Pajęcznica gałęzista

Pajęcznica gałęzista[4] (Anthericum ramosum L.) – gatunek byliny z rodziny szparagowatych (Asparagaceae s.l.) i podrodziny agawowych (Agavoideae).

Pajęcznica gałęzista
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

szparagowate

Podrodzina

agawowe

Rodzaj

pajęcznica

Gatunek

pajęcznica gałęzista

Nazwa systematyczna
Anthericum ramosum L.
Sp. pl. 1:310. 1753[3]

Rozmieszczenie geograficzne

edytuj

Występuje w Europie i w Azji. Jej zwarty zasięg występowania obejmuje obszary od Pirenejów przez całą Europę (bez Skandynawii, gdzie występuje tylko na izolowanych stanowiskach na południu) po Krym i Turcję[5][6]. W Polsce jest dosyć pospolita na niżu oraz na wyżynach, w górach natomiast jest rzadka. W Karpatach aktualnie jej potwierdzone pojedyncze stanowiska znajdują się tylko w Cieszynie i Cisownicy na Pogórzu Śląskim, w Pieninach Centralnych (na Facimiechu), w Beskidzie Wyspowym (w Maszkowicach) i na Pogórzu Wiśnickim (na wzniesieniu zamku w Melsztynie)[6].

Morfologia

edytuj
Łodyga
Wzniesiona, dorastająca do 1 m wysokości, rozgałęziona. Pod ziemią krótkie kłącze[6].
Liście
Liście odziomkowe równowąskie, rynienkowate, gładkie, o długości do 40 cm. Liście łodygowe oraz podsadki krótsze od odziomkowych i również rynienkowate[6].
Kwiaty
Kwiatostan – rozpierzchła wiecha. Kwiaty białe, wyrastające na kolankowatych szypułkach. Mają średnicę 25 mm. Listki okwiatu ułożone w dwóch okółkach, listki zewnętrzne są węższe od wewnętrznych. Zawiera 6 pręcików o tej samej długości co okwiat. Zalążnia trójkomorowa, kulista, szyjka słupka prosta[7].

Biologia i ekologia

edytuj

Bylina, geofit lub hemikryptofit. Kwitnąć zaczyna po trzech latach od skiełkowania[8]. Kwitnie od końca czerwca do sierpnia, jest owadopylna. Nasiona rozsiewane przez wiatr. Rośnie w suchych, widnych lasach i na porębach. Zaliczana jest do roślin miododajnych. Liczba chromosomów 2n = 30, 32[6]. Gatunek charakterystyczny związku Geranion sanguinei[9].

Zastosowanie

edytuj

Pajęcznica gałęzista bywa uprawiana jako roślina ozdobna w ogrodach naturalistycznych, w grupach bylin i na rabatach. Kwiatostany mogą być wykorzystywane jako kwiaty cięte w świeżych kompozycjach[8].

Uprawa

edytuj

Uprawa możliwa do 5 strefy mrozoodporności. Gatunek wymaga stanowisk słonecznych i ciepłych, z glebą zasobną i przepuszczalną. Rozmnażany jest przez siew nasion (rosnąc w odpowiednich warunkach roślina sama się rozsiewa) lub przez podział roślin[8].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-09-10] (ang.).
  3. The Plant List. [dostęp 2017-03-17].
  4. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  5. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-03-15].
  6. a b c d e Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  7. Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  8. a b c Beata Grabowska, Tomasz Kubala: Encyklopedia bylin, tom I. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2011, s. 100. ISBN 978-83-7506-845-0.
  9. Władysław Matuszkiewicz, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059.