Pielgrzymka do źródła św. Izydora
Pielgrzymka do źródła św. Izydora[1] (hiszp. La romería de San Isidro) – malowidło ścienne hiszpańskiego malarza Francisco Goi[2].
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1819–1823 |
| Medium |
olejne malowidło ścienne przeniesione na płótno |
| Wymiary |
140 × 438 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Okoliczności powstania
edytujTo dzieło należy do cyklu 14 czarnych obrazów – malowideł wykonanych przez Goyę na ścianach jego domu Quinta del Sordo w latach 1819-23. Zostały one sfotografowane przez Jeana Laurenta, a następnie przeniesione na płótna w latach 1874-78 przez malarza Salvadora Martíneza Cubellsa. Obecnie znajdują się w zbiorach Muzeum Prado. Goya wykonał ten szczególny cykl obrazów na kilka lat przed śmiercią. Wyrażają one jego lęk przed starością i samotnością, są również satyrą rodzaju ludzkiego i państwa hiszpańskiego[3].
Analiza
edytuj
Goya nawiązuje do obchodów lokalnego madryckiego święta związanego z kultem św. Izydora. Na obrzeżach miasta nieopodal domu artysty znajdował się erem świętego i źródło, któremu przypisywano uzdrawiające właściwości. W dniu wspomnienia świętego mieszkańcy Madrytu tłumnie udawali się do eremu, a następnie na pobliską łąkę św. Izydora, gdzie razem świętowali[4]. Był to szczególnie popularny temat w malarstwie hiszpańskim. Dawał okazję do przedstawienia różnych klas społecznych i lokalnych zwyczajów[5].
W 1787 roku Goya przedstawił ten zwyczaj na pogodnym obrazie Łąka św. Izydora. Ponad 40 lat później, kiedy malował czarne obrazy, jego wizja wspomnienia św. Izydora z sielanki zamieniła się w upiorną groteskę. Goya nie próbuje już ukazać zwyczajów związanych ze świętem. Przedstawia grupę pijanych osób, które nocą przemierzają łąkę prawdopodobnie udając się w kierunku eremu. Na pierwszym planie widać gitarzystę, za którym podąża rozśpiewana kompania. Ich twarze są przedstawione w sposób karykaturalny. Pojawiają się również postaci z różnych klas społecznych. Na pierwszym planie widzimy biednie ubranych ludzi, z tyłu widać cylindry i stroje zakonne. Zrównanie klas społecznych nawiązuje do rzymskiego święta Saturnalia[6]. Typowe u Goi jest przedstawienie tłumu ludzi, który rozciąga się na obrazie i zanika powoli na horyzoncie.
Tak jak w przypadku innych czarnych malowideł paleta barw jest bardzo ograniczona, dominuje czerń, ochra, brąz i odcienie szarości. To dzieło, podobnie jak cała seria, zawiera elementy właściwe dla XX-wiecznego ekspresjonizmu.
Przypisy
edytuj- ↑ Patricia Wright: Świadectwa sztuki: Goya. Wrocław: Wydawnictwo dolnośląskie, 1993, s. 54–55. ISBN 83-7023-300-7.
- ↑ Alfonso Pérez Sánchez: Goya. Warszawa: Oficyna Imbir, 2009, s. 138-139. ISBN 978-83-60334-71-3.
- ↑ Kazimierz Zawanowski: Francisco Goya y Lucientes. Warszawa: Arkady (W Kręgu Sztuki), 1975, s. 12.
- ↑ Guerracha: Historia y leyenda de San Isidro. Bubok, 2012, s. 78-79. ISBN 84-6860-370-8.
- ↑ Lion Feuchtwanger: Goya. EDAF, 2006, s. 195. ISBN 84-4141-871-3.
- ↑ Ernesto Frers: El museo secreto: El mensaje oculto de las obras de arte. Ediciones Robinbook, 2006, s. 99. ISBN 84-7927-838-2.