Pipa (rodzaj)
Pipa – rodzaj płazów bezogonowych z rodziny grzbietorodowatych (Pipidae).
| Pipa[1] | |||
| Laurenti, 1768[2] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – grzbietoród amerykański (P. pipa) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Pipa | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Pipa americana Laurenti, 1768 (= Rana pipa Linnaeus, 1758) | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Zasięg występowania
edytujRodzaj obejmuje gatunki występujące w północnej Ameryce Południowej i Panamie[9].
Systematyka
edytujEtymologia
edytuj- Pipa: nazwa pipa oznaczająca w regionie Galibi w Surinamie „ropuchę”[10].
- Piparius: wariant nazwy Pipa Laurenti, 1768[3]. Nazwa zastępcza dla „Pipa Dum.”.
- Asterodactylus: gr. αστηρ astēr, αστερος asteros „gwiazda”[11]; δακτυλος daktulos „palec”[12]. Nazwa zastępcza dla Pipa Laurenti, 1768.
- Leptopus: gr. λεπτος leptos „delikatny, drobny”[13]; πους pous, ποδος podos „stopa”[14]. Gatunek typowy: Leptopus asterodactylus Mayer, 1835 (= Rana pipa Linnaeus, 1758).
- Protopipa: gr. πρωτο- prōto- „pierwszy, świeży”[15]; rodzaj Pipa Laurenti, 1768[7]. Gatunek typowy: Pipa aspera Müller, 1924.
- Hemipipa: gr. ἡμι- hēmi- „pół-, mały”, od ἡμισυς hēmisus „połowa”[16]; rodzaj Pipa Laurenti, 1768[8]. Gatunek typowy: Protopipa carvalhoi Miranda-Ribeiro, 1937.
Podział systematyczny
edytujDo rodzaju należą następujące gatunki[9]:
- Pipa arrabali Izecksohn, 1976
- Pipa aspera Müller, 1924
- Pipa carvalhoi (Miranda-Ribeiro, 1937)
- Pipa myersi Trueb, 1984
- Pipa parva Ruthven & Gaige, 1923
- Pipa pipa (Linnaeus, 1758) – grzbietoród amerykański[17]
- Pipa snethlageae Müller, 1914
Takson nieprzypisany do żywej lub wymarłej populacji (nomina inquirenda)[9]:
- Pipa verrucosa Wiegmann, 1832
Kladogram
edytujKladogram na podstawie badań filogenetycznych przeprowadzonych w 2001 roku przez Trueb i Massemina[18]:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Uwagi
edytuj- ↑ Najprawdopodobniej niepoprawna późniejsza pisownia Asterodactylus Wagler, 1827.
Przypisy
edytuj- ↑ Pipa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ J.N. Laurenti: Specimen medicum, exhibens synopsin reptilium emendatam cum experimentis circa venena et antidota reptilium austracorum, quod authoritate et consensu. Viennae: Joan. Thomae, 1768, s. 24. (łac.).
- ↑ a b C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 78. (fr.).
- ↑ J.G. Wagler. Przypis bez tytułu. „Isis von Oken”. 20, s. 726, 1827. (niem.).
- ↑ A.F.J.K. Mayer: Analecten für vergleichende Anatomie. Bonn: Eduard Weber, 1835, s. 34. (niem.).
- ↑ H.R. Hogg. On the classification of the Amphibia. „The Magazine of Natural History”. New series. 3, s. 271, 1839. (ang.).
- ↑ a b G.K. Noble. A new genus of Surinam Toads (Pipidae). „American Museum Novitates”. 164, s. 1–3, 1925. (ang.).
- ↑ a b A. de Miranda Ribeiro. Ainda os batrachios do nordeste. „O Campo”. 1937, s. 26, 1937. (port.).
- ↑ a b c D. Frost: Pipa Laurenti, 1768. [w:] Amphibian Species of the World 6.0, an Online Reference [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2020-02-03]. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 176.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 25.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 67.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 122.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 180.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 185.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 103.
- ↑ W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 63, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.
- ↑ L. Trueb & D. Massemin. The osteology and relationships of Pipa aspera (Amphibia: Anura: Pipidae), with notes on its natural history in French Guiana. „Amphibia-Reptilia”. 22 (1), s. 33–54, 2001. DOI: 10.1163/156853801750096169. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).