Parafina
Parafina (z łac. parum affinis, niskie powinowactwo) – mieszanina stałych alkanów, zawierających od 16 do 48[1] atomów węgla w cząsteczce, wydzielana między innymi z ciężkich frakcji ropy naftowej o temperaturze wrzenia ponad 350 °C lub z frakcji smół wytlewnych z węgla brunatnego[2][3].
Zależnie od stopnia rafinacji, parafina jest barwy od jasnożółtej do białej. Ma postać krystalicznego wosku (tłusta w dotyku), nierozpuszczalnego w wodzie i etanolu, lecz rozpuszczalnego w wielu innych rozpuszczalnikach organicznych (na przykład w terpentynie, eterze). Jest odporna na działanie kwasów i zasad[1].
Parafinę uzyskuje się z gaczu parafinowego lub syntetycznie[1].
W zależności od składu wyróżnia się następujące rodzaje parafiny (klasyfikacja przykładowa):
- parafina ciekła (inaczej olej parafinowy) – bezbarwny i bezwonny olej mineralny
- parafina miękka (temperatura topnienia 45–50 °C)
- parafina twarda (temperatura topnienia ok. 60 °C)
Parafiny (tylko w liczbie mnogiej) – w przemyśle petrochemicznym nazwa zwyczajowa alkanów[1] alifatycznych (niecyklicznych) (w odróżnieniu od alkenów, zwanych olefinami, i cykloalkanów zwanych naftenami).
W chemii organicznej termin ten (przestarzały) obejmował również cykloalkany (tak zwane cykloparafiny).
Zastosowanie
edytujParafina stosowana jest między innymi do wyrobu świec, past połyskowych, zagęszczania olejów smarowych, konserwacji serów[1] oraz jako materiał izolacyjny, a parafina ciekła do celów kosmetycznych i farmaceutycznych (m.in. jako środek przeczyszczający[4][5]). Używa się jej także do bezpiecznego przechowywania metali alkalicznych (sodu, potasu itp.).
Ze względu na wysokie ciepło topnienia jest czasem używana w akumulatorach ciepła.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e praca zbiorowa: Encyklopedia Powszechna PWN. T. 3. M-R. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975.
- ↑ Encyklopedia techniki CHEMIA. Warszawa: WNT, 1965.
- ↑ Mały słownik chemiczny. Jerzy Chodkowski (red.). Wyd. V. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
- ↑ Urganci N., Akyildiz B., Polat T.B., A comparative study: the efficacy of liquid paraffin and lactulose in management of chronic functional constipation, „Pediatrics International”, 47 (1), 2005, s. 15–19, DOI: 10.1111/j.1442-200x.2004.02001.x, PMID: 15693860 (ang.).
- ↑ B. Le Luyer B, M. Ménard, [Constipation in children], „La Revue du praticien”, 4 (48), 1998, s. 376–381, PMID: 9781092 (fr.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Petroleum Hydrocarbon Ranges. caslab. [dostęp 2014-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-19)]. (ang.).