Placówka Straży Granicznej w Zbereżu

Placówka Straży Granicznej w Zbereżu imienia gen. Wilhelma Orlik-Rückemanna – graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania w ochronie granicy państwowej z Ukrainą.

Placówka SG w Zbereżu
im. gen. Wilhelma Orlik-Rückemanna
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Data utworzenia

24 sierpnia 2005 (przekształcenia)

Siedziba

Zbereże

Komendant

mjr SG
Leonard Janowicz

Adres
Zbereże 30
22-230 Wola Uhruska[1]
Położenie na mapie gminy Wola Uhruska
Mapa konturowa gminy Wola Uhruska, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Placówka SG w Zbereżuim. gen. Wilhelma Orlik-Rückemanna”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Placówka SG w Zbereżuim. gen. Wilhelma Orlik-Rückemanna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Placówka SG w Zbereżuim. gen. Wilhelma Orlik-Rückemanna”
Ziemia51°24′37,9″N 23°40′52,6″E/51,410528 23,681278
Strona internetowa

Formowanie i zmiany organizacyjne

edytuj

Placówka Straży Granicznej w Zbereżu (PSG w Zbereżu) z siedzibą w Zbereżu, została powołana 24 sierpnia 2005 roku Ustawą z 22 kwietnia 2005 roku O zmianie ustawy o Straży Granicznej...[a], w strukturach Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej w Chełmie z przemianowania dotychczas funkcjonującej Strażnicy Straży Granicznej w Zbereżu (Strażnica SG w Zbereżu). Znacznie rozszerzono także uprawnienia komendantów, m.in. w zakresie działań podejmowanych wobec cudzoziemców przebywających na terytorium RP[2].

Z końcem 2005 roku odeszli ze służby ostatni funkcjonariusze służby kandydackiej. Było to możliwe dzięki intensywnie realizowanemu programowi uzawodowienia, w ramach którego w latach 2001–2006 przyjęto do NOSG 1280 funkcjonariuszy służby przygotowawczej[2].

31 stycznia 2007 roku nastąpiło oficjalne zakończenie rozbudowy placówki[3]. W ramach rozbudowy wykonano nowy budynek placówki, budynek garażowo-techniczny, drogi i ogrodzenie[4].

31 grudnia 2010 roku w placówce służbę pełniło 39 funkcjonariuszy[4].

Ochrona granicy

edytuj

W ramach Systemu Wież Obserwacyjnych Straży Granicznej (SWO SG), od 9 września 2009 roku[5] do ochrony powierzonego odcinka granicy państwowej placówka wykorzystuje wieżę obserwacyjną w miejscowości Sobibór z lokalnym ośrodkiem nadzoru w placówce SG w Zbereżu[b][6].

W lutym 2019 roku placówka otrzymała na wyposażenie do ochrony granicy specjalistyczny pojazd obserwacyjny tzw. PJN[c][7].

Terytorialny zasięg działania

edytuj

PSG w Zbereżu ochrania wyłącznie odcinek granicy rzecznej z Ukrainą przebiegającą środkiem koryta rzeki granicznej Bug[1].

Stan z 1 września 2021[8]
  1. Placówką Straży Granicznej we Włodawie: włącznie znak graniczny nr 1079, drogą polną do drogi WłodawaSobibór, skrzyżowanie drogi Włodawa – Sobibór z drogą za leśniczówką w miejscowości Dubnik, włącznie Żłobek, skrzyżowanie dróg Włodawa – Chełm – Żłobek, skrzyżowanie dróg Włodawa – Chełm – Tarasiuki, dalej granicą gmin Wyryki i Włodawa, Wyryki i Hańsk, Stary Brus i Hańsk, Stary Brus i Urszulin.
  2. Placówką Straży Granicznej w Woli Uhruskiej: wyłącznie znak graniczny nr 1041, punkt triangulacyjny 172,5, Stulno, linią kolejową Chełm – Włodawa, dalej granicą gmin Włodawa i Wola Uhruska, Hańsk i Wola Uhruska, Hańsk i Sawin, Hańsk i Wierzbica, Urszulin i Wierzbica.
  3. Placówką Straży Granicznej w Lublinie: granicą gmin Urszulin i Cyców, Urszulin i Ludwin, Urszulin i Sosnowica.
Stan z 30 grudnia 2014[1]

Obszar służbowej działalności Placówki SG w Zbereżu jest położony w powiecie włodawskim i obejmuje w całości gminę Hańsk oraz w części gminy Włodawa i Wola Uhruska.

Stan z 1 sierpnia 2011[9]

Całkowita długość ochranianej rzecznej granicy z Ukrainą wynosiła 36,69 km:

  • Od znaku granicznego nr 1041 do znaku granicznego nr 1123. (Na wysokości znaku granicznego nr 1123 stykały się granice: Polski, Białorusi i Ukrainy – trójstyk[d])[10].
 
Granica polsko-białoruska, trójstyk RP, RB, UA (wrzesień 2020)
  • Linia rozgraniczenia z:
  1. Placówką Straży Granicznej we Włodawie: włącznie znak graniczny nr 1123, skrzyżowanie drogi SobibórWłodawa z linią kolejową, w miejscowości Tarasiuki, skrzyżowanie dróg WłodawaChełmTarasiuki, dalej granicą gmin Wyryki oraz Włodawa i Hańsk.
  2. Placówką Straży Granicznej w Woli Uhruskiej: wyłącznie znak graniczny nr 1041, punkt triangulacyjny 172,5, Stulno, linią kolejową Chełm – Włodawa, dalej granicą gmin Włodawa i Hańsk oraz Wola Uhruska i Sawin.
  • Poza strefą nadgraniczną obejmował z powiatu włodawskiego gmina Urszulin.
Stan z 31 stycznia 2007[3]

Obszar służbowej działalności Placówki SG w Zbereżu obejmował powiat włodawski (gminę Hańsk oraz część gminy Włodawa i część gminy Wola Uhruska). Długość ochranianego przez Placówkę SG odcinka granicy państwowej wynosił około 37 km i była to wyłącznie granica rzeczna z Ukrainą, przebiegająca środkiem koryta rzeki granicznej Bug.

Placówki sąsiednie

edytuj

Komendanci placówki

edytuj
  • por. SG/mjr SG Artur Rapa[11] (był 31.01.2007)[3]
  • ppłk SG Zbigniew Kosz (był 27.11.2012–był w 2015)[10]
  • kpt. SG/mjr SG Andrzej Kupracz[12] (od 01.12.2016)[13]
  • mjr SG Edmund Orzeł (był 02.11.2017)[14]
  • kpt. SG/mjr SG Leonard Janowicz (był 17.01.2019)[15].

Nadanie imienia placówce

edytuj

Nadanie imienia placówce podano za: Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL. W: Stanisław Dubaj: Patroni Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej i Podległych Placówek SG – Tom VIII−IX, zeszyt 1 – 2012–2013. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2013, s. 334.

Dzięki staraniom płk. SG Mariana Pogody podjęto inicjatywę nadania Placówce SG w Zbereżu imienia „gen. bryg. Wilhelma Orlika-Rückemanna”, ostatniego dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza, który pod koniec września 1939 roku, idąc od Szacka w kierunku Wytyczna, prowadził podwładnych także przez Zbereże i okoliczne wsie. Przedsięwzięcia w tym zakresie do wiosny 2011 roku były w bardzo zaawansowanym stadium. 1 października 2011 roku podczas obchodów 72 rocznicy bitwy pod Wytycznem nastąpiło nadanie Placówce SG w Zbereżu imienia generała Wilhelma Orlik-Rückemanna. W uroczystym odsłonięciu tablicy pamiątkowej, upamiętniającej to wydarzenie uczestniczyli, wnuk generała oraz jego syn, gen. bryg. SG Leszek Elas – Komendant Główny Straży Granicznej oraz gen. bryg. SG Jarosław Frączyk – Komendant Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej[16]. Tu, w miejscu ostatniej bitwy KOP doszło do spotkania A. Kotuły żołnierza gen. Rückemanna z synem i wnukiem generała, którzy przybyli z Kanady na uroczystości nadania imienia Placówce[17].

  1. W miejsce dotychczas funkcjonujących strażnic oraz granicznych placówek kontrolnych utworzono placówki Straży Granicznej. Funkcjonariusze i pracownicy pełniący służbę i zatrudnieni w strażnicach oraz granicznych placówkach kontrolnych Straży Granicznej stali się odpowiednio funkcjonariuszami i pracownikami placówek Straży Granicznej (Dz.U. z 2005 r. nr 90, poz. 757).
  2. Wieża zostanie zmodernizowana. Modernizacja wszystkich 13 wież na granicy wschodniej ma zakończyć się do 10 sierpnia 2021 roku. Wieże otrzymają nowe systemy optoelektroniczne. Każdy z nich ma składać się z zestawu urządzeń optoelektronicznych przeznaczonych do instalacji na istniejących wieżach oraz urządzeń do ich kontroli przeznaczonych do instalacji w lokalnych ośrodkach nadzoru. W skład każdego systemu mają wejść: głowica optoelektroniczna zlokalizowana na wieży, system zasilania, stanowisko operatora, system dwustronnej transmisji danych, system rejestracji, a także niezbędne do obsługi wszystkich elementów zestawy narzędzi i akcesoriów. „Oczami” nowych wież mają być: kamera światła dziennego, chłodzona kamera termowizyjna (co najmniej trzeciej generacji), dalmierz laserowy, a ma znaleźć się na zmechanizowanej platformie obrotowej. Przy czym kamera termowizyjna ma pozwalać na wykrycie obiektu na dystansie nie mniejszym niż 13500 m, jego rozpoznanie na dystansie nie mniejszym niż 6700 m, a identyfikację na dystansie nie mniejszym niż 3200 m. W przypadku kamery światła dziennego, musi ona umożliwić wykrycie obiektu o wymiarze 1,5 m na 1,5 m z odległości 10 km. Wspomniany dalmierz laserowy ma zapewnić operatorowi pomiar odległości co najmniej w zakresie dystansu 200–1400 m (przy dobrej widoczności).
  3. Samochodami bazowymi PJN są pojazdy przystosowane do jazdy w trudnym terenie i wyposażone w nowoczesne kamery termowizyjne, kamery światła dziennego oraz dalmierze laserowe.
  4. Położenie trójstyku RP, RB i UA51°30′28″N 23°37′04″E/51,507694 23,617833

Przypisy

edytuj
  1. a b c Placówka Straży Granicznej w Zbereżu. [w:] Nadbużański Oddział SG [on-line]. nadbużański.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-12-13]. (pol.).
  2. a b Nowosad 2013 ↓, s. 307.
  3. a b c d Kazimierz Tuszyński: Uroczystość otwarcia i poświęcenia zmodernizowanych obiektów Placówek Straży Granicznej w Sławatyczach i Zbereżu. [w:] Ordynariat Polowy w Polsce [on-line]. archiwum-ordynariat.wp.mil.pl, 2007-01-31. [dostęp 2021-12-13]. (pol.).
  4. a b Rydz 2011 ↓, s. 212.
  5. Informacja o realizacji w 2009 roku „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011”. „Informacja dla Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 29, 2010-04-28. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji : Departament Analiz i Nadzoru. [dostęp 2021-11-23]. (pol.). 
  6. Modernizacja 13 wież obserwacyjnych SG za ponad 12 milionów złotych. infosecurity24.pl, 2019-12-20. [dostęp 2020-02-18]. (pol.).
  7. Szef MSWiA przekazał Straży Granicznej nowe pojazdy. gov.pl, 2019-02-25. [dostęp 2021-11-16]. (pol.).
  8. a b Zarządzenie nr 38 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 26 sierpnia 2021 roku w sprawie utworzenia placówek i dywizjonów Straży Granicznej, określenia ich terytorialnego zasięgu działania, a także określenia szczegółowego zakresu zadań terenowych organów Straży Granicznej oraz organizacji komend oddziałów, placówek i dywizjonów (Dz.U. KGSG 2021.1486). strazgraniczna.pl, 2021-08-26. [dostęp 2021-09-13]. (pol.).
  9. a b Zarządzenie nr 28 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 6 lipca 2011 r. w sprawie utworzenia placówek i dywizjonów Straży Granicznej, określenia ich terytorialnego zasięgu działania, a także określenia szczegółowego zakresu zadań terenowych organów Straży Granicznej oraz organizacji komend oddziałów, placówek i dywizjonów (Dz.U. KGSG 2011.7). strazgraniczna.pl, 2016-12-02. [dostęp 2020-01-16]. (pol.).
  10. a b Wiśniewska 2015 ↓, s. 194.
  11. Placówka SG w Zbereżu obchodziła jubileusz 20-lecia. [w:] NSZZ FZG Chełm [on-line]. nszzfsg-chelm.org, 2012-11-29. [dostęp 2021-12-13]. (pol.).
  12. Komendant na granicy. chelm.gada.pl, 2016-12-06. [dostęp 2021-11-20]. (pol.).
  13. Za mundurem kasa sznurem. nowytydzien.pl, 2017-04-24. [dostęp 2021-12-22]. (pol.).
  14. Komendant Główny SG z wizytą w Nadbużańskim Oddziale SG. [w:] NOSG [on-line]. tvwlodawa.pl, 2017-11-02. [dostęp 2021-12-15]. (pol.).
  15. Danuta Korczyńska: Podpisano nowe porozumienie o współpracy!. sobibor.lublin.lasy.gov.pl, 2019-01-18. [dostęp 2021-12-15]. (pol.).
  16. Uroczyste obchody 72 rocznicy bitwy pod Wytycznem. 27ak.pl. [dostęp 2021-11-20]. (pol.).
  17. 01.10.2011 r. – Zbereże, Wytyczno, Uroczystości rocznicowe. swpfg.pl, 2011-10-01. [dostęp 2021-11-20]. (pol.).

Bibliografia

edytuj