Pelikan mały[3] (Pelecanus rufescens) – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny pelikanów (Pelecanidae). Nie wyróżnia się podgatunków[4][5].

Pelikan mały
Pelecanus rufescens[1]
Gmelin, 1789
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

pelikanowe

Podrząd

pelikanowce

Rodzina

pelikany

Rodzaj

Pelecanus

Gatunek

pelikan mały

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Morfologia
Długość ciała 125–132 cm; rozpiętość skrzydeł 216–290 m; długość dzioba 29–38 cm; masa ciała 3,9–7 kg[4]. Biały, końce skrzydeł czarne. Dziób różowy. Obwódka oka bladożółta. Kończyny różowawe[6]. Samice podobne do samców, ale nieco mniejsze[7].
Występowanie
Afryka Subsaharyjska, zachodnie i południowo-zachodnie wybrzeże Półwyspu Arabskiego[4]; populacja z Madagaskaru prawdopodobnie wymarła[2]. Migracje na obszarze zasięgu występowania związane są z deszczami (powodującymi powstanie czasowych zbiorników wodnych) i dostępnością pokarmu[6].
Jaja z kolekcji muzealnej
Ekologia
Występuje w bardzo różnorodnych środowiskach wodnych, takich jak jeziora słodkowodne, bagna, rzeki, sezonowe stawy[4], może też występować na jeziorach alkalicznych i słonych, w lagunach, czasem także wzdłuż wybrzeży w zatokach i estuariach; często odwiedza sztuczne zbiorniki wodne, tereny zalewane sezonowo czy terasy zalewowe w pobliżu ujść rzek[2]. Odżywia się rybami, preferuje pielęgnicowate[2][4].
Gniazduje kolonijnie na drzewach, wśród trzcin lub na niskich krzewach wzdłuż cieków wodnych, ale także na ziemi na piaszczystych wyspach i w namorzynach[2]. Samica składa 2–3 jaja, których inkubacja trwa około 30 dni. Pisklęta rodzą się nagie, ale wkrótce pokrywają się puchem. Ptaki osiągają dojrzałość płciową w wieku 3–4 lat[7].
Status
IUCN uznaje pelikana małego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Ze względu na brak istotnych zagrożeń i dowodów na spadki liczebności BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny[2].

Przypisy

edytuj
  1. Pelecanus rufescens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e f Pelecanus rufescens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Pelecanidae Rafinesque 1815 - pelikany - Pelicans (wersja: 2017-12-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-22].
  4. a b c d e Elliott, A., Christie, D.A., Jutglar, F., Garcia, E.F.J. & Kirwan, G.M.: Pink-backed Pelican (Pelecanus rufescens). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-20)].
  5. F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Ibis, spoonbills, herons, hamerkop, shoebill, pelicans. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-22]. (ang.).
  6. a b Encyklopedia Dzikich Zwierząt
  7. a b N. Bouglouan: Pink-backed Pelican. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-09-19]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj