Wojna partyzancka
Wojna partyzancka – jedna z najstarszych form walki zbrojnej, polegająca na działaniach nieregularnych prowadzonych przez partyzantów przy poparciu ludności i skierowana przeciwko okupantowi/zaborcy lub przeciw rodzimym rządom uważanym przez partyzantów za wrogie.
Działania partyzantki to szybkie ataki nękające, przeprowadzane z ukrycia, z przygotowaniem zasadzek, czasami w kooperacji z armią regularną (własną bądź sprzymierzoną) i podporządkowane ogólnym celom strategicznym. Powodzenie wojny partyzanckiej zależy od poparcia przez szerokie kręgi społeczeństwa. W określonych warunkach partyzantka może przybierać formę wojny partyzanckiej (np. wojna na Półwyspie Iberyjskim 1807–1814, zaplecze frontu wschodniego w czasie II wojny światowej, wojny indochińskie).
W czasie II wojny światowej na ziemiach polskich działalność partyzancką prowadziło stosunkowo wiele organizacji podziemnych:
- Armia Krajowa w sile około 390 000 ludzi[1],
- Bataliony Chłopskie w sile około 170 000 ludzi[2],
- Armia Ludowa w sile od 60 000 do 100 000 ludzi[3],
- Narodowe Siły Zbrojne w sile około 70 000 – 75 000 ludzi[4].
Po II wojnie światowej skuteczność walki partyzanckiej wykazał m.in. Wietnamczyk Võ Nguyên Giáp, który dowodząc przez wiele lat działaniami partyzanckimi przeciw wojskom japońskim, francuskim i amerykańskim, przyczynił się do uzyskania niepodległości przez Wietnam[5].
Przypisy
edytuj- ↑ Słownik historii Polski i świata 2001 ↓, s. 16.
- ↑ Słownik historii Polski i świata 2001 ↓, s. 25.
- ↑ Norman Davies, Boże igrzysko. Historia Polski, Znak, Kraków 1999, s. 926. Dokładna liczba żołnierzy AL nie jest znana. Piotr Matusak pisał o 45 897, Józef Garas i Ryszard Nazarewicz o 60 tys., a Norman Davies wskazywał, że liczebność AL „nigdy nie przekroczyła 100 tys. żołnierzy”.
- ↑ Słownik historii Polski i świata 2001 ↓, s. 168.
- ↑ 100 największych dowódców wszech czasów 1998 ↓, s. 153.
Bibliografia
edytuj
- Cezary Chlebowski: Reportaż z tamtych dni. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-00654-1.
- Cezary Chlebowski: Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie. Warszawa: 1993. ISBN 83-85021-07-8.
- Marcin Kamler (red.): PWN Leksykon. Wojsko, wojna, broń. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13506-9.
- Słownik historii Polski i świata. Katowice: Videograf II, 2001.
- Leksykon wiedzy wojskowej. Marian Laprus (red.). Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, s. 103.
- Michael Lee Lanning: 100 największych dowódców wszech czasów. Warszawa: 1998.