Plac Muzealny we Wrocławiu
Plac Muzealny we Wrocławiu (Museumsplatz[1][2]) – plac położony we Wrocławiu, na Przedmieściu Świdnickim, w obrębie Starego Miasta[1][3]. Plac został wytyczony i działki rozparcelowane w XIX wieku, a następnie wybudowano tu w latach 1875-1880 siedzibę Śląskiego Muzeum Sztuk Pięknych, skąd zaczerpnięto nazwę dla placu[1][2][4][5] .
Przedmieście Świdnickie | |
budynek szkoły | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Poprzednie nazwy |
Museumsplatz |
Położenie na mapie Wrocławia | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
51°06′14,461″N 17°01′31,486″E/51,104017 17,025413 |
Historia
edytujW miejscu dzisiejszego placu znajdowała się ujeżdżalnia i magazyny pułku kirasjerów[1]. Po wschodniej stronie od 1857 roku[6] (1855 r.[7]) istniała między innymi Willa Eichborna[a][1][6][7]. W 1866 roku obszar ten został zakupiony przez magistrat. W 1873 roku wytyczono plac oraz przyległe ulice, a pozyskane tereny rozparcelowano. Sam plac został ukształtowany na planie kwadratu[1].
W latach 1875–1880, zgodnie z pierwotnymi założeniami, wybudowano tu siedzibę Śląskiego Muzeum Sztuk Pięknych[1] (Museum der Bildende Kunste[2], Schlesisches Museum der Bildenen Kuenste[5] ). Budynek został zaprojektowany przez Otto Ratheya[1][4][5] , którego koncepcja wybrana została w konkursie. Miał on formę gmachu o charakterze monumentalnym, ukształtowanym w oparciu o formy zaczerpnięte ze stylu klasycystycznego. W 1901 roku przed gmachem odsłonięto pomnik cesarza Fryderyka III[1].
Zabudowę wokół placu stanowiły kamienice budowane również w latach 1875-1880. Projektantami tej zabudowy byli między innymi architekci: Friedrich Barchewitz[1][8], Karl Schmidt[1][9], M. Schlesingern[1]. W pobliżu powstał również gmach Urzędu Telegraficznego zlokalizowany w południowej pierzei zabudowy wokół placu, którego projektantem był J. Promitz[b][1][10][11]. W latach 1908–1912 po stronie wschodniej placu wybudowano także budynek zaprojektowany przez Richarda Mohra, który przeznaczony został na siedzibę loży masońskiej "Hermann zur Bestündigkeit"[1][5] . Tu powstały także kamienice czynszowe, również projektu Richarda Mohra, w miejscu rozebranej w 1907 roku Willi Eichborna[a][1][7].
Podczas działań wojennych, kiedy to Wrocław został ogłoszony twierdzą i był oblegany w 1945 r. przez Armię Czerwoną, zabudowa w rejonie placu uległa zniszczeniu. Z ocalałych i zachowanych do dziś budynków pozostały jedynie kamienice w pierzei wschodniej wraz z budynkiem dawnej loży masońskiej, który został przeznaczony do użytkowania dla potrzeb klubu policyjnego[c][1][5] . Około 1960 roku rozebrano pozostałości budynku samego muzeum[1][4][5] , a w jego miejscu wybudowano budynek szkolny[d][1][5][12] . Szkoła podstawowa funkcjonuje tu od 1969 r.[13]. Tereny zaś wokół placu zostały zabudowane osiedlem o funkcjach mieszkalnych i usługowych, zaprojektowanym pod koniec lat 50. XX wieku, a zrealizowanym na przełomie lat 50. i 60. XX wieku (osiedle mieszkaniowe Plac PKWN)[5][10].
Ulice
edytujDo placu przypisane są następujące ulice[3]:
- od ulicy Tadeusza Kościuszki do Placu Legionów o długości 116 m[3][6][10][14][15]
- od ulicy Świebodzkiej o długości 226 m[3][16]
mające status drogi gminnej[3], oraz
- sięgacz o długości 85 m, mający status drogi wewnętrznej[3].
Z placem łączą się ulice: Muzealna[17], Tadeusza Kościuszki[3][6][14], Świebodzka[3][16] i plac Legionów[10][15] (do lat 1965/1970 ulica Krótka[10]).
Nazwy
edytujNazwa placu pochodzi od zlokalizowanego tu niegdyś muzeum: Museum der Bildende Kunste[1][2] (Śląskie Muzeum Sztuk Pięknych[1][4], Schlesisches Museum der Bildenen Kuenste[5] ). Po II wojnie światowej, mimo że budynek muzeum rozebrano i nie powstało w tym miejscu nowe muzeum, nazwę placu zachowano[1][4][5] .
Nazwy placu:
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ a b Willa Eichborna zlokalizowana była w miejscu dzisiejszych budynków o adresach: Ulica Tadeusza Kościuszki 2-4.
- ↑ Główny Urząd Telegraficzny położony był przy ówczesnej ulicy Telegraphenstrasse, przemianowanej później na ulicę Krótką, która następnie, bo w latach 1965/1970, została włączona do Placu Legionów (wówczas Plac PKWN).
- ↑ Obecnie (2014 r.) Klub Policji "Śnieżka": Plac Muzealny 16.
- ↑ Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 13, obejmujący Szkołę Podstawową nr 67 i Przedszkole nr 30 (2014 r.): Plac Muzealny 20.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Harasimowicz 2006 ↓, s. 566 (Muzealny, plac).
- ↑ a b c d e f Wratislavia.net 2012 ↓, s. 104 (Museumplatz).
- ↑ a b c d e f g h ZDiUM 2014 ↓, s. poz. 2440-2442.
- ↑ a b c d e Harasimowicz 2006 ↓, s. 881 (Śląskie Muzeum Sztuk Pięknych).
- ↑ a b c d e f g h i j Wroclawzwyboru 2010 ↓.
- ↑ a b c d Harasimowicz 2006 ↓, s. 433-434 (Kościuszki Tadeusza, ulica).
- ↑ a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 957 (Willa Eichborna).
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 57 (Barchewitz Friedrich).
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 790 (Schmidt Karl).
- ↑ a b c d e Harasimowicz 2006 ↓, s. 475 (Legionów, plac).
- ↑ Wratislavia.net 2012 ↓, s. 152 (Telegraphenstr.).
- ↑ ZSP13 2014 ↓.
- ↑ ZSP13 2014 ↓, s. SP67.
- ↑ a b ZDiUM 2014 ↓, s. poz. 1683.
- ↑ a b ZDiUM 2014 ↓, s. poz. 1975.
- ↑ a b ZDiUM 2014 ↓, s. poz. 4153.
- ↑ ZDiUM 2014 ↓, s. poz. 2438.
Bibliografia
edytuj- Jan Harasimowicz (red.), Encyklopedia Wrocławia, wyd. III poprawione i uzupełnione, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, ISBN 83-7384-561-5, ISBN 978-83-7384-561-9 (pol.).
- Wratislavia.net, Niemiecko-polski słownik nazw ulic, wratislavia.net, 2012 [dostęp 2014-12-11] (pol.).
- Wroclawzwyboru, Plac Muzealny bez muzeum, wroclawzwyboru.blox.pl (Wrocław z wyboru), 18 lutego 2010 [dostęp 2014-12-12] (pol.).
- ZDiUM, Wykaz dróg przebiegających przez miasto Wrocław, „ZDiUM/Infrastruktura/Ulice”, Ewa Mazur, Wrocław: Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, 27 sierpnia 2014 [dostęp 2014-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2014-10-31] .
- ZSP13, Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 13, zsp13.wroclaw.pl, 2014 [dostęp 2014-12-12] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Plac Muzealny, fotopolska.eu [dostęp 2014-12-11] (pol.).
- Plac Muzealny, dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici) [dostęp 2014-12-11] (pol.).
- Plac Muzealny, wikimapia.org [dostęp 2014-12-11] (pol.).