Palczatka kosmata (Bothriochloa ischaemum (L.) Keng) — gatunek z rodziny wiechlinowatych. Jako gatunek rodzimy występuje w Europie, południowej części Azji i północno-zachodniej Afryce. Ponadto zawleczony do Azji południowo-wschodniej i Ameryki[3]. W Polsce jest gatunkiem rzadkim; rośnie głównie nad Sanem i Wisłą[4].

Palczatka kosmata
Ilustracja
palczatka kosmata (z lewej)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

Bothriochloa

Gatunek

palczatka kosmata

Nazwa systematyczna
Bothriochloa ischaemum (L.) Keng
Contr. Biol. Lab. Sci. Soc. China, Bot. Ser. 10: 201 1936
Synonimy
  • Amphilophis ischaemum (L.) Nash
  • Andropogon ischaemum L.
  • Dichanthium ischaemum (L.) Roberty
  • Sorghum ischaemum (L.) Kuntze

Morfologia

edytuj
 
Ziarniaki
Łodyga
Łukowato podnoszące się źdźbło do 40 cm wysokości.
Liście
Szarozielone, szerokości około 3 mm, pokryte pojedynczymi, długimi włoskami. Języczek liściowy krótki, z pędzelkowatym pierścieniem włosków.
Kwiaty
Zebrane w kłoski, te z kolei zebrane w wiechę złożoną palczasto z 5-10 równowąskich, kłosokształtnych gałązek. Oś kłosków oraz wiechy pokryta długimi włoskami. Plewy fiołkowo nabiegłe, owłosione na grzbiecie, długości około 4 mm. Plewka dolna w formie zgiętej ości do 1,5 cm długości. Znamię purpurowe[5].
Owoce
Ziarniaki.

Biologia i ekologia

edytuj

Bylina, hemikryptofit. Rośnie w murawach kserotermicznych. Kwitnie od lipca do września. Gatunek charakterystyczny klasy Festuco-Brometea[6]. Liczba chromosomów 2n = 40, 50, 60[7].

Zagrożenia i ochrona

edytuj

Gatunek umieszczony na polskiej czerwonej liście w kategorii DD (stopień zagrożenia nie może być określony)[8].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2014-01-27] (ang.).
  3. Bothriochloa ischaemum na eMonocot [dostęp 2014-01-27].
  4. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  5. Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
  6. Władysław Matuszkiewicz, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059.
  7. Bothriochloa ischaemum na Flora of China [dostęp 2014-01-27].
  8. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.