Pan Damazy
Pan Damazy – komedia Józefa Blizińskiego w czterech aktach napisana w 1877. Prapremiera odbyła się we Lwowie 9 sierpnia 1877[1][2][3]
Treść
edytujGłównym wątkiem utworu jest walka o rodzinny spadek. Prawowitym spadkobiercą jest tytułowy bohater - Damazy Żegota, człowiek nieskazitelnie uczciwy, uosabiający staropolski ideał szlachcica. Intrygi przeciwko niemu knuje szwagierka Żegocina ze swym siostrzeńcem Sewerynem i rejentem Bajdalskim. Pan Damazy wykrywa podstęp i otrzymuje cały spadek, którym rozporządza w następujący sposób: połowę przekazuje Żegocinie a połowę narzeczonemu swej córki, Antoniemu. Tych zaś dwoje wyposaża ubogą i poniewieraną krewną - Mańkę.[2][4][5][6]
| Teatr | Rok premiery | Reżyseria |
|---|---|---|
| Teatr Miejski we Lwowie | 1901 | |
| Teatr Miejski w Bydgoszczy | 1920 | Antoni Siemaszko |
| 1933 | Justian Kamiński | |
| Teatr Narodowy w Warszawie | 1927 | Kazimierz Kamiński |
| 1935 | Aleksander Zelwerowicz | |
| Teatr Nowy w Poznaniu | 1929 | Adam Bystrzyński |
| 1947 | Stanisław Płonka-Fiszer | |
| Teatr Miejskim im. Juliusza Słowackiego w Opolu | 1946 | Wacław Zdanowicz |
| Wojewódzki Teatr Dolnośląski | 1946 | Stanisław Bryliński |
| Teatr Powszechny TUR w Łodzi | 1946 | Aleksander Zelwerowicz |
| Teatr Miejski w Gnieźnie | 1947 | Henryk Barwiński |
| Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie | 1947 | Marian Bogusławski |
| 1962 | Przemysław Zieliński | |
| Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie | 1947 | Wacław Nowakowski |
| Teatr Miejski w Białymstoku | 1949 | Karol Borowski |
| Teatr Polski w Szczecinie | 1949 | Stanisław Bryliński |
| Teatry Miejskie w Częstochowie | 1949 | Mieczysław Mieczyński |
| Teatr Młodego Widza we Wrocławiu | 1949 | Wiktor Biegański |
| Teatr Wybrzeże w Gdańsku | 1950 | Czesław Strzelecki |
| 1965 | Barbara Kilkowska | |
| 1983 | Jerzy Afansajew | |
| Państwowy Teatr w Świdnicy | 1950 | Wiktor Biegański |
| Teatr Ziemi Pomorskiej Bydgoszcz-Toruń | 1951 | Janusz Obidowicz |
| Teatr Młodego Widza w Krakowie | 1952 | Zbigniew Filus |
| Teatr im. Stefana Żeromskiego Kielce Radom | 1953 | Irena Byrska |
| Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach | 1954 | Edward Żytecki |
| Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie | 1955 | Aleksander Aleksy, Wiktor Biegański |
| Teatr Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze | 1956 | Kazimierz Czyński |
| Teatr Dolnośląski w Wałbrzychu | 1956 | Janusz Obidowicz |
| Teatr Ziemi Opolskiej | 1957 | Marian Godlewski |
| Teatr Komedia w Warszawie | 1959 | Wiktor Biegański |
| Teatr Ziemi Łódzkiej | 1959 | Anna Borysławska |
| Teatr Nowy w Łodzi | 1961 | Stanisław Łapiński |
| Teatry Dramatyczne we Wrocławiu | 1961 | Andrzej Dobrowolski |
| Teatr im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim | 1963 | Tadeusz Byrski |
| Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu | 1965 | Hugon Moryciński |
| Teatr Nowy w Zabrzu | 1968 | Aleksandra Mianowska |
| Teatr Polski w Bydgoszczy | 1985 | Roman Metzler |
Spektakle radiowe
edytuj- Pan Damazy (1953, reż. Zbigniew Kopalko)[7]
- Pan Damazy (1965, reż. Tadeusz Byrski)[8]
- Pan Damazy (2018, adaptacja Małgorzata Żurakowska)[9]
Spektakle telewizyjne
edytuj- Pan Damazy (1967, reż. Józef Słotwiński)[10][11]
- Pan Damazy (1990, reż. Janusz Bukowski)[12][13]
Przypisy
edytuj- ↑ a b Pan Damazy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki) [dostęp 2023-09-12].
- ↑ a b Janina Garbaczowska, Pan Damazy. Komedia konkursowa w 4 aktach., [w:] Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 136.
- ↑ Iskier przewodnik teatralny (1964) podaje Warszawę jako miejsce prapremiery utworu.
- ↑ Janina Garbaczowska, Wstęp, [w:] Józef Bliziński, Pan Damazy, Wyd. 3, Wrocław-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo, 1956, s. VII.
- ↑ Janina Garbaczowska, O komediopisarstwie Józefa Blizińskiego, [w:] Józef Bliziński, Komedie, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1967, s. 17-23.
- ↑ N. B., Pan Damazy, [w:] Stefan Marczak-Oborski, Iskier przewodnik teatralny, Warszawa: Iskry, 1964, s. [511]-512.
- ↑ Pan Damazy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2023-09-12].
- ↑ Pan Damazy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2023-09-12].
- ↑ 26.08.2018 Teatr z myszką: słuchowisko Małgorzaty Żurakowskiej „Pan Damazy” [online], Polskie Radio Lublin, 26 sierpnia 2018 [dostęp 2024-04-09].
- ↑ Pan Damazy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2023-09-12].
- ↑ Pan Damazy [online], FilmPolski.pl [dostęp 2023-09-12].
- ↑ Pan Damazy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2023-09-13].
- ↑ Pan Damazy [online], FilmPolski.pl [dostęp 2023-09-13].
Linki zewnętrzne
edytuj- Pan Damazy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki) [dostęp 2023-09-13].
- Pan Damazy [w:] Bibliotece Cyfrowej Polona [online] [dostęp 2023-09-13]