Parafia św. Kazimierza w Tryńczy
Parafia św. Kazimierza w Tryńczy – parafia rzymskokatolicka znajdująca się w archidiecezji przemyskiej w dekanacie Sieniawa[1].
 Kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
Tryńcza 101, |
| Data powołania |
23 marca 1910 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Archidiecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół | |
| Filie |
Głogowiec – pw. NMP Matki Kościoła |
| Proboszcz |
ks. Roman Trzeciak |
| Wezwanie |
św. Kazimierza |
| Wspomnienie liturgiczne |
4 marca |
Położenie na mapie gminy Tryńcza  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu przeworskiego  | |
 50°09′33,529″N 22°32′54,430″E/50,159314 22,548453
| |
Historia
edytujW 1774 roku sprowadzono z Rakszawy drewnianą kaplicę i postawiono ją przy szlacheckich budynkach dworskich w Tryńczy. W 1780 roku ks. Maciej Bardziński dziekan Jarosławski sporządził opis kaplicy pw. św. Antoniego[2][a]. Kaplica ta była wzmiankowana w Schematyzmach Diecezji Przemyskiej z lat 1887–1910[3]. W 1879 roku w kaplicy posługiwał ks. Alojzy Sakowicz z diecezji Wileńskiej[4]. W połowie XIX wieku w Tryńczy było 669 wiernych.
Plany utworzenia w Tryńczy parafii pojawiły się w połowie XIX wieku. W 1908 roku Kazimiera z Kellermanów Banhidy sprzedała folwark Bronisławowi Nowińskiemu, a za uzyskane ze sprzedaży pieniądze, w 1909 roku zbudowała murowany kościół.
23 marca 1910 roku dekretem bpa Józefa Sebastiana Pelczara, została erygowana parafia w Tryńczy, z wydzielonego terytorium parafii Gniewczyna Łańcucka[b]. Parafia początkowo objęła Tryńczę, Głogowiec i Ubieszyn[5]. Ok 1910 roku zakupiono dom z przeznaczeniem na ochronkę sióstr służebniczek. Podczas I wojny światowej kościół został uszkodzony. Przed 1924 rokiem do parafii przyłączono Wólkę Ogryzkową, a w 1927 roku przyłączono Stróżę (przysiółek Dębna)[6]. W styczniu 1928 roku przyłączono dolną część Gorzyc (od Sanu do szkoły, ok. 300 wiernych)[7].
Gdy kościół z powodu uszkodzeń wojennych nie nadawał się do remontu, rozebrano go i zbudowano ponownie, a w 1931 roku kościół został poświęcony. W 1934 roku wikariuszem był ks. Michał Gądek.
14 lutego 1940 roku do parafii przybyły siostry Służebniczki NMP, które zostały wysiedlone przez Ukraińców z Dębna[8]. W grudniu 1945 roku dolną część Gorzyc przydzielono do nowej parafii Gorzyce.
Parafia przynależała do dekanatów: Przeworsk (1910–1987), Przeworsk I (1987–2003), a od 18 maja 2003 roku do dekanatu Sieniawa.
W 2024 roku przy kościele zbudowano ołtarz polowy, który 1 września, podczas gminnych dożynek poświęcił abp Adam Szal[9].
Na terenie parafii jest 2 600 wiernych (w tym: Tryńcza – 1242, Głogowiec – 329, Ubieszyn – 717, Wólka Ogryzkowa – 295)[10].
- Proboszczowie parafii:
- 1910–1934. ks. Wincenty Cetnarowicz[11][12].
- 1934–1938. ks. Maciej Dudek[13].
- 1938. ks. Marcin Myszak (administrator)[14].
- 1938–1949. ks. Wojciech Lorenc[15].
- 1949–1972. ks. kan. Roman Opioła (1949–1955 wikariusz substytut - p.o. proboszcza)[16][17][18].
- 1972–2003. ks. kan. Edward Stawarz[19][20].
- 2003– nadal ks. Roman Trzeciak.
- Duchowni pochodzący z terenu parafii:
(w nawiasie podano rok przyjęcia święceń prezbiteratu oraz miejscowość pochodzenia)
- ks. kan. Dominik Czeszyk (1919 – Ubieszyn)
- ks. Bronisław Młynarski saletyn (1932 – Głogowiec)
- o. Wojciech Myłek karmelita (1976 – Tryńcza, zmarł 23 października 1978 w Oborach)
- ks. Władysław Pucia (1980 – Tryńcza)
- ks. Adam Szozda (1991 – Tryńcza)
- ks. Adam Gołąb (1997 – Tryńcza)
- ks. Rafał Borcz (2010 – Tryńcza)
Kościół filialny
edytujW latach 1985–1990 w Głogowcu zbudowano murowany kościół filialny, według projektu arch. inż. Kazimierza Łuczko. We wrześniu 1990 roku bp Edward Białogłowski dokonał poświęcenia kościoła pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła[21]. [22].
Uwagi
edytuj- ↑ Opis kaplicy dworskiej pw. św. Antoniego w Tryńczy sporządzony w 1780 roku przez ks. Macieja Bardzińskiego, dziekana Jarosławskiego i proboszcza Nowosieleckiego: «Kaplica jest drewniana, położona na dziedzińcu frontem na zachód słońca postawiona, do której wchodzi się przez dzwonnicę, skarbczyk i zakrystię przy wielkim ołtarzu. Kopuła na kaplicy i dzwonnicy pokryta jest gontami, krzyż na kaplicy żelazny. Budynek oszalowany, a sufit i podłoga jest wykonana z tarcic. W kaplicy są trzy ołtarze, malowane i posrebrzane, wokół których są także trzy obrazy w ramach posrebrzanych. Do dzwonnicy drzwi sztabami (...) ze skoblami i wrzeciądzami żelaznymi ze dworu (...). Chór nad drzwiami wchodnymi do kaplicy, okien sześć w skarbczyku, wszystkie w drewno oprawione, w zakrystii także.».
- ↑ W dokumencie erekcyjnym z 23 marca 1910 roku jest wzmianka o erygowaniu parafii pw. św. Antoniego i Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Jednak schematyzmy diecezji przemyskiej od 1911 roku wzmiankują parafię pw. św. Kazimierza.
Przypisy
edytuj- ↑ Opis dekanatu na stronie archidiecezji
- ↑ Krzysztof Zieliński. Leksykon Drewnianej Architektury Sakralnej Województwa Podkarpackiego. Wydawnictwo Carpathia. Rzeszów 2015. ISBN 978-83-61577-68-3 (s. 393)
- ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1887 (s. 156) (łac.) [dostęp 2017-12-16]
[Cytat: In aula Trynczaensis adest capella privata pro celebrando Sacrif Missae adaptata] - ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1879 (s. 138) (łac.) [dostęp 2017-12-16]
[Cytat: In aula Trynczaensis fungitur mumere domest. Capellani. R. Alojsius Sakowicz , e diec. Vilno] - ↑ Między Sanem a Wisłokiem. Biuletyn Informacyjny Gminy Tryńcza Początki Parafii w Tryńczy (s. 19) [dostęp 2017-12-16]
- ↑ Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych [online], Kronika Diecezji Przemyskiej 1927 (27), z. 6/7, s. 170 [dostęp 2024-11-19].
- ↑ Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych [online], Kronika Diecezji przemyskiej 1928 (28), z. 1, s. 28 [dostęp 2024-11-19].
- ↑ Tryńcza. Dom św. Józefa
- ↑ Stanisław Gęsiorski, Tryńcza: Gminne dożynki i poświęcenie ołtarza polowego [online], radiofara.pl [dostęp 2024-09-01].
- ↑ Rocznik Archidiecezji Przemyskiej 2015 (s. 316) ISSN 1429-6314
- ↑ Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych Kronika Diecezji Przemyskiej 10(1910), z. 9, s. 472. [dostęp 2023-03-11]
- ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Saecularis et Regularis Dioecesis Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1911 (s. 200) (łac.) [dostęp 2017-12-16]
- ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Saecularis et Regularis Dioecesis Premisliensis rit. lat. pro Anno Domini 1935 (s. 75) (łac.) [dostęp 2017-12-16]
- ↑ Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych [online], Kronika Diecezji Przemyskiej O. Ł. 1938 (38), z. 8-9, s. 290 [dostęp 2020-03-09].
- ↑ Bartosz Walicki - Sokołów Małopolski Ks. Wojciech Lorenc (1899–1987)
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1952 (s. 84) [dostęp 2022-11-15]
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1958 (s. 95-96) [dostęp 2024-01-24]
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1966 (s. 103) [dostęp 2024-01-24]
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1979 (s. 159) [dostęp 2022-11-14]
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1984 (s. 315-316) [dostęp 2024-01-24]
- ↑ Rocznik Archidiecezji Przemyskiej 1997 (s. 367) ISSN 1233-4685
- ↑ Marta Kornafel, Z historii kościoła w Głogowcu [online], Między Sanem, a Wisłokiem. Biuletyn informacyjny Gminy Tryńcza. 4(30) 2009.