Perkozek białosmugi

ptak z rodziny perkozów

Perkozek białosmugi[4] (Tachybaptus pelzelnii) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny perkozów (Podicipedidae), endemit Madagaskaru. Monotypowy[5]. Zagrożony wyginięciem.

Perkozek białosmugi
Tachybaptus pelzelnii[1]
(Hartlaub, 1861)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

perkozowe

Rodzina

perkozy

Rodzaj

Tachybaptus

Gatunek

perkozek białosmugi

Synonimy
  • Podiceps pelzelnii Hartlaub, 1861[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Występowanie

Znany jest głównie z zachodnich i centralnych terenów Madagaskaru. Nie występuje na suchszych obszarach w południowej i południowo-zachodniej części wyspy[6].

Morfologia

Długość ciała około 25 cm; masa ciała: samce średnio 177 g, samice 145 g[6]. Obie płcie są do siebie podobne, choć samce są nieco większe[6].

Ekologia

Zamieszkuje stałe lub tymczasowe zbiorniki wodne z obfitą roślinnością, w tym z grzybieniami (Nymphaea). Preferuje stojące wody słodkie, ale czasami spotyka się go w wodach słonawych lub wolno płynących rzekach[6].

Ptak ten żywi się owadami wodnymi, małymi rybami, czasami także skorupiakami[6].

Lęgi stwierdzano w ciągu całego roku[3], ale generalnie sezon lęgowy ma miejsce pod koniec pory deszczowej – między lutym a kwietniem, także między sierpniem a październikiem, gdy na półkuli południowej panuje wiosna[6]. Zazwyczaj pary gniazdują samotnie, lecz odnotowano też gniazdowanie kolonijne maksymalnie do 150 osobników[3]. Gniazdo to pływająca platforma z płytkim zagłębieniem na górze, wykonana z fragmentów roślin wodnych, liści i miękkich kłączy trzciny. Może być zakotwiczone do roślin wodnych lub w pobliżu pływającej roślinności. Samica składa 3–4 bladoniebieskawe lub białawe jaja, które szybko się zabarwiają wskutek kontaktu z mokrym materiałem z gniazda[6].

Status i zagrożenia

Od 2018 roku Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje perkozka białosmugiego jako gatunek zagrożony wyginięciem (EN – Endangered); wcześniej, od 1994 roku miał on status gatunku narażonego (VU – Vulnerable)[3]. Jego populacja wynosi około 2000 osobników (stan w roku 2018), a jej trend jest spadkowy[3].

Największym zagrożeniem dla tego gatunku jest uszczuplenie terenów bytowania, głównie poprzez przekształcanie ich w pola uprawne ryżu i innych roślin. Do innych zagrożeń należą wprowadzenie do środowiska agresywnych gatunków ryb (np. z rodzaju Channa), które niszczą lęgi ptaków, a nawet atakują osobniki dorosłe, a także zaplątywanie się w rybackie sieci[3].

Przypisy

edytuj
  1. Tachybaptus pelzelnii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. G. Hartlaub: Ornithologischer Beitrag zur Fauna Madagascar's. Mit Berücksichtigung der Inseln Mayotta, Nossi-Bé und St. Marie, sowie der Mascarenen und Seychellen. Bremen: C. Schünemann, 1861, s. 83. (niem.).
  3. a b c d e f BirdLife International, Tachybaptus pelzelnii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2019-2 [dostęp 2019-11-07] (ang.).
  4. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Podicipedidae Bonaparte, 1831 - perkozy - Grebes (wersja: 2016-07-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2018-09-16].
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-31]. (ang.).
  6. a b c d e f g N. Bouglouan: Madagascan Grebe. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-07-31]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj