Petermannia cirrosa

Petermannia cirrosagatunek roślin z monotypowego rodzaju Petermannia F. v. Mueller in Fragm. 2: 92. Aug 1860[4] z także monotypowej rodziny Petermanniaceae Hutch., Fam. Fl. Pl. 2: 113. 20 Jul 1934[5]. Gatunek spotykany jest rzadko w środkowej części wschodniego wybrzeża Australii, gdzie rośnie w lasach deszczowych[6]. Takson ten jeszcze w systemie APG II z 2003 zaliczany był do rodziny zimowitowatych (Colchicaceae), jednak odrębność morfologiczna i molekularna spowodowały wyłączenie go w odrębną rodzinę (począwszy od systemu APG III z 2009).

Petermannia cirrosa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

liliowce

Rodzina

Petermanniaceae

Rodzaj

Petermannia

Gatunek

Petermannia cirrosa

Nazwa systematyczna
Petermannia cirrosa F.Muell.
Fragm. 2: 93 (1860)[3]

Nazwa taksonu upamiętnia Wilhelma Ludwiga Petermanna (1806–1855), niemieckiego botanika, dyrektora ogrodu botanicznego w Lipsku[6].

Morfologia

edytuj
Pokrój
Wieloletnie, drewniejące pnącze z podziemnym kłączem. Mniej lub bardziej kolczaste łodygi osiągają do 6 m długości[7], wspinają się za pomocą rozgałęzionych wąsów czepnych wyrastających naprzeciwlegle względem liści[6], będących zmodyfikowanymi kwiatostanami[7].
Liście
Skrętoległe, nibyogonkowe, z pojedynczą, całobrzegą, na szczycie zaostrzoną, szerokojajowatą blaszką z wyraźnym nerwem środkowym i 5–7 równoległymi wiązkami przewodzącymi połączonymi siatkowatymi żyłkami dalszych rzędów[6][7].
Kwiaty
Zebrane w wierzchotkowe kwiatostany wyrastające naprzeciw liści w szczytowej części pędów. Osadzone na szypułkach, obupłciowe i promieniste kwiaty zwykle zwisają. Okwiat tworzony jest przez 6 listków wyrastających w dwóch okółkach, u nasady z miodnikami. Pręcików jest 6. Zalążnia dolna, jednokomorowa, powstaje z trzech owocolistków. Zwieńczona jest długą szyjką i trójdzielnym znamieniem[6].
Owoce
Wielonasienne, czerwone jagody z mięsistą owocnią[6][7].

Systematyka

edytuj
Pozycja systematyczna i relacje filogenetyczne w obrębie liliowców według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Grupa siostrzana dla kladu obejmującego rodziny zimowitowate i krasnolicowate w obrębie liliowców w kladzie jednoliściennych[2].

liliowce


korsjowate Corsiaceae



Campynemataceae






Petermanniaceae




zimowitowate Colchicaceae



krasnolicowate Alstroemeriaceae






melantkowate Melanthiaceae




liliowate Liliaceae




kolcoroślowate Smilacaceae




Philesiaceae



Ripogonaceae








Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
  3. Petermannia cirrosa F.Muell.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-03-02].
  4. Petermannia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2010-11-14]. (ang.).
  5. James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. [dostęp 2010-11-14]. (ang.).
  6. a b c d e f Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 143. ISBN 978-1842466346.
  7. a b c d Armen Takhtajan: Flowering Plants. 978-1-4020-9608-2: Springer, 2009, s. 640.