Placówka wywiadowcza KOP nr 3
Placówka wywiadowcza KOP nr 3 – organ wykonawczy wywiadu Korpusu Ochrony Pogranicza.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Numer |
kryptonimowy: 120[a] |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość |
pułk KOP „Głębokie” |
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujPlacówka utworzona została w lipcu 1929 w Głębokiem[2]. Wchodziła w skład pułku KOP „Głębokie”[3]. Pod względem pracy wywiadowczej podlegała szefowi ekspozytury Oddziału II nr 1 „Wilno”[4], a pod względem pracy kontrwywiadowczej szefowi samodzielnego referatu informacyjnego DOK III Grodno[5], a pod względem wyszkolenia wojskowego dowódcy pułku „Głębokie”[6]. Działała na terenie odpowiedzialności 19. 5. i 7 batalionu granicznego[7]. Zgodnie z etatem placówka liczyła 3 oficerów[b], 3 podoficerów i 4 szeregowych[5]. Pod względem administracyjno-gospodarczym placówkę przydzielono do 7 batalionu KOP[8]. W listopadzie 1931 etat placówki zwiększono o etat kapitana − zastępcy dowódcy placówki[9].
W terminie do 30 września 1936 zlikwidowano placówkę wywiadowczą KOP „Iwieniec” oraz zmieniono m.p. placówki nr 4 z Wilejki na Mołodeczno[10]. Teren likwidowanej placówki nr 11 przejęły sąsiednie placówki. Placówka nr 4 „Wilejka” przejęła z powiatu mołodeckiego gminy Raków i Gródek oraz cały powiat wołożyński. Placówka nr 5 „Stołpce” przejęła gminy Rubieżewice, Naliborki i Derewna powiatu stołpeckiego. Placówka nr 3 „Głębokie” przejęła od placówki nr 4 gminę Dokszyce i Parafianów powiatu dziśnieńskiego oraz gminy Słoboda, Miadzioł i Kobylnik powiatu postawskiego. Rozgraniczenie pomiędzy placówkami nr 3 „Głębokie” i nr 4 „Wilejka” stanowiła północna granica powiatu Wilejka[11]. W 1937 jednostką administracyjną dla placówki nr 3 był batalion KOP „Podświle”[12].
W 1939 placówka wywiadowcza KOP nr 3 „Głębokie” podlegała nadal szefowi ekspozytury Oddziału II nr 1 „Wilno”[13] i stacjonowała w Głębokiem[14].
Obsada personalna placówki
edytuj- Kierownicy placówki
- por. Piotr Czekalski (p.o. 1929 –)
- kpt. piech. Bolesław Ludwik Machalski (24 XI 1932[15] − †13 I 1934 Postawy[16])
- kpt. Edmund Wieprzewski (p.o. 26 I 1934[17] − )
- kpt. Franciszek Szeliga (p.o. 15 IV 1934[18] − V 1937[19])
- kpt adm. (art.) Mieczysław Ustinowicz (1 VI 1937[19] – 1939)
Obsada placówki w lipcu 1929[20]
- p.o. kierownik placówki − por. Piotr Czekalski
- oficer ofensywny − por. Miller Leon
- oficer przemytniczy − por. Tomczak Wacław
Obsada personalna w marcu 1939[14][c]:
- kierownik placówki – kpt adm. (art.) Mieczysław Ustinowicz
- oficer placówki – rtm. Marian Okulicz-Kozaryn
- oficer placówki – vacat
Uwagi
edytuj- ↑ Zarządzenie szefa sztabu Korpusu Ochrony Ochrony Pogranicza ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna w sprawie używania w dowództwie KOP kryptonimów zamiast nazw jednostek KOP[1].
- ↑ Byli to: kierownik placówki (major), oficer do spraw wywiadu zaczepnego (kapitan), oficer do spraw kontrwywiadu i spraw przemytniczych (kapitan) → Zarządzenie nr L.dz.KOP.1150/Tjn./Wyw./29 ↓, s. 1/zał.1
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[21].
Przypisy
edytuj- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 428.
- ↑ Zarządzenie nr L.dz.KOP.1150/Tjn./Wyw./29 ↓, s. 1.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 41.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 50.
- ↑ a b Prochwicz 2003 ↓, s. 40.
- ↑ Zarządzenie nr L.dz.7580/Wyw.Org./31 ↓, s. 2.
- ↑ Polak 1999 ↓, s. 91.
- ↑ Zarządzenie nr L.dz.KOP.1150/Tjn./Wyw./29 ↓, s. 2.
- ↑ Zarządzenie nr L.dz.7580/Wyw.Org./31 ↓, s. 1.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 53.
- ↑ Wyciąg z rozkazu dowództwa KOP L.dz. 2393/Wyw.KOP/1/36 ↓.
- ↑ Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 1 zał. 47.
- ↑ Prochwicz 2002 ↓, s. 3.
- ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 921.
- ↑ Obsada oficerska wywiadu KOP ↓, s. 4.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 190.
- ↑ Obsada oficerska wywiadu KOP ↓, s. 41.
- ↑ Obsada oficerska wywiadu KOP ↓, s. 48.
- ↑ a b Rozkaz tajny nr 6 Szefostwa Wywiadu KOP z 26 czerwca 1937. [w:] Oddział II, sygn. I.303.4.7, s. 25–28 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-27].
- ↑ Polak 1999 ↓, s. 98.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Wybór dokumentów. Warszawa–Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
- Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne. Dokumenty organizacyjne. Wybór źródeł. T.1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-84-6.
- Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
- Jerzy Prochwicz. Wywiad Korpusu Ochrony Pogranicza 1924-1939. „Problemy Ochrony Granic”. 22, 2002.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Regina Czarnecka: Oddział II Sztabu Głównego (Generalnego) w latach 1921-1939. [dostęp 2016-03-04].
- Wykazy imienne całkowitej obsady oficerskiej oraz zmian stanu oficerów Szefostwa Wywiadu Korpusu Ochrony Pogranicza w latach 1933–1935 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/260.)
- Zarządzenie dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w sprawie reorganizacji służby wywiadu nr L.dz.KOP.1150/Tjn./Wyw./29 z 15 lipca 1929. → Polak 1999 ↓, s. 91-99
- Zarządzenie dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w sprawie reorganizacji służby wywiadowczej nr L.dz.7580/Wyw.Org./31 z 19 listopada 1931.
- Zarządzenie dowódcy KOP w sprawie reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza („R.3” I Faza) nr L.500/Tjn.Og.Org/37 z 23 lutego 1937. (sygn.177/132.)
- Wyciąg z rozkazu dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza nr L.dz. 2393/Wyw.KOP/1/36 z 31 maja 1936 w sprawie likwidacji placówki wywiadowczej nr 11.