Park Promenadowy
Park Promenadowy – pierwsze stałe kino w Poznaniu (nazywane wówczas „teatrem kinematograficznym”), zlokalizowane w restauracji Leona Mettlera o tej samej nazwie[1]. Pierwszy seans odbył się 25 grudnia 1903 roku, a ostatni – 25 grudnia 1909 roku[2].
Restauracja Mettlera znajdowała się niedaleko parku im. Stanisława Moniuszki, na końcu dzisiejszej ulicy Zygmunta Noskowskiego[1] i istniała kilka lat przed powstaniem tam kina ze stałym repertuarem. Do czasu sprowadzenia kinematografu właściciel organizował w swoim lokalu różnego rodzaju zabawy, festyny piwne, bale rodzinne czy koncerty orkiestr wojskowych[1]. Kinematograf miał być więc częścią atrakcji serwowanych w restauracji, chociaż szybko pokazy filmowe przestały mieć charakter jarmarczny. Świadczy o tym nie tylko repertuar kina, ale także fakt, iż Mettler w okresie letnim zawieszał jego funkcjonowanie – na wzór teatrów. Ponadto zabawy, festyny i bale nie były organizowane w dniach, w których odbywały się pokazy filmów[1].
Od 25 grudnia 1903 roku do 3 listopada 1907 roku filmy odtwarzano w środy, soboty i niedziele (przeważnie w godzinach 17, 19 i 21), a od połowy listopada 1907 – codziennie[1]. Bilet na jeden seans kosztował 10 fenigów[3]. Projekcją każdego filmu zajmował się osobiście Mettler kręcąc korbką kinematografu[3]. Tło muzyczne zapewniał pianista (taper)[3].
Repertuar
edytujRepertuar obejmował głównie francuską produkcję kinematograficzną, w tym filmy sprowadzone bezpośrednio od braci Lumière i Georges'a Mélièsa oraz obrazy wytwórni Pathé-Frères[4]. Niewielki procent obejmował filmy angielskie[5]. Wśród gatunków przeważały filmy o charakterze historycznym, informacyjno-dokumentalnym, a tylko w niewielkiej części pokazywano produkcje stricte rozrywkowe[6]. Zapotrzebowanie na produkcje pierwszego typu było bardzo duże, bowiem zaspokajało głód informacji i wiedzy o świecie; dzięki nim poznaniacy mogli m.in. poznać wygląd wielu miast czy krajów, o których wiedzieli dotąd tylko ze słyszenia. Dużym powodzeniem cieszyły się także filmy będące rekonstrukcjami wydarzeń historycznych[7]. Ponadto Mettler zawsze na życzenie klientów organizował powtórki popularnych filmów[8]. Niekiedy filmy były powtarzane tak często, że doprowadzało to do zużycia taśmy filmowej i zniszczenia kopii[3].
Na podstawie repertuarów wydrukowanych w prasie odtworzono program kina z 1904 roku, były to m.in.:[9]
- w styczniu – Sinobrody, Stworzenie świata,
- w lutym powtórki Sinobrodego i Stworzenia świata oraz m.in. Przygody Don Kichota,
- w marcu – Przedstawienia pasyjne, Narodzenie Chrystusa,
- w kwietniu – Chrystus przed arcykapłanami, Ukrzyżowanie Chrystusa, Chrystus ukazuje się uczniom swoim,
- we wrześniu – Wojna rosyjsko-japońska, Kozacy na morzu, Transport wysyłek prywatnych przez Bajkał, Ciężkie łamanie się wezbranych bałwanów na oceanie, Podróże Guliwera, Ściganie złodzieja kieszonkowego, Wyścigi Gordon-Bennetta, Faust w piekle, Japoński okręt wojenny, Ćwiczenia japońskich majtków, Ćwiczenia rosyjskich huzarów, Jeżdżenie wysokiej szkoły, Ulice Petersburga, Londyn,
- w październiku – Skarbiec szatański, Wzniesienie się balonem aeronauty Lerbaudy'ego, Ptasznicy, Ratowanie rozbitków nad brzegami morza w Irlandii, Indianie w Kanadzie, Z pokoju dziecięcego, Małe przyczyny – wielkie skutki, Marya Antoinetta – historyczne zdarzenie w dziewięciu obrazach, Jenerał Kuropatkin dokonuje przeglądu I pułku strzelców przed bitwą pod Wagangonem, Myśliwi, Jazda na jeziorze St. Lorenz, Zemsta żebraka, Wielki pożar w Londynie, Magiczny miecz,
- w listopadzie – Rosyjscy pielgrzymi odprawiają nad brzegiem Wołgi przepisane ceremonie, Składy drzewa do budowy kolei w Mandżurii, Bitwy pod Portem Arthura, Metamorfoza motyla, Jazda przez Broadway w Nowym Jorku, Pobyt małżonków cesarskich w Altonie 1904, Silna tabaczka, Mały podpalacz, Ścigany złodziej, Nowoczesna służba w Anglii, Nowa kucharka, Sprzęt siana w Szkocji, Kufer podróży, Procesja w Japonii, Ujęcie i rozstrzelanie japońskich szpiegów, Algierscy szejkowie jako eskorta konna prezydenta Loubeta, Podróż po Włoszech,
- w grudniu – Nędza i miłosierdzie, Ćwiczenia jazdy konnej Kirgizów, Spostrzeżenia w Porcie Arthura, Podróż na parowcu "Kaiser Wilhelm" z Bremy do Nowego Jorku, W kuźni, Oszukany służący, Ubogi właściciel domu, Sąsiedzi, Pierwszy wyjazd na automobilu, Przegląd wojsk w Vincennes, Ścinanie i transport drzewa w Kalifornii, Jazda na kucykach w Wales, Podróż nad Ren, Wszystko było na próżno, Cudowna woda na włosy, Akt rozpaczy, Starcie się złodzieja z policjantem, Legendy Bożego Narodzenia, Bajki indyjskie, Sierota w nocy Bożego Narodzenia, Walka byków w Hiszpanii.
Kino Mettlera miało monopol na pokazy filmowe do stycznia 1907 roku, kiedy to przy placu Wilhelmowskim (dzisiejszy plac Wolności) założono kino o nazwie „Pałacowy”[10].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e M. Hendrykowski, M, Hendrykowska, Film w Poznaniu, s. 29
- ↑ M. Hendrykowski, M, Hendrykowska, Film w Poznaniu, s. 51
- ↑ a b c d Zdzisław Beryt, Janusz Marciszewski: Valentino i nieme kino. naszemiasto.pl, 2004-05-24. [dostęp 2011-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-03)]. (pol.).
- ↑ M. Hendrykowski, M, Hendrykowska, Film w Poznaniu, s. 30
- ↑ M. Hendrykowski, M, Hendrykowska, Film w Poznaniu, s. 31
- ↑ M. Hendrykowski, M, Hendrykowska, Film w Poznaniu, s. 32
- ↑ M. Hendrykowski, M, Hendrykowska, Film w Poznaniu, ss. 34-35
- ↑ M. Hendrykowski, M, Hendrykowska, Film w Poznaniu, s. 36
- ↑ M. Hendrykowski, M, Hendrykowska, Film w Poznaniu, ss. 30-317
- ↑ M. Hendrykowski, M, Hendrykowska, Film w Poznaniu, ss. 36-37
Bibliografia
edytuj- Marek Hendrykowski, Małgorzata Hendrykowska: Film w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1990. ISBN 83-210-0804-6.