Pier della Vigna
Pier della Vigna zwany również Piero delle Vigne (ur. ok. 1190, zm. 1249) – włoski prawnik, dyplomata i poeta, kanclerz (logoteta) cesarza Fryderyka II.
Życie
edytujPier della Vigna urodził się około 1190 roku w Kapui[1]. Dzięki niezwykłej inteligencji i kulturze szybko awansował. rozpoczął swą karierę około 1220 roku jako zwykły pisarz[2]. W krótkim czasie awansował na głównego sędziego dworu. Prawdopodobnie współpracował z arcybiskupem Jakubem z Kapui przy opracowaniu kodeksu praw dla Królestwa Sycylii, zwanego Konstytucjami z Melfi, ogłoszonego przez cesarza Fryderyka II w 1231 roku. W 1245 roku był przedstawicielem cesarza na soborze w Lyonie w 1245 roku. W tym samym roku mediował w konflikcie między cesarstwem a Kościołem. W tym czasie wraz z Taddeo da Suessa zarządzał już cesarską kancelarią. W 1247 roku został cesarskim protonotariuszem i logotetą Królestwa Sycylii, stając się tym samym szefem kancelarii cesarskiej. W 1249 roku został w niewyjaśnionych okolicznościach wtrącony przez cesarza do więzienia zamku San Miniato i oślepiony[3]. W więzieniu popełnił samobójstwo[4].
Okoliczności śmierci Piera della Vigna do dzisiaj budzą kontrowersje. Dante bierze go w obronę. W Boskiej komedii umieszcza go w siódmym kręgu piekła, w lesie samobójców. Składa hołd jego sztuce retorycznej każąc cesarskiemu logotecie przemawiać językiem dostojnym, bogatym w figury retoryczne. Broni go też przed zarzutem zdrady: Lecz na korzenie klnę się one świeże / co z nich wyrastam, żem ja nigdy wiary / nie złamał panu, com go wielbił szczerze[5]. Zdaniem Dantego śmierć Piera została wywołana przez zawiść dworzan[6]. Według relacji Mateusza z Paryża cesarski kanclerz sprzeniewierzył znaczne sumy pieniędzy, a gdy to wyszło na jaw, był nawet zamieszany w próbę zamordowania cesarza w Cremonie i to stało się przyczyną jego upadku[3]. Współcześni historycy próbują się doszukiwać tła konfliktu cesarza z jego kanclerzem w działalności dyplomatycznej Piera.
Twórczość
edytujPier della Vigna pisał po łacinie i w dialekcie sycylijskim. Pozostawił po sobie zbiór listów, satyrę na skorumpowanych księży oraz pieśni i sonety. Jego utwory poetyckie odznaczają się starannym opracowaniem retorycznym, świadomym konstruowaniem każdej strofy, a jednocześnie swoistą śpiewnością. Za pomocą wyszukanych środków językowo-stylistycznych opiewa miłość, odwołując się do skojarzeń erudycyjnych i pierwiastków baśniowo-legendowych[2]. Kancona Amor, In mi disto ed ho speranza (Miłość, w której pragnienie i nadzieję kładę) świadczy też o tym, że jego utwory pozostają pod silnym wpływem retoryki[4].
Przypisy
edytuj- ↑ Według J. Heisteina w 1180 roku (Historia, s. 18)
- ↑ a b Józef Heistein: Historia literatury włoskiej. s. 19.
- ↑ a b Peter de Vinea – Catholic Encyclopedia article
- ↑ a b Piotr Salwa: Historia literatury włoskiej. P. Salwa (red.). T. 1. s. 16.
- ↑ Piekło, pieśń XIII, w. 76-78, przekł. A. Świderskiej
- ↑ Dante Alighieri: Boska komedia. s. 82.
Bibliografia
edytuj- Józef Heistein: Historia literatury włoskiej. Wrocław: Ossolineum, 1987. ISBN 83-0402122-6.
- Mały słownik pisarzy włoskich. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1969.
- Piotr Salwa: Szkoła sycylijska. W: Historia literatury włoskiej. P. Salwa (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 2002. ISBN 83-89100-09-6.
- Krzysztof Żaboklicki: Literatura włoska. W: Dzieje literatur europejskich. T. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977.
- Krzysztof Żaboklicki: Historia literatury włoskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008. ISBN 978-83-01-15525-4.
- Peter de Vinea – Catholic Encyclopedia article