Phitosia crocifolia
Phitosia crocifolia – gatunek roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Reprezentuje monotypowy rodzaj Phitosia i jest endemitem Grecji[3]. Występuje tylko w paśmie Tajget[4] na Peloponezie, gdzie rośnie w górach w szczelinach skał, na skalnych urwiskach, w wąwozach, także na murach[5]. Kwitnie od czerwca do sierpnia[6].
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Phitosia | ||
| Gatunek |
Phitosia crocifolia | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Phitosia crocifolia (Boiss. & Heldr.) Kamari & Greuter Bot. Chron. (Patras) 13: 14 (2000)[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Bylina z tęgą szyją korzeniową osiągającą do 2 cm średnicy, niepodzieloną lub podzieloną na kilka rozgałęzień, okrytą nasadami starych liści. Korzeń palowy cienki, pionowy. Łodygi liczne, sztywne, prosto lub łukowato wzniesione osiągają do 2,6 m wysokości. Łodygi są nagie, obłe, delikatnie kreskowane[6].
- Liście
- Liczne odziomkowe są równowąskie do wąskolancetowatych, całobrzegie, zwężające się w oskrzydlony ogonek. Osiągają do 8 cm długości i 0,4 cm szerokości. Liście łodygowe są podobne, ale nieco krótsze (do 6 cm), węższe (do 0,2 cm) i stopniowo zmniejszają się i są coraz rzadziej rozmieszczone wraz z wysokością na pędzie[6].
- Kwiaty
- Zebrane po kilkanaście w niewielkie koszyczki na szczycie łodygi i na szczytowych odcinkach odgałęzień wyrastających w kątach liści w górnej części pędu. Koszyczki są prosto wzniesione, mają dzwonkowatą okrywę długości ok. 1 cm tworzoną przez 8 nierównych listków zewnętrznych, znacznie krótszych od ok. 10 listków wewnętrznych. Listki są lancetowate, ostre i owłosione, w czasie owocowania ich nasady gąbczasto grubieją. Dno koszyczka jest nagie. Wszystkie kwiaty są języczkowe z koroną żółtą, długości do 14 mm i szerokości do 2,5 mm, u nasady z rurką długości 4 mm[6].
- Owoce
- Jasnobrązowe niełupki walcowate, proste lub lekko zgięte, długości ok. 5 mm, niewyraźnie kreskowane. Puch kielichowy jasnożółty, o długości ok. 5 mm, sztywny i trwały[6].
Systematyka
edytujGatunek i rodzaj z podplemienia Chondrillinae, plemienia Cichorieae podrodziny Cichorioideae w obrębie rodziny astrowatych Asteraceae[7]. Pozycja systematyczna taksonu była niejasna – był on włączany do podplemienia Crepidinae[4] i nawet rodzaju pępawa Crepis, ale okazał się izolowany i zachował rangę odrębnego rodzaju[5].
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-12-12] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-12-12] (ang.).
- ↑ a b c Phitosia crocifolia (Boiss. & Heldr.) Kamari & Greuter, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-12].
- ↑ a b J.W. Kadereit, Charles Jeffrey (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 186, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC 184984805.
- ↑ a b Phitosia crocifolia (Boiss. & Heldr.) Kamari & Greuter, Hellenic Botanical Society (HBS) [dostęp 2024-12-12].
- ↑ a b c d e Phitosia crocifolia (Boiss. & Heldr.) Kamari & Greuter [online], GBIF [dostęp 2024-12-12].
- ↑ Genus: Phitosia Kamari & Greuter. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. USDA. [dostęp 2024-12-12].