Plac Jakuba Wejhera w Wejherowie

Plac Jakuba Wejhera
Rynek
Państwo	Polska
Miejscowość	Wejherowo
	Położenie na mapie Wejherowa Plac Jakuba Wejhera
	Położenie na mapie Polski Plac Jakuba Wejhera
	Położenie na mapie województwa pomorskiego Plac Jakuba Wejhera
	Położenie na mapie powiatu wejherowskiego Plac Jakuba Wejhera
	54°36′06,2″N 18°14′22,2″E/54,601736 18,239488
	Multimedia w Wikimedia Commons

Plac Jakuba Wejhera – centralny plac w Wejherowie, będący rynkiem miejskim. Jego granice zostały wytyczone w latach 1643–1644. Ma kształt prostokąta, przy czym z rogów północnych wychodzą po dwie ulice, a z rogów południowych po jednej.

Historia

Rynek został wytyczony wraz z powstaniem miasta, w latach 1643–1644, przez Jakuba Wejhera, założyciela miasta. W czasach PRL rynek przecinały asfaltowe ulice, a część centralną zajmował zieleniec, który następnie został zamieniony na trylinki. W latach 2000–2001 nawierzchnia rynku, wraz z przylegającymi ulicami, została całkowicie przebudowana i wyłączona z ruchu kołowego.

Nazwa

Plac Jakuba Wejhera, do czasów rozbiorów, nazywany był po prostu rynkiem. Po I rozbiorze Polski w 1772 roku Wejherowo znalazło się w granicach Prus. Odtąd zaczął panować język niemiecki, a rynek był nazywany Marktplatz, czyli "plac targowy". Po odzyskaniu niepodległości rynek otrzymał oficjalną nazwę plac Jakuba Wejhera, która przetrwała do 1939 roku. Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu miasta przez hitlerowców nazwa została zmieniona na Adolf Hitler Platz. Po wyzwoleniu, 12 marca 1945 roku przywrócono nazwę plac Jakuba Wejhera. Jednak wraz z nastaniem PRL, znowu zmieniono nazwę – tym razem na plac Armii Czerwonej. Kolejna zmiana miała miejsce w 1990 roku – przywrócono nazwę plac Jakuba Wejhera.

Zabytki

Kolegiata

W zachodniej pierzei rynku usytuowana jest kolegiata pw. św. Trójcy. Pierwotną świątynię zbudował w latach 40. XVII wieku Jakub Wejher, wypełniając ślub złożony pod Białą podczas wyprawy moskiewskiej. Ta budowla, poświęcona w 1644 roku przez opata cystersów z Oliwy Aleksandra Kęsowskiego, została w latach 1754–1755 rozebrana, a w jej miejscu ówczesny właściciel miasta Jerzy Piotr Przebendowski wzniósł barokową świątynię o powierzchni ok. 300 m². Tę z kolei rozbudował w latach 1926–1928 prałat Edmund Roszczynialski, powiększając ją dwukrotnie. W tym stanie przetrwała do czasów dzisiejszych^[1].

Ratusz

Pierwszy ratusz w mieście powstał ok. 1650. Dzięki mapie burmistrza Dawida Judyckiego wiadomo, jak wyglądał. Przetrwał do roku 1839. W tym roku podjęto decyzję o rozbiórce starego i budowie nowego ratusza. Ten z kolei przetrwał do 1906 – wtenczas zawaliła się część sali posiedzeń. Podjęto decyzję o przebudowie ratusza. Zakończono ją w 1908 i w takiej formie ratusz wejherowski istnieje do dzisiaj^[2]. Gruntownego remontu ratusza dokonano w 2004 roku - wymieniono dach, kopułę pokryto miedzią, a także przywrócono pierwotny wygląd wszystkich pomieszczeń.

Szpitalik

Budynek dawnego szpitalika-przytułku jest jednym z cenniejszych zabytków miasta. Znajduje się w zachodniej pierzei rynku. Wybudowany w konstrukcji szachulcowej wypełnionej murem ceglanym^[3]. Jego budowa została zakończona w dniu poświęcenia kolegiaty, 4 października 1644 roku. Obiekt został odrestaurowany w 1986 roku. Obecnie na parterze budynku mieści się sklep z pamiątkami i dewocjonaliami.