -
Fundamenty bramy miejskiej (2018) -
Hotel Centar No.1 (2018)
.jpg)
.jpg)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Трг Републике, [w:] Стари град [online] [dostęp 2024-03-14].
- ↑ a b c d e f Woydyłło 1982 ↓, s. 22.
- ↑ Woydyłło 1982 ↓, s. 22-23.
- ↑ a b c d e Woydyłło 1982 ↓, s. 23.
- ↑ a b c Woydyłło 1982 ↓, s. 24.
- ↑ O nama [online], Hotel Centar No.1 [dostęp 2024-04-13] (serb.).
- ↑ ОВАКО ЈЕ 1930. НИЦАЛО БУДУЋЕ ПОЗОРИШТЕ "БОШКО БУХА": У згради је било и седиште немачке обавештајне службе [online], NOVOSTI [dostęp 2024-04-13] (serb.).
Bibliografia
edytuj- Jerzy Woydyłło, Belgrad i okolice, Mały Przewodnik Turystyczny, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1982, ISBN 978-83-03-00066-8.