Polikaprolaktam

Polikaprolaktam, poliamid-6, PA-6 – organiczny związek chemiczny z grupy poliamidów.

Polikaprolaktam

Nazewnictwo Inne nazwy i oznaczenia poliamid-6, PA-6; niektóre nazwy handlowe: alphalon, dederon, kapron, perlon, polana, nylon-6, stylon, tarnamid, tarlon
Ogólne informacje
Monomery	kaprolaktam
Struktura meru	−[−NH−(CH 2) 5−CO−]−
Identyfikacja
Numer CAS	25038-54-4
PubChem	32775
Właściwości Temperatura mięknienia 230–280 °C Biodegradowalność niebiodegradowalny Biokompatybilność średnia Właściwości mechaniczne termoplast
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2017-10-30] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Substancja nie jest klasyfikowana jako niebezpieczna według kryteriów GHS (na podstawie podanej karty charakterystyki). Numer RTECS TQ9800000
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Przekrój Poliamidu 6 zbrojonego włóknami szklanymi, powiększenie x500

Synteza

PA-6 jest produkowany w bezpośredniej polimeryzacji z otwarciem pierścienia kaprolaktamu. Reakcja ta zachodzi spontanicznie w temperaturze 260 °C w atmosferze azotu.

Synteza polikaprolaktamu z kaprolaktamu

Historia

Technologia syntezy tego polimeru została opracowana w 1938 roku w Niemczech w laboratoriach IG Farben przez zespół kierowany przez Paula Schlacka. Był to pierwotnie sposób na obejście patentów firmy DuPont na syntezę nylonu-66 (czyli PA-6,6) z soli AH. Początkowo był stosowany głównie jako zamiennik oryginalnego nylonu do produkcji damskich pończoch, chociaż pończochy z PA-6 miały znacznie gorsze własności użytkowe od „amerykańskiego” nylonu. Po II wojnie światowej znalazł on szereg zastosowań, od przemysłu włókienniczego po samochodowy.

Własności i zastosowania

Zaletą PA-6 w stosunku do PA-6,6 jest jego niższa temperatura mięknienia i lepsza rozpuszczalność, co ułatwia jego obróbkę, a także bardziej ekonomiczna droga syntezy. Wadą są natomiast gorsze właściwości mechaniczne i skłonność PA-6 do pęcznienia w kontakcie z wodą.

PA-6 wciąż jest stosowany na masową skalę jako włókno sztuczne i lite tworzywo sztuczne w miejscach, gdzie nie są potrzebne szczególnie dobre właściwości mechaniczne i nie ma zbyt wilgotnego środowiska. Używa się go jako tworzywo powłokowe, do prostych zastosowań domowych (szczotki, grzebienie), w elektronice (elementy mocujące podzespoły, fragmenty przełączników).