Paradajské jazero
Paradajské jazero (dawniej też: Ottergrund, Ottergrundský tajch, Ottergrundské jazero) – sztuczny zbiornik zaporowy w Górach Szczawnickich na Słowacji. Należy do dużej grupy tego typu zbiorników, zwanych w bańskoszczawnickim okręgu górniczym tajchami, budowanych w XVI–XVIII w. w celu gromadzenia wody niezbędnej do napędu urządzeń górniczych i hutniczych.
Państwo | |
---|---|
Kraj | |
Data budowy |
połowa XVIII w. |
Pojemność całkowita |
0,0253 mln m³ |
Wysokość lustra wody |
~810 m n.p.m. |
Powierzchnia |
0,004 km² |
Głębokość |
6,6 m |
Funkcja |
„tajch” |
Położenie na mapie kraju bańskobystrzyckiego | |
Położenie na mapie Słowacji | |
48°27′40″N 18°52′48″E/48,461217 18,880050 |
Położenie
edytujLeży w centralnej części Gór Szczawnickich, w granicach miasta Bańska Szczawnica, na wschodnich stokach wzniesienia Paradajs, 1 km na południe od przełęczy Červená studňa. Jest to najwyżej położony z bańskoszczawnickich tajchów. Korona zapory zbiornika leży na wysokości ok. 810 m n.p.m.
Historia
edytujZbiornik powstał w połowie XVIII w.[1], zapewne przed 1759 r.
Charakterystyka
edytujZapora ziemna, tworząca zbiornik, ma długość 44 m i wysokość 7 m[2]. Powierzchnia lustra wody zbiornika wynosi 0,4 ha, największa głębokość 6,6 m, objętość zbiornika 25 300 m3. Woda do zbiornika doprowadzana była siecią kanałów, głównie ze stoków Paradajsu[1].
Tuż powyżej zbiornika znajduje się tzw. Trubanov majer. Są to najwyżej położone (ok. 820 m n.p.m.) zabudowania mieszkalne w Bańskiej Szczawnicy[2].
Turystyka
edytujDrogą biegnącą kilkadziesiąt metrów poniżej zapory prowadzi niebiesko znakowany szlak turystyczny (Chodník Andreja Kmeťa) z przełęczy Červená studňa na Sitno. Przez samą koronę zapory biegnie jedna ze ścieżek dydaktycznych, zapoznających z miejscowymi tradycjami górnictwa kruszców (Náučný chodník Milana Kapustu po žile Terézia)[3]. Z korony zapory interesujący widok na Bańską Szczawnicę i otaczające ją góry.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Albert Kelemen a kolektív: Štiavnické vrchy. Turistický sprievodca ČSSR nr 16, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1986, s. 219
- ↑ a b Vladimír Bárta, Ján Novák: Banská Štiavnica. Stručný vlastivedný sprievodca, wyd. abARTPRESS, Banská Bystrica 1991, s. 39-40
- ↑ Wg mapy.cz [1]