Pierre-Jean de Béranger

Pierre-Jean de Béranger (ur. 19 sierpnia 1780 w Paryżu, zm. 16 lipca 1857 tamże) – francuski poeta i autor piosenek, zwany klasykiem piosenki.

Życiorys

Był synem przedsiębiorcy, któremu początkowo pomagał, zanim przedsiębiorstwo ojca upadło. Od 1809 pracował jako referent na Uniwersytecie Paryskim. Żył wówczas na marginesie, śpiąc w mansardzie i tworząc w wolnym czasie literacką chałturę. Po upadku Napoleona komponował piosenki i poematy bardzo krytyczne wobec rządu w okresie restauracji Burbonów. Jego twórczość przyniosła mu sławę, jednak przyczyniła się w 1821 do zwolnienia go z pracy i uwięzienia na 3 miesiące. Pisał liryczne, rzewne piosenki wysławiające rewolucję i minioną epokę napoleońską i wyśmiewające monarchię i reakcyjny kler w prostym, czystym, atrakcyjnym stylu; głosił w nich idee liberalne i antyklerykalne^[1]^[2]. Zarówno piosenki, jak i satyra, uczyniły go znanym zarówno wśród wiejskiego ludu, jak i liberalnych kręgach literackich Paryża, dzięki czemu stał się szanowaną i wpływową osobą. Był w stanie utrzymać się z samej swojej twórczości i odmawiał oficjalnych honorów, nawet przyjęcia do Akademii Francuskiej. Po rewolucji 1848 został członkiem nowo wybranego parlamentu. Był znany z życzliwości i hojności^[3].

Zdaniem Mariana Skrzypka Béranger był jednym z pisarzy, którzy w największym stopniu przyczynili się do idealizacji Napoleona i stworzenia jego legendy^[4].

Twórczość

Jego najbardziej znane poematy to Le Roi d’Yvetot (1813), Le Dieu des pauvres gens, Le Sacre de Charles le Simple, La Grand-Mère i Le Vieux Sergent. Zbiór jego piosenek został wydany w 1834 (wyd. pol. 1859 pt. Piosenki).

Przekłady

Utwory Bérangera tłumaczyli na język polski między innymi Mikołaj Biernacki, Stanisław Budziński, Józef Szczepan Chamiec(inne języki), Konstanty Gaszyński, Władysław Syrokomla i Cyprian Kamil Norwid. Na angielski przekładał je William Young (1809–1888).

Przypisy

↑ Béranger Pierre Jean, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-12-03] .
↑ Béranger Pierre Jean de [online], portalwiedzy.onet.pl [dostęp 2017-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-30] (pol.).
↑ Pierre-Jean de Béranger, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-11-19] (ang.).
↑ Marian Skrzypek: Promemoria Bounaparcie, czyli ambiwalencje bonapartyzmu w polskiej anonimowej broszurze z końca XVIII wieku. napis.edu.pl, 2007. [dostęp 2017-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-13)]. (pol.).

Bibliografia

Nowa encyklopedia powszechna PWN t. 1, Warszawa 1998.
Pierre-Jean de Béranger, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-03] (ang.).
William Young (tłum.): One hundred songs of Pierre-Jean de Béranger. Archive.org, 1847. [dostęp 2017-08-12]. (ang.).
Joseph Phelan: The British Reception of Pierre-Jean de Béranger. cairn.info, 2005. [dostęp 2017-08-12]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Pierre-Jean de Béranger – dzieła w bibliotece Polona

[1] Béranger Pierre Jean, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-12-03] .

[2] Béranger Pierre Jean de [online], portalwiedzy.onet.pl [dostęp 2017-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-30] (pol.).

[3] Pierre-Jean de Béranger, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-11-19] (ang.).

[napis.edu.pl-4] Marian Skrzypek: Promemoria Bounaparcie, czyli ambiwalencje bonapartyzmu w polskiej anonimowej broszurze z końca XVIII wieku. napis.edu.pl, 2007. [dostęp 2017-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-13)]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]