Pokolec królewski

Pokolec królewski, pokolec (Paracanthurus hepatus) – gatunek morskiej ryby okoniokształtnej z rodziny pokolcowatych (Acanthuridae), nazywany również chirurgiem lub cyrulikiem. Jedyny przedstawiciel rodzaju Paracanthurus. Hodowany w akwariach morskich.

Pokolec królewski

Paracanthurus hepatus
(Linnaeus, 1766)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Infragromada	doskonałokostne
Rząd	okoniokształtne
Podrząd	pokolcowce
Rodzina	pokolcowate
Rodzaj	Paracanthurus Bleeker, 1863
Gatunek	pokolec królewski
Synonimy
Acanthurus hepatus (Linnaeus, 1766) Acanthurus theuthis Lacepède, 1802 Acanthurus triangulus Valenciennes in Cuvier & Valenciennes, 1835 Acronurus carneus Poey, 1860 Acronurus fuscus Gronow in Gray, 1854 Paracanthurus theuthis (Lacepède, 1802) Teuthis hepatus Linnaeus, 1766
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
najmniejszej troski

Występowanie

Głównie zamieszkuje okolice raf koralowych Indo-Pacyfiku. Był sporadycznie spotykany w rejonach Wielkiej Rafy Koralowej, a także na rafach koralowych Nowej Kaledonii, Samoa, Japonii oraz wschodniej Afryki. Nigdzie jednak nie stwierdzono nadmiernie licznej populacji.

Wygląd

Ciało typowe dla rodzaju Paracanthurus. Zabarwienie ciała intensywnie niebieskie. Płetwa ogonowa oraz u niektórych osobników płetwy piersiowe intensywnie żółte. Parzyście po obu stronach ciała od oka biegnie w kierunku ogona czarna pręga, która w środkowej partii ciała tworzy charakterystyczne cylindryczne zapętlenie. Ta sama pręga tworzy charakterystyczne obrzeżenie żółtej płetwy ogonowej, co powoduje u obserwatora wrażenie patrzenia na paletę malarską. Dlatego w niektórych krajach (pokolec królewski) jest nazywany niebieską paletą. Głowa krótka, wciśnięta w ciało, wyglądająca raczej jak nos, tępo zakończona pyskiem przypominającym dziób papugi. W płetwie grzbietowej występuje 9 sztywnych kolców oraz od 26 do 28 miękkich promieni. W płetwie odbytowej (pokolec królewski) posiada 3 sztywne kolce oraz od 24 do 26 miękkich promieni. Dorasta do 31 cm. Uważa się, że niektóre gatunki Acanthurus mają gruczoły jadowe, a ich kolce są używane tylko jako metoda ochrony przed najeźdźcami.

Pożywienie

Dieta młodych osobników składa się głównie z planktonu. Dorosłe ryby są wszystkożerne i żywią się planktonem, ale także nie gardzą algami. W warunkach hodowlanych dieta powinna zawierać mrożony kryl i artemię oraz suchą karmę z dodatkiem alg.

Warunki hodowlane

Pokolec królewski preferuje wodę o temperaturze z zakresu 24–26 °C oraz zasoleniu 1,022 g/ml. Z uwagi na rozmiary ciała do hodowli zaleca się zbiorniki bardzo duże.

W warunkach naturalnych żyją w parach lub w małych grupach do 10-12 osobników. Dobierając obsadę zbiornika nie należy przesadzać z liczebnością. Zaleca się grupy złożone z trzech par.

Ryby osiągają dojrzałość płciową w wieku 9–12 miesięcy. Tarło odbywa się w późnych godzinach popołudniowych i wieczornych. W trakcie "spektaklu" samce są bardzo agresywne względem samic. Samiec stara się zagonić partnerkę w kierunku powierzchni wody, gdzie uwalniane są jaja i plemniki. Jaja są małe, około 0,8 mm średnicy. Po 24 godzinach z zapłodnionych jaj wylegają się przezroczyste larwy ze srebrzystymi brzuchami.

Pokolec królewski ma skłonność do leżenia na boku. Jest to normalne zachowanie i nie należy się obawiać takich reakcji u ryb. Skłonność do częstych chorób jest najtrudniejszym elementem w hodowli ryb. Paracanthurus są dość podatne na oddziaływanie zakaźnych i pasożytniczych ognisk występujących w hodowli w niewoli. Są one szczególnie podatne na erozyjne stany określane jako HLLE "erozja głowy i bocznej linii". Jest coraz więcej dowodów na to, że objawy dwustronnego zniekształcenia ciała (ubytki i wżery) powstają głównie ze względu na brak odpowiednich składników odżywczych, głównie witamin C, A i D. Niektórzy ichtiolodzy opowiadają się za tym, że przyczynami HLLE są także: napięcia wywołane hodowlą w niewoli, pierwotniaki Octomita necatrix oraz złej jakości woda.