Partia Liberalna (Hiszpania, 1880–1931)
Partia Liberalna (Partido Liberal) – była ważną hiszpańską formacją polityczną, założoną 23 maja 1880 roku przez Práxedes Mateo Sagasta. Po przywróceniu na tron dynastii Burbonów w Hiszpanii istniał dwupartyjny system z naprzemiennymi rządami. Liberałowie wymieniali się władzą z Partią Konserwatywną z Antonio Cánovas del Castillo na czele. Podczas sprawowania władzy przez partię Sagasty wprowadzone zostały ważne reformy socjalne, które sprawiły, że Hiszpania stała się najbardziej demokratyczną monarchią w tamtych czasach.
| Państwo | |
|---|---|
| Lider | |
| Data założenia | |
| Data rozwiązania | |
| Ideologia polityczna |
Na początku partia nosiła nazwę Partia Stronnictw (Partido Fusionista), następnie Partia Liberalna Stronnictw (Partido Liberal Fusionista), aby ostatecznie zostać Partią Liberalną (Partido Liberal). W swojej działalności integrowała demokratów, radykałów i umiarkowanych republikanów. Podstawą programową było wprowadzanie praw, które gwarantowała Konstytucja z 1869 roku, pierwsza demokratyczna konstytucja w Hiszpanii.
W latach 1876–1891 partia Sagasty broniła i realizowała liberalny program polityczny. Udało im się ustanowić tak ważne prawa jak wolność słowa i wyznania, zliberalizowanie prasy, wolność zrzeszania się i możliwość tworzenia związków zawodowych. Najważniejszą reformą było wprowadzenie w 1890 roku powszechnego prawa wyborczego dla mężczyzn.
W 1885 liberałowie zatwierdzili Kodeks Handlowy, a w 1889 Kodeks Cywilny w którym wprowadzone zostały nowe prawa dotyczące swobody ekonomicznej i politycznej. Dzięki reformom uwalniającym rynek i mówiącym o minimalnej ingerencji państwa w działalność gospodarczą, początkujący kapitalizm i latyfundia rolnicze otrzymały ochronę prawną. Wraz z Prawem Stowarzyszeniowym (1887) ustanowione zostały sądy przysięgłe i zniesione zostało niewolnictwo na Kubie.
Ponadto byli przeciwni uprzywilejowaniu i ruchom regionalnym. Przeciwstawili się wyzwoleniu Kuby i reformie militarnej wprowadzającej obowiązkową służbę wojskową.
Powodzenie Partii Liberalnej skończyło się w 1892 roku, a wojna hiszpańsko-amerykańska w 1898 tylko pogłębiła ich niepowodzenie. Po śmierci Sagasty (1903) nowym liderem został José Canalejas. Po jego rządach Partia Liberalna stawała się coraz bardziej rozbita i niezdolna do odbudowania swojej pozycji na arenie politycznej.
Bibliografia
edytuj- Wielka Encyklopedia Hiszpańska- Partido Liberal. grupoenciclo.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-28)].
- Partie Polityczne
- Artykuł "El sistema de la Restauración". www8.madrid.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-05)].
- Biografia- Práxedes Mateo Sagasta. artehistoria.jcyl.es. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-02)].