Pec pod Sněžkou
Pec pod Sněžkou (niem. Petzer) – miasto w Czechach, w kraju hradeckim.
Petzer z 1900 roku | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Kraj | |||||
Powiat | |||||
Powierzchnia |
52,1 km² | ||||
Wysokość |
769 m n.p.m. | ||||
Populacja (2024) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Kod pocztowy |
542 21 | ||||
Tablice rejestracyjne |
TU | ||||
Położenie na mapie kraju hradeckiego | |||||
Położenie na mapie Czech | |||||
50°41′37″N 15°44′00″E/50,693611 15,733333 | |||||
Strona internetowa |
Według danych z 1 stycznia 2024, liczba mieszkańców miasta wynosi 731 osób (2077. miejsce w kraju wśród miejscowości; 589. miejsce wśród miast)[1]. Pod względem administracyjnym do Peca należy czeska część Śnieżki oraz Równi pod Śnieżką, łącznie ze schroniskiem Luční bouda.
Miejscowość posiada połączenia autobusowe z Trutnovem, Pragą, Malą Upą (nieliczne), a w sezonie letnim również z Harrachovem przez Vrchlabí. Od maja 2016 miejscowość posiada bezpośrednie połączenie z Karpaczem przez Kowary[2].
Pec powstał jako wyodrębniona część Velkej Upy (która jest dzisiaj częścią miasta). Dodatek „pod Sněžkou” Pec otrzymał dopiero po II wojnie światowej. Wcześniejsza nazwa brzmiała Velká Úpa III[3].
Pec pod Sněžkou leży w środkowej części Karkonoszy, w dolinie Úpy i Zelenego potoku.
Na północ od centrum znajduje się dolna stacja kolejki linowej Pec – Śnieżka. W maju 2012 wyłączono z użytkowania jej górny odcinek (Růžová hora – Śnieżka), a 2 września 2012 po godzinie 19.00 odcinek dolny, po czym przystąpiono do rozbiórki jej infrastruktury. W miejscu dotychczasowego wyciągu krzesełkowego z 1949 powstała kolej kabinowa (kabiny dla 4 osób) o przepustowości 250 osób/h (a więc identycznej jak do tej pory)[4], którą oddano do użytku w dwóch etapach: odcinek dolny – grudzień 2013, odcinek górny – 22 lutego 2014[5].
Zabytki
edytuj- Drewniany zrębowy budynek gościńca „Hospoda Na Peci” z 1793 r. Pierwsza karczma stała w tym miejscu już w 1644.
- Kamienna kapliczka Panny Marii z 1888 r., z napisem Durch Wohlthäter erbaut im Jahre des Heils 1888.
- Zabytkowy układ osady w Wielkiej Upie z byłą plebanią, gościńcem, szkołą oraz zbudowanym z inicjatywy cesarza Józefa II kościołem Najświętszej Trójcy.
- Kapliczka w Obřím důle z 1873 r., będąca obecnie miejscem pamięci po ofiarach powodzi i lawiny błotnej z lipca 1897 r. Na północ od niej – na zboczach Śnieżki – znajdują się udostępnione do zwiedzania na długości 250 m sztolnie dawnej kopalni żelaza, arsenu i miedzi Kovarna, o tradycjach sięgających 1511 roku, oraz stacja pomp wodnych z turbiną Peltona, funkcjonująca w latach 1912–1956
- Betonowy bunkier z lat 30. XX wieku w Obřím důle
- Kapliczka w Chaloupkach z 1834 r., dla podparcia której w 2004 postawiono współczesną rzeźbę pielgrzyma.
- Kaplica Wszystkich Świętych z 1890 r. na Vysokim Svahu.
- Kaplica św. Barbary na Hnedym Vrchu, fundacji Johanna Dixa, wewnątrz freski ze scenami z życia patronki górników
- Zabytkowe zespoły chałup w Modrym Dole[6] na zboczach Studniční hory oraz w Velkich Tippeltovych Boudach w Wielkiej Upie.
Demografia
edytujRok | 1970 | 1980 | 1991 | 2001 | 2003 | 2008 | 2016 | 2024 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba ludności | 616 | 617 | 529 | 595 | 608 | 647[7] | 618[8] | 731[1] |
Źródło: Czeski Urząd Statystyczny
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Počet obyvatel v obcích České republiky k 1. 1. 2024, Český statistický úřad, 17 maja 2024 [dostęp 2024-10-03] (ang. • cz.).
- ↑ Regularna linia autobusowa Karpacz – Pec pod Śnieżką – Aktualności: Karpacz.pl [online], www.karpacz.pl [dostęp 2016-10-21] .
- ↑ Vyhláška 3/1950 sb.o změnách úředních názvů míst v roce 1949. portal.gov.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-18)]..
- ↑ Pieszo na Śnieżkę, „Sudety” nr 9/2012.
- ↑ Waldemar Brygier Kolejką linową na szczyt Śnieżki [dostęp 19.05.2015].
- ↑ Niebieska Dolina (Modrý důl).
- ↑ Počet obyvatel v obcích České republiky k 1. 1. 2008, Český statistický úřad [dostęp 2024-10-15] (ang. • cz.).
- ↑ Počet obyvatel v obcích České republiky k 1. 1. 2016, Český statistický úřad [dostęp 2024-10-21] (ang. • cz.).
Bibliografia
edytuj- Mapa turystyczna Karkonosze polskie i czeskie 1:25 000, Wydawnictwo „Plan”, Jelenia Góra, ISBN 83-88049-26-7
- Krkonoše-východ. turistická a lyžařská mapa 1:25 000, Nakladelství ROSY, 1995, 80-85510-29-4
- Veselý Výlet nr 32, lato 2009