Padú Lampe
Padú Lampe lub Padú del Caribe, właśc. Juan Chabaya Lampe (ur. 26 kwietnia 1920 w Oranjestadzie, zm. 28 listopada 2019 tamże[1][2]) – arubański piosenkarz, multiinstrumentalista, pianista, kompozytor, pisarz, malarz oraz autor słów do hymnu Aruby[3][4].
 Pomnik Padú Lampego grającego na pianinie w Oranjestadzie | |
| Imię i nazwisko |
Juan Chabaya Lampe |
|---|---|
| Pseudonim |
Padú Lampe, Padú del Caribe, Tata di Cultura |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Instrumenty | |
| Gatunki |
muzyka karaibska, merengue, Danza, bolero, mambo, twist, rock and roll, swing[1] |
| Zawód | |
| Aktywność | |
| Wydawnictwo |
Zona Bon Records |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujRodzina i dzieciństwo
edytujOjciec Padú Lampego również był z zawodu muzykiem; grał w zespole muzycznym, w którego skład wchodzili także wujkowie Lampego: Zep (flet), Olivier (skrzypce) oraz Wim (wiri)[5]. W młodości uczył go gry na pianinie[1].
Kariera muzyczna
edytujW wieku 16 lat stworzył już własny styl muzyczny i zaczął grać na placach oraz imprezach arubańskich. Sam nauczył się grać na wielu instrumentach, w tym na cuatro, skrzypcach, mandolinie i klarnecie[1][5].
W 1950 roku wraz z Rufo Weverem stworzyli patriotyczny utwór „Aruba Dushi Tera” (Lampe słowa do piosenki, a Wever muzykę). 26 lat później, 18 marca 1976 roku, został on przyjęty jako hymn Aruby[1][6].
Jego pierwszym albumem był En Venezuela wydany w 1960 roku. Sprzedał się on w ponad 50 000 sztukach już w pierwszym roku po wydaniu[1][7].
W swojej karierze wydał ponad 10 albumów studyjnych (w tym dwa dostępne cyfrowo), a także kilkadziesiąt singli[4]. Skomponował ponad 400 utworów muzycznych[1]. Występował na salach koncertowych w Portoryko, Dominikanie, Kolumbii, Wenezueli, Stanach Zjednoczonych (w tym w Nowym Jorku, Miami i Seattle) i na Kubie[1]. Szczególnie popularny stał się na Arubie i Karaibach, gdzie nazwano go „Tata di nos Cultura” (pol. Ojciec naszej Kultury)[4].
Juan Lampe napisał również trzy książki z zakresu filozofii i metafizyki: The 3rd Element (1960), Ciencia asercando e mundo spiritual? oraz Harmoniology: The Art and Science of Living in Harmony with the Universal Laws: a Practical Guidebook Providing the Key to Peace, Health, and Happiness (Dorrance, 1976[8])[5][6].
Życie prywatne
edytujW 1946 roku ożenił się z Daisy Croes[1][9]. Mają córkę Vivian Lampe[1][5].
Pseudonim
edytujPadú Lampe urodził się tydzień przed śmiercią swojego dziadka, który był jego imiennikiem. Wtedy matka nazwała Lampego „Padúshi” (pol. Słodki Mały Dziadek). W kolejnych latach pseudonim został skrócony do „Padú”[6].
Upamiętnienia
edytujW marcu 2017 roku otworzono plac Plaza Padú w Oranjestadzie poświęcony artyście, na którym znajduje się pomnik twórców hymnu Aruby przy pianinie oraz fontanna z dużymi, na wpół zanurzonymi w wodzie klawiszami pianina, które w trakcie nocy są podświetlane[6][10][11].
Powstały również książki biograficzne o Lampe, w tym The Art of Padú Lampe[12].
Dyskografia
edytujAlbumy studyjne
edytuj| Rok | Dane dot. albumu |
|---|---|
| r.n. | Sounds Of Friendship[13] (oraz Tony Thijsen)
|
A Hi-Fi Roundtrip With Padu Del Caribe[14]
| |
Su Piano Y Ritmo[15]
| |
Toy Contento[16]
| |
¡No Hay 5° Malo![17]
| |
| 1960 | En Venezuela[18]
|
| 1962 | Viajando Con Padu[19]
|
| 1973 | De Regreso Con Padu Del Caribe[20]
|
| 1976 | En Caracas[21]
|
| 1979 | Padú Volumen 3[22]
|
Recordando A Rufo Wever 1917-1977[23]
| |
| 1993 | Recuerdonan Stimá[17][24]
|
| 2009 | Cu Amor I Carino[25]
|
Kompilacje
edytuj| Rok | Dane dot. albumu |
|---|---|
| 1994 | Cu Amor I Cariño[26]
|
| 1995 | Ritmo Sin Par[27]
|
Twórczość (wybór)
edytuj| Rok | Wykonawca | Album | Utwór | Uwagi | Źr. |
|---|---|---|---|---|---|
| 1950[a] | N/A | „Aruba Dushi Tera” | słowa | [1][6] | |
| 2015 | William Anthony | Nos Tera | „Despedida” | [28] | |
| 2018 | Nami Un Chèns | „Nami Un Chèns” | [29] | ||
Filmografia
edytuj- Jako kompozytor
- 2013: Abo So
Odznaczenia
edytujUwagi
edytuj- ↑ Utwór został stworzony w 1950 roku, jednak dopiero 26 lat później został przyjęty jako hymn Aruby.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m The Story Of Aruban Living Legend Padu del Caribe [online], Biblioteka Nashonal Kòrsou [dostęp 2021-05-12] (ang.).
- ↑ Juan Luis Pinto, Aruba’s Father of Culture has gone to heaven [online], Aruba Today, 29 listopada 2019 [dostęp 2021-05-12] (ang.).
- ↑ Padú del Caribe Overleden. 2019-11-28. [dostęp 2021-04-13]. (niderl.).
- ↑ a b c Eindredactie, Padú del Caribe overleden [online], Antilliaans Dagblad [dostęp 2021-05-11] (niderl.).
- ↑ a b c d Comité Koninkrijksrelaties, Juan Chabaya Lampe: Padu del Caribe [online], Comité Koninkrijksrelaties [dostęp 2021-05-12] (niderl.).
- ↑ a b c d e Klein 2019 ↓.
- ↑ Juan Luis Pinto, Aruba’s Father of Culture has gone to heaven [online], Aruba Today, 29 listopada 2019 [dostęp 2021-05-12] (ang.).
- ↑ Lampe 1976 ↓.
- ↑ Padú Lampe w bazie IMDb (ang.)
- ↑ CR38TE- DEFINE.DESIGN.DEVELOP, Plaza Padú [online], Aruba Convention Bureau [dostęp 2021-05-12] (ang.).
- ↑ Juan Chabaya Lampe – Oranjestad, Aruba – Living Statues on Waymarking.com [online], www.waymarking.com [dostęp 2021-05-12].
- ↑ Kuiperi 2020 ↓.
- ↑ Tony Thijsen And Padu Del Caribe – Sounds Of Friendship (Vinyl). [dostęp 2021-05-11].
- ↑ Padu Del Caribe – A Hi-Fi Roundtrip With Padu Del Caribe [online], Discogs [dostęp 2021-05-11] (ang.).
- ↑ Padu Del Caribe – Su Piano Y Ritmo (Vinyl). [dostęp 2021-05-11].
- ↑ Padu Del Caribe – Toy Contento (Vinyl). [dostęp 2021-05-11].
- ↑ a b Padu Del Caribe [online], Discogs [dostęp 2021-05-11] (ang.).
- ↑ Padu Del Caribe – En Venezuela [online], Discogs [dostęp 2021-05-11] (ang.).
- ↑ Padu Del Caribe – Viajando Con Padu (1962, Vinyl). [dostęp 2021-05-11].
- ↑ Padu Del Caribe – De Regreso Con Padu Del Caribe (1973, Vinyl). [dostęp 2021-05-11].
- ↑ Padu Del Caribe – En Caracas (1976, Vinyl). [dostęp 2021-05-11].
- ↑ Padú – Padú Volumen 3 (1979, Vinyl). [dostęp 2021-05-11].
- ↑ Padú Del Caribe – Recordando A Rufo Wever 1917-1977 (1979, Vinyl). [dostęp 2021-05-11].
- ↑ Recuerdonan Stima by Padu del Caribe. [dostęp 2021-05-11].
- ↑ cu Amor I Carino by Padu del Caribe. [dostęp 2021-05-11].
- ↑ Padu Del Caribe – Cu Amor I Cariño (1994, CD). [dostęp 2021-05-11].
- ↑ Padu Del Caribe – Ritmo Sin Par (1995, CD). [dostęp 2021-05-11].
- ↑ Twórcy / Nos Tera / William Anthony – TIDAL [online], listen.tidal.com [dostęp 2021-05-11] (ang.).
- ↑ Twórcy / Nami Un Chèns / William Anthony – TIDAL [online], listen.tidal.com [dostęp 2021-05-11] (ang.).
Bibliografia
edytuj- Rosalie Klein: Moon Aruba. Avalon Publishing, 2019-10-01. ISBN 978-1-64049-117-5. [dostęp 2021-05-12]. (ang.).
- Stan Kuiperi: The Art of Padú Lampe. Fundacion pa Promove Cultura di Aruba na Honor di Padú Lampe, 2020. ISBN 978-94-6022-532-1. [dostęp 2021-05-12]. (ang.).
- Padú Lampe: Harmoniology: The Art and Science of Living in Harmony with the Universal Laws. A Practical Guidebook Providing the Key to Peace, Health, and Happiness. Dorrance, 1976. ISBN 978-0-8059-2289-9. [dostęp 2021-05-12]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Padú Lampe w bazie IMDb (ang.)