Piaseczno (powiat tczewski)
Piaseczno – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie tczewskim, w gminie Gniew przy drodze krajowej nr 91. Wieś jest siedzibą sołectwa Piaseczno, w którego skład wchodzi również Piaseckie Pole, Pod Lasem. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie gdańskim.
| wieś | |
 Widok ogólny wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
660[2] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-123[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GTC |
| SIMC |
0161370 |
Położenie na mapie gminy Gniew  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tczewskiego  | |
 53°48′14″N 18°46′38″E/53,803889 18,777222[1]
| |
Części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0161387 | Piaseckie Pole | kolonia |
| 1037749 | Pod Lasem | przysiółek |
Historia
edytuj_(cropped).jpg)
Po raz pierwszy wieś wzmiankowano jako Piaski (1400). Kościół powstał nieco wcześniej, bo już w 1348 (stanowi on prezbiterium obecnej świątyni). Około 1380 nastąpiła tutaj seria objawień, co upamiętnia miejsce kultu przy studzience, będące masowym punktem pielgrzymkowym. Wieś królewska w 1664 roku należała do starostwa gniewskiego[6].
W 1862, z inicjatywy Juliusza Kraziewicza (Wielkopolanina) we wsi utworzono pierwsze na ziemiach polskich kółko rolnicze. Następnie powstały jeszcze: Kasa Oszczędnościowa, Towarzystwo Gospodyń, Ochotnicza Straż Pożarna (od 1865), szkoła rolnicza oraz Giełda Zbożowa. Na miejscu wydawano tygodnik rolniczy Piast, a także prezentowano wystawy rolnicze.
Od końca listopada 1906 r. do połowy stycznia 1907 r. w miejscowej szkole elementarnej odbył się strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. Z uczestników strajku znane są nazwiska następujących dzieci: M. Gładykowska, H. Jaworska, A. Klein, B., J. Knuthowie, Ł. Kozłowska, H. Malinowska, L. Ossowska, B. Szwarc. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 r. objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, czyli przedrozbiorowe Pomorze Gdańskie, Powiśle, ziemię chełmińską i ziemię lubawską oraz część Krajny. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele[7].
Po II wojnie światowej majątek zastąpiono PGR-em. W Ośrodku Kółek Rolniczych, w 1966 (tysiąclecie Polski), otwarto izbę pamięci, która w 1970 przekształciła się w muzeum społeczne, a obecnie stanowi oddział Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego z Warszawy[8].
Zabytki
edytujWedług rejestru zabytków NID[9] na listę zabytków wpisane są:
- gotycki kościół parafialny pw. Narodzenia NMP, 1348-XV, 1676, XVIII, nr rej.: A-326 z 12.05.2010[10]
- dawny cmentarz przy kościele, nr rej.: j.w.
- ogrodzenie z bramami, mur., 2 poł. XIX, nr rej.: j.w.
- wiatrak holender, 1889, nr rej.: A-872 z 25.04.1977
We wsi znajdują się również:
- Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego
- Sanktuarium Maryjne.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 99208
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 914 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Opis królewszczyzn w województwach chełmińskim, pomorskim i malborskim w roku 1664, wydał Józef Paczkowski, Toruń 1938, s. 28.
- ↑ L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906−1907, Gdańsk 2009, s. 227.
- ↑ Jarosław Ellwart, Kociewie i Bory Tucholskie, Gdynia: Region, 2009, s. 43-44, ISBN 978-83-7591-092-6, OCLC 751381124.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2022-01-02].
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 309, ISBN 978-83-7495-133-3.