Wikipedia

Park Piny

park w Tarnowskich Górach

Park Piny, Piny – park założony w połowie lat 70. XX wieku dla mieszkańców ówczesnego Osiedla XXV-lecia PRL w Tarnowskich Górach (obecnie Osada Jana, dzielnica miasta).

Park Piny
Ilustracja
Alejka na terenie Parku Piny
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Tarnowskie Góry

Dzielnica

Osada Jana

Powierzchnia

6,68[1] ha

Data założenia

lata 70. XX wieku

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Park Piny”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Park Piny”
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Park Piny”
Położenie na mapie Tarnowskich Gór
Mapa konturowa Tarnowskich Gór, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Park Piny”
Ziemia50°26′00,8″N 18°51′40,2″E/50,433556 18,861167
Multimedia w Wikimedia Commons

Park Piny jest jednym z dwóch parków leżących w granicach Osady Jana – drugim jest Park Ojców Kamilianów za kościołem św. Jana Chrzciciela i św. Kamila.

Położenie

edytuj

Park znajduje się na terenie dzielnicy Osada Jana, która do 1990 roku nosiła nazwę Osiedle XXV-lecia PRL, przy granicy z dzielnicami Bobrowniki Śląskie-Piekary Rudne oraz Śródmieście-Centrum. Granicę parku od południa tworzy ul. Obwodnica, od zachodu dawne koryto rzeki Stoły oraz linia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych (GKW), a od północy i wschodu tereny ROD Wieczorka i ROD Faser przy ul. Bytomskiej[2].

Historia

edytuj
 
Koncert Parafialnej Kamiliańskiej Orkiestry Dętej w amfiteatrze w Parku Piny (lipiec 2019)

Obiekt powstał w połowie lat 70. ubiegłego wieku w ramach rekultywacji nieużytków w północnej części eksploatowanej od XIX w. do końca lat 60. żwirowni[3][4]. Od większej, południowej jej części tereny te oddzielone zostały zbudowaną w 1969 roku obwodnicą miasta[5]. Jeszcze wcześniej, między XVI a XVIII wiekiem, na tym obszarze wydobywane były rudy żelaza i ołowiu[6][7].

Pozostałością po dawnym górnictwie jest bardzo urozmaicona rzeźba terenu, do której nawiązuje nazwa parku. Wywodzi się ona ze słowa pingi, które z kolei pochodzi od niemieckiego Pinge(inne języki)[6]. Pojęcie to oznacza płytkie, lejkowate zagłębienia terenu (od kilku do kilkunastu metrów głębokości), powstałe w wyniku odkrywkowego wydobywania kopalin (minerałów, rud) lub w wyniku zapadania się dawnych szybów wydobywczych. W pierwszym przypadku wokół zagłębień i pomiędzy nimi często występują również charakterystyczne pagórki tzw. warpie[8][6].

Większość prac obejmujących sadzenie drzew i krzewów, wytyczanie i budowę alejek, budowę amfiteatru oraz montaż ławek i huśtawek wykonywali w czynie społecznym pracownicy tarnogórskich zakładów przemysłowych[1][9].

Na przełomie lat 80. i 90. XX wieku park zaczął popadać w ruinę, urządzenia rekreacyjne uległy dewastacji, a znajdujący się w północnej części parku staw wysechł[1].

Stan obecny

edytuj

Nieuregulowany stan prawny poszczególnych działek, na których znajduje się Park Piny, powoduje duże trudności w przeprowadzeniu rewitalizacji terenu[10][11][12]. Z inicjatywy lokalnych stowarzyszeń (działającego w latach 2016–2023 Stowarzyszenia na rzecz ratowania i reaktywacji Parku Piny na Osadzie Jana oraz Tarnogórskiego Stowarzyszenia Obywatelskiego) i działaczy społecznych podejmowane są jednak akcje sprzątania obiektu, a także organizowane są przedsięwzięcia popularyzujące i uświadamiające mieszkańców miasta o istnieniu tego miejsca[13][14][15].

Galeria

edytuj
  •  
    Wejście na teren Parku Piny od strony linii GKW
  •  
    Główna aleja prowadząca przez Park
  •  
    Amfiteatr na terenie Parku Piny
  •  
    Urozmaicona rzeźba terenu Parku
  •  
    Budka lęgowa na jednym z drzew w Parku
  •  
    Symboliczny „grób” Parku Piny
  •  
    Zdewastowana ławka w Parku Piny

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Hadaś 2000 ↓, s. 754.
  2. ↑ Park Piny na mapie Polski Targeo.
  3. ↑ Hadaś 2000 ↓, s. 702.
  4. ↑ Żurek 2003 ↓, s. 79.
  5. ↑ Hadaś 2000 ↓, s. 708.
  6. ↑ a b c Żurek 2003 ↓, s. 77.
  7. ↑ Koch, H.: Denkschrift zur Feier des hundertjährigen Bestehens des Königl. Blei- und Silbererzberwerks Friedrichsgrube bei Tarnowitz O.-S.. Berlin: Atlas, 1884, s. tablica I.
  8. ↑ Komitet Światowego Dziedzictwa: Tarnowskie Góry Lead-Silver-Zinc Mine and its Underground Water Management System – Nomination Text. Description: History and Development. whc.unesco.org, 2017-07-09. s. 272–275. [dostęp 2019-07-07]. (ang.).
  9. ↑ Jacek Tarski. Piny neutralne jak Szwajcaria. „Gwarek”, 2017-05-16. Wydawnicza Spółdzielnia Pracy „GWAREK ŚLĄSKI”. ISSN 0209-0368. [zarchiwizowane z adresu]. (pol.). 
  10. ↑ Alicja Jurasz. Park Piny – miasto chce przejąć teren. „Gwarek”, 2019-04-16. Wydawnicza Spółdzielnia Pracy „GWAREK ŚLĄSKI”. ISSN 0209-0368. [zarchiwizowane z adresu]. (pol.). 
  11. ↑ Alicja Jurasz. Budżet na sportowo. Ruszyło głosowanie. „Gwarek”, 2016-05-24. Wydawnicza Spółdzielnia Pracy „GWAREK ŚLĄSKI”. ISSN 0209-0368. [zarchiwizowane z adresu]. (pol.). 
  12. ↑ Agnieszka Reczkin: Tarnowskie Góry. Park Piny to jeszcze park czy już dżungla?. gwarek.com.pl, 2020-08-28. [dostęp 2021-04-03].
  13. ↑ Park Piny ma szansę na powrót do lat świetności. TVP3 Katowice, 2017-08-01. [dostęp 2019-07-03]. (pol.).
  14. ↑ Baza KRS: Stowarzyszenie na rzecz ratowania i reaktywacji Parku Piny na Osadzie Jana. krs-pobierz.pl. [dostęp 2019-07-03]. (pol.).
  15. ↑ Alicja Jurasz, Tarnowskie Góry, Osada Jana. Rodzinny piknik i sprzątanie parku Piny [online], gwarek.com.pl [dostęp 2024-03-05] (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Tadeusz B. Hadaś: Przyroda i jej przemiany w Dziejach Tarnowskich Gór. W: praca zbiorowa pod red. Jana Drabiny: Historia Tarnowskich Gór. Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000. ISBN 83-911508-3-6.
  • Okolice gminy Bobrowniki Śląskie. Pingi. W: Franciszek Żurek: Historia Bobrownik Śląskich. Tarnowskie Góry: PUHW „AXON”, 2003. ISBN 83-909898-7-5.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Park_Piny&oldid=73062952”