Pisma zbiorowe Józefa Piłsudskiego

Pisma zbiorowe Józefa Piłsudskiego – dziesięciotomowy zbiór pełnej, opublikowanej spuścizny piśmienniczej Józefa Piłsudskiego, wydany w latach 1937–1938 przez Instytut Józefa Piłsudskiego Poświęcony Badaniu Najnowszej Historii Polski.

Pisma zbiorowe
Józefa Piłsudskiego

Okładka każdego z 10 tomów oryginalnego wydania, projektu Tadeusza Gronowskiego
Tematyka	polityka, historia, społeczeństwo
Typ utworu	dzieła zebrane
Data powstania	1892–1935
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Warszawa
Język	polski
Data wydania	1937–1938
Wydawca	Instytut Józefa Piłsudskiego Poświęcony Badaniu Najnowszej Historii Polski

Historia

Pierwsze wydanie zebranych pism Piłsudskiego, pt. Pisma – Mowy – Rozkazy, ukazało się w latach 1930–1936.

Józef Piłsudski zmarł 12 maja 1935 roku.

Struktura Pism zbiorowych

Wszystkie dokumenty opublikowane w powyższym wydawnictwie (wraz z dodatkowymi tomami) zostały zawarte również w Pismach zbiorowych. Ponadto uwzględniono prace nie ogłoszone przed 1937 rokiem w żadnym wydaniu książkowym. W Pismach zbiorowych nie znalazła się natomiast ta grupa listów Piłsudskiego, które publikowane były w tym czasie przez czasopismo „Niepodległość”, jako że były przeznaczone do specjalnego wydawnictwa. Listy te pochodziły z lat 1892–1904.

Struktura Pism jest chronologiczna. Odmiennie niż w pierwotnym zbiorze całość twórczości Piłsudskiego podzielono na 9 okresów, zawartych w poszczególnych tomach. Tom 10. zawiera: spis tytułów, skorowidz (indeks) rzeczowy, opracowany przez Henryka Wereszyckiego, skorowidz osób, skorowidz miejscowości oraz uzupełnienia i erratę (skorowidz nazwisk i miejscowości zamieszczony był w każdym tomie). Wewnątrz poszczególnych tomów granice czasowe zostały przesunięte, w niektórych zaś określone całkiem na nowo, co zostało szczegółowo opisane we wstępie do każdego tomu. W każdym tomie znajdowało się zdjęcie Józefa Piłsudskiego z opisywanego okresu, wydrukowane na papierze kredowym, ponadto Pisma zawierają fascimile podpisów, rękopisów, mapy i tabele.

Każdy tom Pism zbiorowych był redagowany przez jednego redaktora, który napisał wstęp do tomu, opracował przypisy, zapewnił kompletność materiału oraz wiarygodność tekstów:

• Leon Wasilewski opracował tom I i II,
• Wacław Lipiński (dyrektor Instytutu Józefa Piłsudskiego) – tom III i IV,
• Kazimierz Świtalski tomy V, VI, VIII i IX
• tom VII, zawierający Rok 1920, redaktora nie miał, ponieważ, podobnie jak i w „Pismach – Mowach – Rozkazach” ukazał się bez szczegółowego opracowania.

Sekretariat wydawnictwa prowadził Stanisław Giza. Sekretariat znajdował się przy Alejach Ujazdowskich 1 w Warszawie.

Zawartość poszczególnych tomów

1. tom – zawierał Przedmowę Walerego Sławka, prezesa Instytutu, Od wydawców, autorstwa Wacława Lipińskiego, i Wstęp Leona Wasilewskiego. Najwcześniejszy/pierwszy dokument w tym tomie to Piłsudskiego Podanie o przyjęcie na Uniwersytet w Charkowie z 23 lipca 1885 roku (a więc nie zawiera pisemka „Gołąb Zułowski”, wydawanego w 1880 roku przez braci Bronisława i Józefa Piłsudskiego). Tom ten obejmuje okres do 21 lutego 1900 roku. Nie zawarto w nim urywków listów Piłsudskiego z tego okresu, ponieważ były wydawane w „Niepodległości”.
2. tom – obejmujący okres od 1901 roku do 1908 roku. Prawie połowę tego tomu zajmuje Walka rewolucyjna w zaborze rosyjskim (Bibuła)
3. tom – obejmuje okres od 1908 do połowy 1914 roku
4. tom – otwiera Piłsudskiego Przemówienie do złączonych w kompanię kadrową oddziałów związków i drużyn strzeleckich 3 sierpnia 1914 roku w «Oleandrach» w Krakowie, a zamykają większe wspomnienia Moje pierwsze boje pisane w czasie, gdy był osadzony w twierdzy w Magdeburgu (od lipca 1917 roku do początku listopada 1918 roku)
5. tom – to przemówienia, wywiady, rozkazy, listy z okresu od 10 listopada 1918 roku do 14 grudnia 1922 roku, gdy Piłsudski przekazał władzę Gabrielowi Narutowiczowi
6. tom – obejmuje okres od 14 grudnia 1914 roku do marca 1924 roku, gdy Piłsudski rozpoczął pracę nad książką Rok 1920
7. tom – ze wstępem Józefa Moszczeńskiego to dzieło Rok 1920, uzupełniony wspomnieniem Michaiła Tuchaczewskiego (w formie wykładów dla Akademii Wojskowej RKKA w Moskwie 7–10 lutego 1923 roku) pt. Pochód za Wisłę
8. tom – to okres od ukończenia pracy nad Rokiem 1920 w czerwcu 1924 roku do 12 maja 1926 roku (przewrót majowy)
9. tom – zawiera spuściznę od 12 maja 1926 roku do śmierci, 12 maja 1935 roku
10. tom – (wydany w 1938 roku) to wyżej wymienione skorowidze i uzupełnienia.

Pisma zbiorowe były dostępne w subskrypcji.

Kolejne wydania

Reprint dziesięciu tomów przedwojennego wydania został opublikowany w 1989 roku przez Krajową Agencję Wydawniczą.

Bibliografia

• Józef Piłsudski: Pisma zbiorowe. T. 1–10. Warszawa: Instytut Józefa Piłsudskiego Poświęcony Badaniu Najnowszej Historii Polski, 1937–1938. Brak numerów stron w książce
• Józef Piłsudski: Pisma zbiorowe. Wyd. reprint. T. 1–10. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989. ISBN 83-03-02860-X. Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

Pisma zbiorowe Józefa Piłsudskiego

• Tom I
• Tom II
• Tom III
• Tom IV
• Tom V
• Tom VI
• Tom VII
• Tom VIII
• Tom IX
• Tom X