Palazzo Vilhena, znany również jako Vilhena Palace (malt. Il-Palazz De Vilhena) lub Magisterial Palace (malt. Palazz Maġisterjali) – pałac w Mdinie na Malcie zbudowany w stylu francuskiego baroku. Nazwany na cześć Antonio Manoela de Vilheny, Wielkiego Mistrza joannitów, który zlecił jego budowę. Pałac został wybudowany w latach 1726–1728 według projektu francuskiego architekta Charlesa François de Mondion, na miejscu zgromadzeń Universita (lokalnej rady). Pałac był używany jako szpital w XIX i XX w., i po 1909 znany był jako Connaught Hospital. Od 1973 mieści się w nim Narodowe Muzeum Historii Naturalnej.

Palazzo Vilhena
Zabytek: nr rej. 01184 (wpis 28.12.2012 do National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands)
Ilustracja
Dziedziniec frontowy Pałacu
Państwo

 Malta

Miejscowość

Mdina

Typ budynku

Pałac

Styl architektoniczny

barok francuski

Architekt

Charles François de Mondion

Inwestor

Antonio Manoel de Vilhena

Rozpoczęcie budowy

1726

Ukończenie budowy

1728

Pierwszy właściciel

Antonio Manoel de Vilhena

Obecny właściciel

Rząd Malty

Położenie na mapie Morza Śródziemnego
Mapa konturowa Morza Śródziemnego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Palazzo Vilhena”
Położenie na mapie Malty
Mapa konturowa Malty, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Palazzo Vilhena”
Ziemia35°53′05,3″N 14°24′14,0″E/35,884806 14,403889
Strona internetowa

Historia

edytuj

Przeszłość i powstanie pałacu

edytuj
 
Wnętrze pałacu

Miejsce, na którym stoi Palazzo Vilhena, było pierwotnie zajęte przez zabudowę z okresu punickiego[1], a następnie przez bizantyjski fort, przebudowany później na zamek (znany w średniowieczu jako Castellu di la Chitati). Wewnętrzne mury zamku zostały rozebrane w XV wieku, a pozostała część, w latach 30. XVI wieku, została przekształcona w pałac przez Wielkiego Mistrza Philippe’a Villiers de L’Isle-Adam[2][3]. Pałac nazywano Palazzo Giuratale, został siedzibą rady komunalnej Mdiny, znanej jako Universita. Budynek został mocno uszkodzony podczas trzęsienia ziemi w roku 1693[4].

3 listopada 1722 nowo wybrany wielki mistrz Antonio Маnoel de Vilhena zarządził odbudowę i renowację Mdiny[5]. Wejście do miasta zostało całkowicie przebudowane, a miejsce posiedzeń Universita zostało zburzone, aby zrobić miejsce dla letniej rezydencji Wielkiego Mistrza. Jako nowe miejsce spotkań Universita, zbudowany został nowy Banca Giuratale[6].

Budowa nowego pałacu Vilheny rozpoczęła się w roku 1726, a zakończyła się dwa lata później, w roku 1728. Budynek został zaprojektowany przez Charlesa Francois de Mondion w stylu francuskiego baroku, z podobnymi rozwiązaniami architektonicznymi jak Parisian Hôtel Palaces.[7] Budowa pałacu przebiegała pod nadzorem i kierownictwem maltańskiego capomastro Petruzzo Debono[8].

Szpital

edytuj

Pałac służył jako tymczasowy szpital podczas epidemii chоlery w 1837[9].

12 czerwca 1860 pałac został przekształcony w sanatorium dla brytyjskich żołnierzy. Został on oddany w dzierżawę za kwotę 160 funtów rocznie, a przystosowanie budynku do potrzeb szpitala pochłonęło prawie 1000 funtów. Szpital został tymczasowo zamknięty w 1890 i przez jakiś czas służył jako koszary. Został otwarty wkrótce potem; ostatecznie został zamknięty w 1907[10].

Pałac został ponownie otwarty przez króla Edwarda VII 22 kwietnia 1909, jako szpital dla chorych na gruźlicę. Był znany jako Connaught Hospital, po Arturze, księciu Connaught i Strathearn, który podarował 800 funtów na zakup nowego sprzętu dla szpitala[11][12]. Szpital został zamknięty w 1956[13].

Muzeum

edytuj
 
Część ekspozycji Muzeum Historii Naturalnej

Pałac został otwarty jako Muzeum Historii Naturalnej 22 czerwca 1973. Jego zbiory obejmują okazy flory i fauny, skamieniałości, skały, minerały oraz dioramy maltańskiego środowiska naturalnego[9].

Dziedziniec frontowy pałacu został odbudowany w latach 2000-2002, za kwotę około 46 000 Lm. Został on uroczyście otwarty przez Prezydenta Malty, Guido de Marco, w lipcu 2002 r.[14]

Budynek jest zabytkiem narodowym 1 klasy. 28 grudnia 2012 został wpisany na listę National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands (nr 01184)[8].

Architektura

edytuj
 
Łuk De Vilhena prowadzący na dziedziniec frontowy[7]

Palazzo Vilhena to duży budynek, który jest „wspaniałym przykładem francuskiego baroku”. Posiada dziedziniec frontowy w kształcie litery U, który pokrywa się z planem pierwotnego zamku, i jest możliwe, że zawiera pozostałości XVI-wiecznego pałacu, wtopione w strukturę[2]. Na dziedziniec frontowy wchodzi się przez bramę, ozdobioną herbem de Vilheny. Centralna fasada pałacu zawiera zdobione główne wejście, oskrzydlone przez kolumny korynckie, i zwieńczone płaskorzeźbą z brązu, przedstawiającą herb de Vilheny oraz inne herby[8].

Wnętrze pałacu ma zabudowę nieregularną, ostro kontrastującą z regularnością i równowagą na zewnątrz. Budynek zawiera także wewnętrzny dziedziniec[8].

Palazzo Vilhena jest połączony z Corte Capitanale, który został zbudowany w tym samym czasie co pałac, i został również zaprojektowany przez Mondiona. Budynek ten służył jako sąd, i połączenie go z pałacem było gestem symbolicznym, aby pokazać, że sąd był pod jurysdykcją Zakonu św. Jana. Corte Capitanale służy teraz jako siedziba lokalnej Rady[15].

Przypisy

edytuj
  1. Claudia Sagona: The Archeology in Malta. Cambridge University Press, 2015, s. 314. ISBN 1-107-00669-4, ISBN 978-1-107-00669-0. (ang.).
  2. a b Arx – Online Journal of Military Architecture and Fortification Spiteri, Stephen C. „The ’Castellu di la Chitati’ the medieval castle of the walled town of Mdina” (ang) r. 2004-2007, t.1-4, s.3-11. Dostęp 29 Lis 2015.
  3. The Malta Independent (11 Kwi 2010) F. Attard, Anton „A Milestone in Gozitan historical studies” (ang). Dostęp 10 Mar 2016.
  4. Angela Wright, Corbin Overmyer, David Darmanin, Tim Clarke: Executive Malta. EPH Ltd, 2008, s. 116. ISBN 978-9948-03-813-9. (ang.).
  5. Denis De Lucca. Mdina: Baroque town planning in 18th century Mdina. „Heritage: An encyclopedia of Maltese culture and civilization”. 1, s. 21-25, 1979. Midsea Books Ltd. 
  6. malta.com. malta.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-27)]. „Mdina”. Zarchiwizowano z oryginału 27 Paź 2015
  7. a b melitensiawth.com (PDF) s.74.
  8. a b c d National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands (ang). Dostęp 29 Lis 2015
  9. a b Heritage Malta. heritagemalta.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-05)]. (ang). Zarchiwizowano z oryginału 5 Sty 2015]
  10. maltarmc.com. maltaramc.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-17)]. Regimental Hospitals and Military Hospitals of the Malta Garrison „British Army Medical Services And the Malta Garrison 1799–1979”. Zarchiwizowano z oryginału 17 Lis 2015 (ang)
  11. Joseph Bonnici, Michael Cassar: A Chronicle of Twentieth Century Malta. Book Distributors Limited, 2004, s. 38. ISBN 978-99909-72-27-6. (ang.).
  12. The Malta Independent (18 Kwi 2008). independent.com.mt. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-29)]. „Behind The scenes at the Natural History Museum”. Zarchiwizowano z oryginału 29 Lis 2015
  13. Botev Radosław. odyssei.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-29)]. „The Vilhena Palace, Malta” (ang). Zarchiwizowano z oryginału 29 Kwi 2015
  14. Baroque Routes (Gru 2005) t.4 s.4-5. um.edu.mt. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-14)]. „Restoration Project: Vilhena Palace – Mdina” (ang). Zarchiwizowano z oryginału 14 Gru 2015
  15. National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islandscite „Corte Capitanale” (ang). Dostęp 29 Lis 2015.

Linki zewnętrzne

edytuj