Park Narodowy Hamburskiego Morza Wattowego
Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Park Narodowy Hamburskiego Morza Wattowego[4] (niem. Nationalpark Hamburgisches Wattenmeer[4]) – park narodowy położony w północno‑zachodnich Niemczech, utworzony w 1990 roku, obejmujący fragment Morza Wattowego o powierzchni 137,5 km² znajdujący się w granicach Hamburga[3].
| |
 Obszar parku narodowego widziany z lotu ptaka (2013) | |
| park narodowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Położenie | |
| Siedziba |
Turmwurt |
| Data utworzenia |
9 kwietnia 1990[2] |
| Powierzchnia |
137,5 km²[3] |
Położenie na mapie Niemiec  | |
 53°55′58,4″N 8°26′48,3″E/53,932889 8,446750
| |
| Strona internetowa | |
Od 1990 roku park narodowy stanowi obszar wodno‑błotny o znaczeniu międzynarodowym konwencji ramsarskiej (od 2015 roku jako część obszaru transgranicznego Wadden Sea obejmującego łącznie 13 obszarów Ramsar w Niemczech, Holandii i Danii)[5]. W 1992 roku park został uznany za rezerwat biosfery UNESCO MAB[6], od 1998 roku jest jednym z obszarów sieci Natura 2000[7], natomiast w 2011 roku wpisano go na Listę światowego dziedzictwa UNESCO[3].
Lokalizacja
edytuj
Park narodowy znajduje się w północno‑zachodnich Niemczech i obejmuje położoną na zachód od ujścia Łaby część Morza Wattowego. Park otoczony jest od południa, zachodu i wschodu przez Park Narodowy Dolnosaksońskiego Morza Wattowego (niem. Nationalpark Niedersächsisches Wattenmeer), na południu styka się również z fragmentem wybrzeża Morza Północnego w okolicach Cuxhaven. Od północy granicę parku stanowią natomiast otwarte wody morskie oraz tor wodny rzeki Łaby[3].
Pod względem administracyjnym obszar parku należy do dzielnicy Neuwerk, która jest częścią Hamburga i stanowi eksklawę tego kraju związkowego oddaloną o około 110 km w linii prostej od centrum miasta[3].
Charakterystyka
edytujPark Narodowy Hamburskiego Morza Wattowego zajmuje obszar o powierzchni 137,5 km² (pierwotnie, do 2001 roku – 117 km²), który dzieli się na dwie strefy[3]:
- strefę I – o powierzchni 125,8 km² (91,5% obszaru parku), która objęta jest ścisłą ochroną, a wstęp do niej możliwy jest wyłącznie za specjalnym pozwoleniem lub z przewodnikiem,
- strefę II – o powierzchni 11,7 km² (8,5% obszaru parku), która jest użytkowana zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Obszar parku narodowego obejmuje rozległe, okresowo zalewane przez wody morskie piaszczyste równie pływowe (watty) z przybrzeżnymi lagunami i płytkimi zatokami[7], mieliznami i ławicami oraz potokami pływowymi (niem. Priele)[3]. Występują tu siedliska takie jak nadmorskie wydmy białe i ich inicjalne stadia, wydmy szare oraz wilgotne zagłębienia międzywydmowe, a także słone bagna, nadmorskie solniska oraz kidziny[7][3].
Watty zajmują prawie 70% powierzchni parku narodowego, natomiast wody morskie stanowią 26,6% tego obszaru chronionego. Pozostałe 3,4% przypada na niewielkie wyspy leżące na terenie parku – Scharhörn i Nigehörn (w strefie I) oraz Neuwerk (w strefie II), która jako jedyna jest zamieszkała (około 30 osób)[3].
Rocznie park odwiedza do 120 tys. turystów, w większości jednodniowych. Centrum informacji turystycznej znajduje się w starej latarni morskiej na wyspie Neuwerk[3]. Oprócz turystyki i rekreacji na niewielką skalę prowadzona jest hodowla bydła. Głównym zagrożeniem dla ekosystemu parku narodowego jest intensywny ruch i potencjalne wycieki ropy naftowej ze statków przepływających do portu w Hamburgu torem wodnym położonym na północ od obszaru chronionego, a także spływające do morza zanieczyszczenia pochodzące z rzeki Łaby[6].
Flora
edytuj_1.jpg)
W Morzu Wattowym występuje około tysiąca gatunków roślin, z czego na terenie parku narodowego wykazano obecność 431 gatunków[3]. Cechą charakterystyczną miejscowej flory jest jej przystosowanie do trudnych warunków, takich jak wysokie zasolenie, silne pływy morskie czy intensywna akumulacja osadów[8]. Na wattach oprócz różnych gatunków glonów oraz trawy morskiej licznie występują halofity, m.in. soliród zielny (Salicornia europaea) będący również rośliną pionierską na tych obszarach[9]. Rośnie tu także aster solny (Tripolium pannonicum), zatrwian zwyczajny (Limonium vulgare) i bylica nadmorska (Artemisia maritima)[10]. Piaszczyste wydmy wysp Scharhörn i Nigehörn porastają psammofity, m.in. perz sitowy (Elymus farctus), rukwiel nadmorska (Cakile maritima) i piaskownica zwyczajna (Calamagrostis arenaria)[11].
Fauna
edytuj
Położenie parku narodowego niedaleko ujścia Łaby oraz wysokie pływy sprawiają, że wody morza w tej okolicy są bogate w składniki odżywcze, co sprzyja bioróżnorodności[6][5]. Występują tu 34 gatunki ryb[3], w tym gatunki chronione na mocy unijnej dyrektywy siedliskowej – parposz (Alosa fallax), minóg morski (Petromyzon marinus) i Lampetra ayresii[7]. Wiele gatunków odbywa w wodach hamburskiego Morza Wattowego swoje tarło, m.in. gładzica (Pleuronectes platessa), śledź (Clupea harengus) i sola (Solea solea)[3].
Na terenie parku i w jego okolicach zaobserwowano występowanie 340 gatunków ptaków, spośród których 81 odbywa na wyspach Neuwerk, Scharhörn i Nigehörn swoje lęgi[3]. Licznie zimuje tutaj również ptactwo wodne[5]. Do przedstawicieli awifauny wymienionych w dyrektywie siedliskowej należą: uszatka błotna (Asio flammeus), bernikla obrożna (Branta bernicla) i bernikla białolica (B. leucopsis), piaskowiec (Calidris alba), biegus zmienny (Calidris alpina) i biegus rdzawy (C. canutus), sieweczka obrożna (Charadrius hiaticula), sokół wędrowny (Falco peregrinus), ostrygojad (Haematopus ostralegus), szlamnik (Limosa lapponica), kulik wielki (Numenius arquata), siewka złota (Pluvialis apricaria) i siewnica (P. squatarola), szablodziób (Recurvirostra avosetta), rybitwa rzeczna (Sterna hirundo), rybitwa popielata (S. paradisaea) i rybitwa białoczelna (S. albifrons) oraz ohar (Tadorna tadorna) i rybitwa czubata (Thalasseus sandvicensis)[7].
Okolice estuarium Łaby licznie zasiedlają, zwłaszcza w okresie rozrodczym, foka szara (Halichoerus grypus) i foka pospolita (Phoca vitulina)[5][6]. W wodach Morza Północnego żyją również morświny (Phocoena phocoena)[3] oraz poczwarówka zwężona (Vertigo angustior) figurująca w europejskiej czerwonej księdze[7].
Przypisy
edytuj- ↑ Kontakt [online], Nationalpark Wattenmeer [dostęp 2024-11-08] (niem.).
- ↑ Geschichte der Nationalparke [online], Nationalpark Wattenmeer [dostęp 2024-11-06] (niem.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Nationalpark Hamburgisches Wattenmeer [online], Nationalpark Wattenmeer [dostęp 2024-11-06] (niem.).
- ↑ a b Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, wydanie 2, 2019 rok [online], Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej, 2019 [dostęp 2024-03-31] (pol.).
- ↑ a b c d Hamburgisches Wattenmeer – Ramsar Sites Information Service [online], rsis.ramsar.org, 1992 [dostęp 2024-11-06] (ang.).
- ↑ a b c d UNESCO Man and the Biosphere Programme (MAB), Waddensea of Hamburg [online], unesco.org/en/mab [dostęp 2024-11-06] (ang.).
- ↑ a b c d e f Hamburgisches Wattenmeer DE2016301 [online], biodiversity.europa.eu [dostęp 2024-11-09].
- ↑ Pflanzen [online], Nationalpark Wattenmeer [dostęp 2024-11-10] (niem.).
- ↑ Salzwiesen [online], Nationalpark Wattenmeer [dostęp 2024-11-10] (niem.).
- ↑ Pflanzen und Salz [online], Nationalpark Wattenmeer [dostęp 2024-11-10] (niem.).
- ↑ Dünen [online], Nationalpark Wattenmeer [dostęp 2024-11-10] (niem.).