Paweł Thomas
Paweł Thomas (ur. 25 września 1891 w Walentynowie, zm. 14 listopada 1969 w Bydgoszczy) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
| |
 podpułkownik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
25 września 1891 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
14 listopada 1969 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1952 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
szef wydziału |
| Główne wojny i bitwy | |
.jpg)
| |
| Odznaczenia | |
      
| |
Życiorys
edytujUrodził się 25 września 1891 we wsi Walentynowo, w powiecie wyrzyskim, w rodzinie Bartłomieja, rolnika, i Anny z Piszczków[1][2][3][4]. Uczęszczał w Kcyni do seminarium nauczycielskiego, które ukończył w 1912, a następnie uczył w szkołach ludowych[3]. Od 1 października 1912 do 30 września 1913 odbył obowiązkową służbę wojskową w niemieckim 46 pułku piechoty w Poznaniu, w charakterze jednorocznego ochotnika. Po odbyciu służby wojskowej został wyznaczony na stanowisko kierownika szkoły w Nielęgowie.
Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany do niemieckiego 37 pułku rezerwowego. Walczył na froncie wschodnim i zachodnim. Od 27 grudnia 1918 w Armii Wielkopolskiej w czasie trwania powstania wielkopolskiego w którym był na Froncie Zachodnim dowódcą odcinka[3]. 20 lutego 1919 przeniesiono Thomasa do 1 kompanii zapasowej Grupy „Leszno” w której objął dowodzenie oddziałami ciężkich karabinów maszynowych. Szczególne zasługi odniósł walcząc na ulicach Poznania, m.in. w zdobywaniu fortu Pritwitz. Otrzymał za to Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[3]. 23 maja 1919 otrzymał awans na stopień porucznika. Od września 1919 został dowódcą I baonu w 6 pułku strzelców Wielkopolskich. Od czerwca 1922 na Górnym Śląsku pełnił obowiązki szefa sztabu Grupy Północnej.
3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 496. lokatą w korpusie oficerów piechoty[5]. Od września tego roku pełnił obowiązki dowódcy II baonu w 74 pułku piechoty w Lublińcu[6][7][3]. 1 grudnia 1924 został mianowany na stopień majora ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 149. lokatą w korpusie oficerów piechoty[8][9]. W 1925 był kwatermistrzem pułku[10], a w marcu następnego roku został zatwierdzony w 74 pp na stanowisku oficera Przysposobienia Wojskowego[11]. Później został przesunięty na stanowisko dowódcy I batalionu[12], a w listopadzie 1928 przeniesiony do 77 pułku piechoty w Lidzie na stanowisko dowódcy batalionu[13]. 24 grudnia 1929 został mianowany na stopnień podpułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1930 i 30. lokatą w korpusie oficerów piechoty[14][15][16]. W styczniu 1930 został przeniesiony do 85 pułku piechoty w Nowej Wilejce na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[17][3]. W listopadzie 1933 został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Szamotuły na stanowisko komendanta[18]. 1 września 1938 dowodzona przez niego jednostka została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Szamotuły, a zajmowane przez niego stanowisko otrzymało nazwę „komendant rejonu uzupełnień”[19].
We wrześniu 1939 dowódca grupy ewakuacyjnej, a 29 września 1939 został internowany i przebywał w obozach na terenie Rumunii. W 1941 dostał się do niewoli niemieckiej, a 3 października 1945 powrócił do kraju. Pełnił kolejno obowiązki: w 1945 pomocnika komendanta Oficerskiej Szkoły Samochodowej w Bydgoszczy, w 1947 kwatermistrza Oficerskiej Szkoły Samochodowej w Koszalinie, w latach 1947–1952 szefa Wydziału Żywnościowego w Dowództwie Okręgu Wojskowego Nr II w Bydgoszczy. 25 sierpnia 1952 otrzymał zwolnienie od powszechnego obowiązku wojskowego. W Bydgoszczy podjął pracę w uspołecznionych zakładach pracy, gdzie zmarł i został pochowany na cmentarzu na Bielawach.
W 1914 zawarł związek małżeński z Zofią Menclewską, z którą miał córkę Irenę (ur. 1919)[3].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 4734[1][3][20][21]
- Krzyż Niepodległości – 17 września 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[22][3]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 11 października 1946 „za bohaterskie czyny i dzielne zachowanie się w walce z niemieckim najeźdźcą, oraz za gorliwą pracę i sumienne wypełnianie obowiązków służbowych”[23]
- Złoty Krzyż Zasługi – 19 marca 1937 „za zasługi w służbie wojskowej”[24][25]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[26]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[26]
- Wielkopolski Krzyż Powstańczy – 6 grudnia 1956[27]
- Państwowa Odznaka Sportowa[28]
Przypisy
edytuj- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-03-11]..
- ↑ a b c d e f g h i Polak (red.) 1993 ↓, s. 218.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-03-11]..
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 45.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 337, 408.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 297.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 735.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 351.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925 roku, s. 274.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 marca 1926 roku. Dodatek „Obsada personalna przysposobienia wojskowego”, s. 4.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 88, 176.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 337.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 24 grudnia 1929 roku, s. 439.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 23, 613.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 12, w marcu 1939, w tym samym stopniu i starszeństwie, zajmował 12. lokatę.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 8.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 7.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 12, 858.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-03-11].
- ↑ Kawalerowie Orderu Virtuti Militari. stankiewicze.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-08)]. [Dostęp 2023.08.20]
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 23, poz. 61.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 12.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne „Gniazdo”. [dostęp 2020-03-21].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1 foto.
Bibliografia
edytuj- Thomas Paweł. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.23-1724 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-03-04].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.