Pirfenidon
Pirfenidon (łac. pirfenidonum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny z grupy pirydyn podstawionych grupą karbonylową mający w swojej strukturze pierścień benzenowy.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C12H11NO | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
185,22 g/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd |
żółty proszek | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| DrugBank | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ATC | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Stosowanie w ciąży |
kategoria C[4] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeden z dwóch leków zarejestrowanych w leczeniu samoistnego włóknienia płuc.
Występowanie
edytujPirfenidon jest syntetycznym związkiem chemicznym i nie występuje naturalnie[6].
Historia
edytujW 1972[7] Shreekrishna Gadekar odkrył podczas badań nad pochodnymi pirydonu, że pirfenidon ma właściwości przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne oraz obniża poziom kwasu moczowego i glukozy we krwi[6]. W 1992[8] Solomon Margolin stwierdził, że pirfenidon podawany doustnie jest skutecznym lekiem antyfibrotycznym u szczurów[6]. W 2001[9] przerwano w Japonii pierwsze randomizowane badanie nad pirfenidonem i ze względu na jego skuteczność zalecono jego natychmiastowe wprowadzenie do leczenia[10]. W 2007 prawa patentowe do leku w Europie i USA odkupiła od firmy Marnac frima InterMune (w 2014 przejęta przez Roche[11]). W Europie lek został zarejestrowany w 2011[12] po opublikowaniu wyników kolejnych badań[10] przeprowadzonych w Japonii [13] oraz międzynarodowych bliźniaczych dwóch badań Capacity[14]. Ze względu na pozytywne wyniki tylko jednego z dwóch badań Capacity FDA, odmówiła zarejestrowania leku w USA[10]. W 2011 pierwszy lek generyczny pirfenidonu wprowadziła na rynek w Indiach firma Cipla pod nazwą Pirfenex[6]. W Stanach Zjednoczonych pirfenidon została zarejestrowany 15 października 2014(jednocześnie z nintedanibem)[15], po przeprowadzeniu badania Ascend oraz metaanalizy badań Ascend i Capacity, które dały jednoznacznie pozytywne wyniki w zapobieganiu spadku FVC[10].
Zastosowania
edytujWskazania
edytujPirfenidon jest wskazany w leczeniu łagodnej do umiarkowanej postaci idiopatycznego włóknienia płuc u osób dorosłych[16].
Mechanizm działania
edytujMechanizm działania pirfenidonu jest nieznany. Pirfenidon zmniejsza proliferację fibroblastów, wytwarzanie białek i cytokin związanych z włóknieniem oraz zwiększoną biosyntezę i gromadzenie macierzy pozakomórkowej w odpowiedzi na cytokinowe czynniki wzrostu, takie jak transformujący czynnik wzrostu beta (TGF-β) i płytkopochodny czynnik wzrostu (PDGF)[16].
Interakcje
edytujPirfenidon jest substratem dla cytochromu P450 w 70–80% dla podjednostki CYP1A2 i jego stosowanie z jej silnymi inhibitorami może zwiększyć ekspozycję na pirfenidon. Podjednostki CYP2C9, 2C19, 2D6 i 2E1 cytochromu P450 uczestniczą w metabolizmie pirfenidonu w mniejszym stopniu[16].
Leki, których stosowanie jednocześnie z pirfenidonem, może prowadzić do niekorzystnych interakcji lekowych[4][16]: abirateron, amiodaron, chloramfenikol, ciprofloksacyna, enoksacyna, etynyloestradiol, flukonazol, fluoksetyna, fluwoksamina, metoksalen, meksyletyna, paroksetyna, peginterferon α-2b, propafenon, fenylopropanoloamina, tiabendazol, zileuton.
Podczas leczenie pirfenidonem należy unikać soku grejpfrutowego oraz palenia tytoniu[16].
Przeciwwskazania i środki ostrożności
edytujIstnieją następujące przeciwwskazania stosowania leku oraz sytuacje, gdy zaleca się zachowanie ostrożności[16]:
- znana nadwrażliwość na pirfenidon lub którykolwiek ze składników pomocniczych
- obrzęk naczynioruchowy podczas stosowania pirfenidonu w wywiadzie
- jednoczesne stosowanie fluwoksaminy
- ciężkie zaburzenia czynności wątroby lub krańcowa niewydolność wątroby
- ciąża i okres karmienia piersią
Działania niepożądane
edytujDziałania niepożądane stwierdzone podczas badań klinicznych[16]:
| Definicje częstości występowania zdarzeń niepożądanych | |
|---|---|
| bardzo często | ≤1/10 |
| często | ≥1/100 – <1/10 |
| niezbyt często | ≥1/1000 – <1/100 |
| rzadko | ≥1/10 000 – <1/1000 |
| bardzo rzadko | <1/10 000 |
| Układ | Działanie niepożądane |
Częstość występowania |
|---|---|---|
| Zakażenia i zarażenia | zakażenie układu moczowego | częste |
| zakażenie górnych dróg oddechowych | ||
| Krew i układ limfatyczny | agranulocytoza | rzadkie |
| Układ odpornościowy | obrzęk naczynioruchowy | niezbyt częste |
| Metabolizm i odżywianie | jadłowstręt | bardzo częste |
| utrata apetytu | częste | |
| zmniejszenie masy ciała | ||
| Psychiczne | bezsenność | częste |
| Układ nerwowy | ból głowy | bardzo częste |
| zawroty głowy | częste | |
| somnolencja | ||
| zaburzenia smaku | ||
| letarg | ||
| Układ naczyniowy | uderzenia gorąca | częste |
| Układ oddechowy | duszność | częste |
| kaszel | ||
| kaszel z odkruszaniem | ||
| Układ pokarmowy | dyspepsja | bardzo częste |
| nudności | ||
| biegunka | ||
| choroba refluksowa przełyku | częste | |
| wymioty | ||
| wzdęcie | ||
| dolegliwości brzuszne | ||
| bóle brzucha | ||
| bóle w nadbrzuszu | ||
| dolegliwości żołądkowe | ||
| zapalenie błony śluzowej żołądka | ||
| zaparcia | ||
| rozdęcia brzucha | ||
| Wątroba i drogi żółciowe | zwiększenie aktywności AlAT | częste |
| zwiększenie aktywności AspAT | ||
| zwiększenie aktywności GGTP | ||
| hiperbilirubinemia w połączeniu ze zwiększeniem aktywności AlAT i AspAT | rzadkie | |
| Skóra i tkanka podskórna | fotodermatoza | bardzo częste |
| wysypka | ||
| świąd | częste | |
| rumień | ||
| suchość skóry | ||
| wysypka rumieniowa | ||
| wysypka plamkowa | ||
| wysypka swędząca | ||
| Urazy, zatrucia i powikłania po zabiegach | oparzenie słoneczne | częste |
Dawkowanie
edytujDawkowanie w różnych sytuacjach klinicznych przedstawia się następująco[16]:
W przypadku przerwania leczenia na 14 dni lub więcej należy ponownie rozpocząć leczenie od dwutygodniowego okresu stopniowego dostosowywania dawki do zalecanej dawki dobowej.
Osoby dorosłe
edytuj| Dzień terapii | Dawkowanie | Dawka dobowa [mg] |
|---|---|---|
| 1-7 | trzy razy dziennie po 1 kapsułce | 801 |
| 8-14 | trzy razy dziennie po 2 kapsułki | 1602 |
| od 15 dnia | trzy razy dziennie po 3 kapsułki | 2403 |
Pacjenci w podeszłym wieku
edytujNie ma konieczności dostosowywania dawki leku.
Dzieci i młodzież
edytujPirfenidonu nie należy stosować u dzieci w wieku do 18 lat, ponieważ nie określono bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności produktu leczniczego.
Zaburzenia czynności nerek
edytujNie ma konieczności dostosowywania dawki pirfenidonu u pacjentów z niewielką i umiarkowaną niewydolnością nerek:
| Klirens kreatyniny | Dawkowanie |
|---|---|
| 30–80 ml/min |
dawka bez zmian |
| <30 ml/min |
nie stosować |
Zaburzenia czynności wątroby
edytuj| Skala Childa-Pugha | Dawkowanie |
|---|---|
| A |
dawka bez zmian |
| B |
dawka bez zmian |
| C |
nie stosować |
Wpływ na prowadzenie pojazdów
edytujPirfenidon może wywoływać zawroty głowy i zmęczenie, co może wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Ciąża i okres karmienia piersią
edytujCiąża
edytujBrak danych dotyczących stosowania pirfenidonu w ciąży, jednakże wobec wykazania w badaniach przedklinicznych wydłużenia czasu ciąży i zmniejszenia przeżywalności płodów zwierząt laboratoryjnych, zaleca się unikanie stosowania produktu pirfenidonu w okresie ciąży.
Okres karmienia piersią
edytujNie ma danych dotyczących przenikania pirfenidonu i jego metabolitów do mleka ludzkiego, jednakże wobec wykazania w badaniach przedklinicznych przenikania do mleka zwierząt laboratoryjnych, podczas karmienia piersią należy przerwać leczenie pirfenidonem.
Sposób zażywania
edytujPirfenidon jest podawany trzy razy na dobę, doustnie, razem z posiłkiem. Kapsułki należy połykać w całości (nie wolno ich rzuć lub kruszyć), popijając wodą[16].
Przedawkowanie
edytujBrakuje specyficznych danych dotyczących postępowania w przedawkowaniu pirfenidonu[17].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Pirfenidone, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB04951 (ang.).
- ↑ a b c d e Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej Pirfenidone SC-203663. Santa Cruz Biotechnology. [dostęp 2015-12-01]. (ang.).
- ↑ Pirfenidone. ChemIDplus. [dostęp 2015-12-01]. (ang.).
- ↑ a b Drugs and Supplements Pirfenidone (Oral Route). Mayo Clinic. [dostęp 2015-12-04].
- ↑ a b c Esbriet 267 mg Hard Capsules. [dostęp 2015-12-01]. (ang.).
- ↑ a b c d Y. Gan, E.L. Herzog, R.H. Gomer. Pirfenidone treatment of idiopathic pulmonary fibrosis.. „Ther Clin Risk Manag”. 7, s. 39–47, 2011. DOI: 10.2147/TCRM.S12209. PMID: 21339942.
- ↑ Shreekrishna M. Gadekar: 5-Methyl-1-phenyl-2-(1H)-pyridone compositions and methods of use. [dostęp 2015-12-03]. (ang.).
- ↑ Solomon B. Margolin: Composition and method for reparation and prevention of fibrotic lesions. [dostęp 2015-12-04]. (ang.).
- ↑ A. Azuma, T. Nukiwa, E. Tsuboi, M. Suga i inni. Double-blind, placebo-controlled trial of pirfenidone in patients with idiopathic pulmonary fibrosis.. „Am J Respir Crit Care Med”. 171 (9), s. 1040–1047, 2005. DOI: 10.1164/rccm.200404-571OC. PMID: 15665326.
- ↑ a b c d M. Myllärniemi, R. Kaarteenaho. Pharmacological treatment of idiopathic pulmonary fibrosis – preclinical and clinical studies of pirfenidone, nintedanib, and N-acetylcysteine.. „Eur Clin Respir J”. 2, 2015. DOI: 10.3402/ecrj.v2.26385. PMID: 26557253.
- ↑ Roche to Acquire InterMune for $8.3 Billion. The Wall Street Journal, 2014-08-24. [dostęp 2015-12-04]. (ang.).
- ↑ InterMune Receives European Union Approval for Esbriet® (pirfenidone). PR Newswire Association, 2011-03-03. [dostęp 2015-12-04]. (ang.).
- ↑ H. Taniguchi, M. Ebina, Y. Kondoh, T. Ogura i inni. Pirfenidone in idiopathic pulmonary fibrosis.. „Eur Respir J”. 35 (4), s. 821–829, Apr 2010. DOI: 10.1183/09031936.00005209. PMID: 19996196.
- ↑ P.W. Noble, C. Albera, W.Z. Bradford, U. Costabel i inni. Pirfenidone in patients with idiopathic pulmonary fibrosis (CAPACITY): two randomised trials. „Lancet”. 377 (9779), s. 1760–1769, 2011. DOI: 10.1016/S0140-6736(11)60405-4. PMID: 21571362.
- ↑ FDA approves Ofev to treat idiopathic pulmonary fibrosis. FDA News Release, 2014-10-15. [dostęp 2015-10-29]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Charakterystyka Produktu Leczniczego Esbriet 267 mg kapsułki twarde. EMA. [dostęp 2015-12-01].
- ↑ Prodcit monograph Esbriet. Roche. [dostęp 2015-12-04]. (ang.).
