Pjetër Gjoka
Pjetër Gjoka (ur. 3 sierpnia 1912 w Ulcinju, w Czarnogórze, zm. 2 maja 1982 w Gjirokastrze[1]) – albański aktor, reżyser, wokalista (tenor) i dziennikarz.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód |
aktor |
| Lata aktywności |
od 1935 |
| Zespół artystyczny | |
| Teatr Ludowy | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujW roku 1915 przeniósł się wraz z rodziną z Czarnogóry do Szkodry[2]. W szkole interesował się teatrem, po raz pierwszy wystąpił na scenie szkolnej w 1930 roku w dramacie Dy princa dhe një vashë[3]. Jeszcze bardziej interesował go sport. W 1933 wziął udział w Olimpiadzie Bałkańskiej w Atenach, w konkursie skoku w dal, a przez wiele lat jego wynik z tych zawodów był rekordem kraju.
Od 1935 roku śpiewał w zespole „Scuola Cantorum”, towarzyszył Tefcie Tashko w czasie jej występów w Szkodrze w 1936 roku[4]. Wkrótce potem całkowicie poświęcił się teatrowi. Przekonał go do tego sukces, jaki odniósł spektakl Powrót Skanderbega, w którym grał główną rolę, a który został zaprezentowany na scenie w kinie National w Tiranie[1]. W latach 30. był jednym z najbardziej znanych aktorów albańskich, występując z zespołami amatorskimi działającymi w Szkodrze i Tiranie[2].
W czasie wojny prawdopodobnie pracował jako nauczyciel. W grudniu 1944 r. zubożały w czasie wojny Gjoka podjął pracę w czasopiśmie Koha e re (Nowe Czasy). 1 września 1946 pojawił się na scenie Teatru Wojskowego (Teatri e Ushtrise), a w 1947 r. wśród aktorów Teatru Ludowego w Tiranie[1]. Zasłynął w sztukach dramaturgów albańskich, ale także w roli Hamleta czy molierowskiego Świętoszka. W 1961 za wybitne osiągnięcia zawodowe został wyróżniony tytułem „Artist i Popullit” (Artysta Ludu)[2][4]. W tym czasie coraz częściej zajmował się reżyserowaniem spektakli teatralnych.
Karierę filmową rozpoczął od udziału w koprodukcji albańsko-radzieckiej – filmie Skanderbeg. Wystąpił potem jeszcze w ośmiu filmach fabularnych. Osobnym polem jego aktywności było przygotowywanie audycji teatru radiowego i moderowanie amatorskich grup teatralnych. Choroba dosięgła go na planie filmu I treti, realizowanego w 1978 r. Po operacji, którą przeszedł we Włoszech powrócił do kraju i ponownie na scenę. Ostatnią swoją rolę przygotowywał wraz z zespołem Teatru Zawodowego w Gjirokastrze. Zmarł, zanim doszło do premiery.
W 2010 został uhonorowany tytułem Honorowego Obywatela Szkodry[3]. Miał syna Gjovalina Gjokę, który także został aktorem.
Role filmowe
edytuj- 1953: Skanderbeg
- 1957: Femijet e saj (Jej dzieci) jako Lekarz
- 1958: Tana jako dziadek
- 1959: Furtuna (Burza)
- 1969: Njesit gueril (Oddział partyzancki) jako włoski generał
- 1970: Gjurma (Ślady) jako prof.Tahsim
- 1975: Gjenerali i ushtrise se vdekur (Generał martwej armii)
- 1978: I treti jako Vasili
- 1978: Yje mbi Drin (Gwiazdy nad Drinem) jako Agron
- 1981: Në prag të lirisë (U progu wolności)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Aktori Pjeter Gjoka (1912-1982) [online], aktoretshqiptare.info [dostęp 2021-03-16] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-31] (alb.).
- ↑ a b c Josif Papagjoni: Enciklopedi. Teatri & Kinematografia Shqiptare. Tirana: Toena, 2009, s. 101-102. ISBN 978-99943-1-456-0. (alb.).
- ↑ a b Pjetër Gjoka [online], shkodradaily.com, 9 lipca 2014 [dostęp 2017-01-29] (alb.).
- ↑ a b Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 854-855. (alb.).
Bibliografia
edytuj- Abaz Hoxha: Enciklopedia e kinematografise shqiptare. Autore & vepra. Tirana: Toena, 2002. ISBN 99927-1-555-3. (alb.).
- Gjovalin Çuni, Gjovalin Gjoka: Pjetër Gjoka--pesëdhjetë e dy vjet në skenë. Tirana: Toena, 2008. (alb.).
- Pjetër Gjoka w bazie IMDb (ang.)
- Pjetër Gjoka w bazie Filmweb
- Strona albańskiego Teatru Narodowego. teater.logoreci.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-19)].