Pesa 2014N Krakowiak

typ tramwaju

Pesa 2014N „Krakowiak” − niskopodłogowy, czteroczłonowy, jednokierunkowy tramwaj polskiego producenta Pesa, produkowany dla MPK Kraków i eksploatowany przezeń w Krakowie od 2015 roku. W roku 2023 był najdłuższym tramwajem w Polsce.

Pesa 2014N „Krakowiak”
Ilustracja
Tramwaj na placu Centralnym im. Ronalda Reagana
Dane ogólne
Kraj produkcji

 Polska

Producent

Pesa

Miejsce produkcji

Polska

Premiera

2015

Lata produkcji

od 2014

Dane techniczne
Liczba członów

4

Długość

42 830 mm

Szerokość

2400 mm

Wysokość

3600 mm

Napięcie zasilania

600 V

Prędkość maksymalna

80 km/h

Wnętrze
Liczba miejsc siedzących

93

Liczba miejsc ogółem

322

Konstrukcja

edytuj

Tramwaj „Krakowiak” jest modyfikacją tramwaju Pesa Twist, czteroczłonowym zespołem pojazdów o długości 42,8 metra[1][2]. Nadwozie wsparte jest na pięciu dwuosiowych wózkach, przy czym napędowy jest pierwszy i dwa ostatnie. Każda oś wózka napędowego wyposażona jest w asynchroniczny silnik prądu przemiennego marki SKODA o mocy 105 kW, usytuowany równolegle do osi zestawu kołowego. Każdy silnik zasilany jest przez falownik. Układ zasilania umożliwia zwrot energii do sieci trakcyjnej i jest przystosowany do wdrożenia układu gromadzenia energii opartego na superkondensatorach[3][2]. Przenoszenie napędu z silnika na oś napędową odbywa się przez dwustopniową przekładnię. Wał przekładni połączony jest z wałami kół przez sprzęgła podatne. Na wałach zamontowane są tarcze hamulcowe elektrohydraulicznych hamulców pasywnych[1].

Wagony mają sześć podwójnych drzwi oraz jednoskrzydłowe z przodu i z tyłu pojazdu. Drzwi są wyposażone w specjalne platformy, ułatwiające osobom poruszającym się na wózkach inwalidzkich wejście do pojazdu[1][4]. W sekcji pasażerskiej znajdują się porty USB i gniazda umożliwiające ładowanie urządzeń mobilnych[4].

W przestrzeni dla pasażerów są 93 miejsca siedzące, miejsca stojące i przestrzeń dla wózków. Każdy z członów jest wyposażony w indywidualny system wentylacyjno-klimatyzacyjny, listwy świetlne na poręczach i stopniach wewnętrznych[4]. Siedzenia pojazdu są tapicerowane, z wandaloodpornymi siedziskami i oparciami z motywem Lajkonika; są dwa miejsca z pasami bezpieczeństwa dla osób z niepełnosprawnością, a także miejsca dla osób z wózkami dziecięcymi i większym bagażem[3].

Wyposażony jest w monitoring, automaty biletowe obsługujące płatności kartą płatniczą oraz gotówką, system informacji pasażerskiej złożony z głosowego zapowiadania przystanków i tablic wyświetlających trasę przejazdu[3].

Dane techniczne

edytuj

Opracowano na podstawie źródła[2].

Pesa 2014N „Krakowiak”
Przeznaczenie Transport miejski
Napięcie zasilania 600 V DC
Miejsca siedzące 93
Miejsca stojące 322
Długość pojazdu 42 830 mm
Szerokość pojazdu 2400 mm
Wysokość pojazdu 3600 mm
Moc ciągła na kołach 6x105kW
Prędkość maksymalna 80 km/h

Historia

edytuj

W sierpniu 2013 roku MPK Kraków ogłosiło przetarg na dostawę 36 pojazdów tramwajowych o długości od 39 do 43 metrów[3][5]. Zostały złożone 4 oferty:

Wyniki przetargu zostały udostępnione publicznie 10 października 2013 roku. Zwycięzcą przetargu została firma Pesa, której oferta wyceniona została na kwotę 358 225 200 złotych[5].

4 lipca 2014 roku MPK Kraków podpisało umowę z Pesą na dostawę 36 fabrycznie nowych, niskopodłogowych wagonów tramwajowych Pesa 2014N „Krakowiak”[3]. Planowano wówczas, że zastąpią one Konstale 105Na i będą kursować głównie do Nowej Huty[6]. 17 czerwca 2015 pierwszy tramwaj był testowany na torze testowym przy fabryce Pesa w Bydgoszczy[7]. Pod koniec lipca 2015 tramwaj otrzymał homologację[8].

Eksploatacja

edytuj

28 czerwca 2015 pierwszy tramwaj Pesy został dostarczony do zajezdni Podgórze[9], a 29 grudnia zakończyły się jego odbiory. 30 sierpnia 2015 pierwszy egzemplarz „Krakowiaka” wyjechał na linię z pasażerami[10]. Zakończenie dostaw "Krakowiaków" zostało uznane za jedno z najważniejszych wydarzeń w krakowskiej komunikacji w roku 2015[11]. Dzięki ich dostawom możliwe było wycofanie najstarszych Konstali 105Na[12].

14 wagonów stacjonuje w zajezdni Podgórze, a pozostałe 22 w zajezdni Nowa Huta[13].

Tramwaj papieski

edytuj
 
Tramwaj papieski

28 lipca 2016, podczas Światowych Dni Młodzieży, jednym z tramwajów Pesa 2014N „Krakowiak” przejechał papież Franciszek[14]. Tramwaj o numerze RG914[15] został specjalnie na tę okazję oklejony w biało-żółte barwy i ozdobiony napisem Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią w wielu językach, a na tablicach kierunkowych widniał napis Tram del Papa. Po przejeździe ojciec święty otrzymał specjalnie wyprodukowany model tramwaju Krakowiak, a wagon wykorzystany w wydarzeniu został przez MPK nazwany Tramwajem Papieskim[16]. Następnego dnia udekorowany tramwaj obsługiwał linię nr 8, a od 30 lipca do 1 sierpnia specjalną linię S4 z Bronowic Małych do Małego Płaszowa. Od 2 sierpnia 2016 roku tramwaj obsługuje publiczne linie tramwajowe[16].

We wrześniu 2016 MPK Kraków zażądało od Pesy 26 mln zł tytułem kar za opóźnienia w dostawach[17]. 20,4 mln zł przewoźnik wyegzekwował z gwarancji ubezpieczeniowej, stanowiącej zabezpieczenie realizacji kontraktu[18]. Pod koniec stycznia 2019 prawomocną decyzją sądu wysokość kar została zmniejszona do 14,5 mln zł[19].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Wagon typu 2014N "Krakowiak" [online], www.transportszynowy.pl [dostęp 2024-01-03].
  2. a b c Wagon PESA 2014N – Krakowiak [online], www.mpk.krakow.pl [dostęp 2024-01-03].
  3. a b c d e Umowa na dostawę 36 nowych tramwajów podpisana [online], www.mpk.krakow.pl [dostęp 2024-01-03].
  4. a b c "Krakowiak” − najdłuższy w Polsce tramwaj jest już w Krakowie [online], www.mpk.krakow.pl [dostęp 2024-01-03].
  5. a b Krakowiak – najdłuższy tramwaj w Polsce – w trakcie łączenia [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2024-01-03] (pol.).
  6. Pierwsza wizualizacja Krakowiaka – jest umowa! [online], TransInfo, 3 lipca 2014 [dostęp 2024-01-03] (pol.).
  7. Pierwszy Krakowiak na torze testowym [online], TransInfo, 17 czerwca 2015 [dostęp 2024-01-03] (pol.).
  8. Krakowiak z homologacją [online], TransInfo, 3 sierpnia 2015 [dostęp 2024-01-03] (pol.).
  9. Jacek Kołodziej. Wszystkie „Krakowiaki” już na ulicach Krakowa. „Świat Kolei”, s. 8, 2/2016. Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  10. Kraków. Uruchomiono estakadę tramwajową Lipska – Wielicka [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2024-01-03] (pol.).
  11. Dostawy „Krakowiaków” to najważniejsze wydarzenie komunikacyjne 2015 roku [online], www.mpk.krakow.pl [dostęp 2024-01-03].
  12. MPK Kraków podsumowuje rok: Najdłuższe w Polsce tramwaje i przetargi na 100 autobusów [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2024-01-03] (pol.).
  13. Krakowiaki od soboty na „czwórce” [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2024-01-03] (pol.).
  14. Trzeci dzień ŚDM. Relacja na żywo. cz. 3 [online], web.archive.org, 28 lipca 2016 [dostęp 2024-01-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-28].
  15. Kalendarium przejazdu Papieża Franciszka tramwajem MPK SA w Krakowie [online], web.archive.org [dostęp 2024-01-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-22].
  16. a b Zarząd MPK SA w Krakowie wręczył Ojcu Świętemu model tramwaju [online], web.archive.org, 28 lipca 2016 [dostęp 2024-01-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-28].
  17. Krakowskie MPK chce 26 milionów złotych od bydgoskiej PESY za opóźnienia w dostawie Krakowiaków [online], www.radiokrakow.pl [dostęp 2024-01-03] (pol.).
  18. Kraków zabezpieczył 20 mln zł za opóźnione tramwaje Pesy. Co z resztą? [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2024-01-03] (pol.).
  19. Kraków: Kwestia kar za Krakowiaki zamknięta [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2024-01-03] (pol.).