Piłka do koszykówki
Piłka do koszykówki – piłka używana do gry w koszykówkę.
Piłka zgodna z normami FIBA
edytujZgodnie z normami FIBA, piłka do koszykówki musi być kulista[1]. Szwy muszą być koloru czarnego, a ich szerokość ma być nie większa niż 6,35 mm[1]. Piłka powinna być koloru pomarańczowego[1]. Materiał, z którego stworzona jest jej zewnętrzna powierzchnia, to naturalna lub sztuczna skóra[2]. W zawodach niskiej rangi dopuszczalne są piłki wykonane z gumy[2].
Istnieją dwa rozmiary piłek. Rozmiar 7 wykorzystywany jest w rozgrywkach mężczyzn[3]. Obwód tej piłki powinien wynosić 74,9–78,0 cm[3]. Waga tej piłki powinna mieścić się w przedziale 567–650 gramów[3]. Rozmiar 6 wykorzystywany jest w rozgrywkach kobiet[4]. Obwód tej piłki powinien wynosić 72,4–73,7 cm[4]. Waga tej piłki powinna mieścić się w przedziale 510–567 gramów[4]. Na każdej piłce do koszykówki musi być podany jej rozmiar[1].
Piłka musi być napompowana w taki sposób, by spuszczona z wysokości 180 cm (licząc od spodu piłki) odbiła się od podłoża na wysokość 120–140 cm (licząc do najwyższego punktu na piłce)[1].
Piłka zgodna z normami NBA
edytuj
Wg NBA, piłka do koszykówki jest kulistym, nadmuchiwanym obiektem, koniecznym do gry w koszykówkę[5]. Piłka używana do gry według zasad NBA, powinna być zatwierdzona przez NBA, a jej ciśnienie powinno wynosić 7,5–8,5 funtów[5][6]. Standardowy rozmiar piłki w NBA to od 29,5 do 29,875 cali (74,93-75,88 cm) w obwodzie[5]. Powinna być wykonana z prawdziwej lub sztucznej skóry, lub z gumy[5]. Wnętrze piłki stanowi nadmuchiwany gumowy pęcherz[5].
Od 2021 roku oficjalnym dostawcą piłek dla NBA jest firma Wilson, która współpracowała z ligą także w latach 1946–1983. Od 1983 do 2021 roku używano piłek Spalding.
Piłka zgodna z normami NCAA
edytuj
W rozgrywkach NCAA piłka powinna mieć kształt kulisty, tzn. taki, że każdy punkt jej powierzchni jest równoodległy od środka piłki, z wyjątkiem zatwierdzonych czarnych gumowych kanałów i/lub szwów[5]. Powinna mieć tradycyjne 8 paneli, zdefiniowanych poprzez dwa czarne kanały i/lub szwy przecinające obwód piłki w przeciwnych kierunkach oraz dwa panele, które położone na płaskiej powierzchni mają kształt ósemki[5].
Obwód piłki NCAA musi wynosić od 29,5 do 30 cali[5]. Waga musi wynosić od 20 do 22 uncji[5].
Bigball
edytujBigball to specjalny rodzaj piłki do koszykówki, o znacznie zwiększonych rozmiarach[7]. Obwód tej piłki wynosi 91,4 cm[7]. Piłka ta nadal jest w stanie przejść przez obręcz kosza, lecz musi być rzucona pod znacznie większym kątem i wymaga dużo lepszej techniki rzutu[7]. Bigball używana jest m.in. na niektórych treningach graczy NBA - po ćwiczeniach z tą dużą piłką, gra piłką o zwykłych rozmiarach wydaje się dużo prostsza[7].
Historia
edytuj
.jpg)
Przez pierwsze 3 lata istnienia koszykówki do gry używano zwykłej piłki futbolowej[8][9]. Nie dało się nimi kozłować i były niewygodne do trzymania w dłoniach[9]. W pierwszych zasadach gry w koszykówkę twórca koszykówki - James Naismith - opisał piłkę jako „dużą, lekką, możliwą do trzymania w dłoniach”[7]. Pierwszą w historii piłkę do koszykówki stworzono w 1894 roku[8][9]. Dokonało tego przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją rowerów[9]. Pod koniec XIX wieku oficjalnym producentem piłek do koszykówki została firma Spalding[9]. Pierwsze piłki do koszykówki ulegały odkształceniom, dochodziło do uszkodzenia zszycia piłki, a piłkami ciężko było kozłować[9].
W 1929 roku dokonano przeprojektowania piłek do koszykówki[9]. Ukryto zszycia piłki (co wyeliminowało odbijanie się piłki w niekontrolowanych kierunkach) oraz zwiększono zdolność piłki do odbijania się[9]. Piłki stały się większe, lżejsze i łatwiejsze do kontrolowania[9]. W 1942 roku użyto nowej technologii produkcji piłek, która wyparła zszywane piłki[9].
W celu poprawy możliwości chwytu piłki nawet jedną ręką, powierzchnia piłki nie jest idealną sferą, lecz zawiera specjalne wgłębienia[7]. Twórcą tego rozwiązania był Marvin Palmquist[7].
Mniejszy rozmiar piłki dla kobiet został wprowadzony przez FIBA w roku 2004[10].
Szczegóły konstrukcji piłki
edytujZewnętrzne pokrycie piłki do koszykówki wykonane jest ze skóry, sztucznej skóry lub gumy[7]. Wewnątrz znajduje się wypełnienie oraz specjalny pęcherz - struktura podobna do balonu, utrzymująca powietrze[7]. Pęcherz ten wykonany jest z gumy butylowej, a wypełnienie piłki wykonane jest z nylonu oraz poliestru[7]. Do wykonania oznaczeń i nadruków na piłce używane są: folia oraz płytki cynku i miedzi[7]. W powierzchni piłki znajdują się mikroskopijne dziurki, wykonane z poliuretanu o specjalnie zwiększonych właściwościach absorbujących[7]. Pochłania wilgoć (np. pochodzącą z potu graczy), by zmniejszyć śliskość piłki[7].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Oficjalne przepisy gry w koszykówkę FIBA 2014. Wyposażenie hali do gry w koszykówkę. Przepis 7.3. Polski Związek Koszykówki, czerwiec 2014. s. 11. [dostęp 2018-04-20].
- ↑ a b Oficjalne przepisy gry w koszykówkę FIBA 2014. Wyposażenie hali do gry w koszykówkę. Przepis 7.1. Polski Związek Koszykówki, czerwiec 2014. s. 11. [dostęp 2018-04-20].
- ↑ a b c Oficjalne przepisy gry w koszykówkę FIBA 2014. Wyposażenie hali do gry w koszykówkę. Przepis 7.4. Polski Związek Koszykówki, czerwiec 2014. s. 12. [dostęp 2018-04-20].
- ↑ a b c Oficjalne przepisy gry w koszykówkę FIBA 2014. Wyposażenie hali do gry w koszykówkę. Przepis 7.5. Polski Związek Koszykówki, czerwiec 2014. s. 12. [dostęp 2018-04-20].
- ↑ a b c d e f g h i Basketball Court Dimensions and Measurements Across Different Leagues. SportsCourtDimensions.com. [dostęp 2018-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-29)]. (ang.).
- ↑ Official Rules of the National Basketball Association 2013-2014. National Basketball Association. s. 10. [dostęp 2018-04-20]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Basketball. How products are made, encyclopedia.com [dostęp 2018-04-26]
- ↑ a b basketball, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-04-20] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j The Evolution of the Game, hooptactics.com. hooptactics.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-25)]. [dostęp 2018-04-27]
- ↑ A History Of The Basketball Rules. FIBA Europe. [dostęp 2018-04-20]. (ang.).