Państwowa Straż Łowiecka
Państwowa Straż Łowiecka – umundurowana, uzbrojona i wyposażona w terenowe, oznakowane środki transportu formacja o uprawnieniach policyjnych, klasyfikowana jako straż ochrony przyrody i zaliczana do policji administracyjnych[1]. Została utworzona w 1996[2], znajduje się w strukturze urzędów wojewódzkich, podlega wojewodzie i kontroluje realizację przepisów Ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie. Wraz ze strażnikami łowieckimi powoływanymi lub zatrudnianymi przez dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich stanowi straż łowiecką[3]. W 2016 działała w jedenastu województwach.
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia |
1996 |
| Zatrudnienie |
ok. 65 |
Zadania
edytujZadania Państwowej Straży Łowieckiej reguluje art. 37 Ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie. Państwowa Straż Łowiecka kontroluje realizację przepisów ustawy, w szczególności w zakresie:
- ochrony zwierzyny;
- zwalczania kłusownictwa i wszelkiego szkodnictwa łowieckiego;
- zwalczania przestępstw i wykroczeń w zakresie łowiectwa;
- kontroli legalności skupu i obrotu zwierzyną;
- kontroli przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie obrotu zwierzyną żywą oraz obrotu tuszami zwierzyny i ich częściami dotyczącej prowadzenia ewidencji skupu w każdym punkcie skupu[3].
Strażnicy i ich uprawnienia
edytujStrażnikiem Państwowej Straży Łowieckiej może zostać osoba, która posiada obywatelstwo polskie, ukończyła 21 lat, korzysta z pełni praw publicznych, posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe, posiada dobry stan zdrowia i nie była karana sądownie, a ponadto przeszła z wynikiem pozytywnym przeszkolenie, którego program opracował minister środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych. Strażnikowi przysługuje bezpłatne umundurowanie, które zobowiązany jest nosić przy wykonywaniu czynności służbowych wraz z oznakami służbowymi i odznakami służbowymi[3]. Kwestie kwalifikacji zawodowych, wzorów legitymacji, umundurowania, oznak i odznak służbowych strażników PSŁ określa rozporządzenie ministra środowiska z 2005[4].
Na obszarze województwa działania PSŁ koordynuje komendant wojewódzki Państwowej Straży Łowieckiej, którego powołuje wojewoda. Strażnicy są pracownikami urzędów wojewódzkich[3].
Strażnikom przysługuje szereg uprawnień. Mają oni prawo do m.in.: legitymowania osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia; nakładania mandatów karnych za wykroczenia popełnione w obwodach łowieckich i ich bezpośrednim sąsiedztwie; zatrzymywania i dokonywania kontroli środków transportu w obwodach łowieckich i ich bezpośrednim sąsiedztwie; przeszukania osób, pomieszczeń i innych miejsc; ujęcia sprawcy przestępstwa lub wykroczenia na gorącym uczynku lub w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa i doprowadzenia do jednostki Policji; kontrolowania podmiotów prowadzących skup, przerób, sprzedaż tusz zwierzyny lub ich części, obrót zwierzyną żywą oraz chów i hodowlę zwierząt łownych[3].
Strażnik ma prawo do noszenia broni palnej bojowej, broni myśliwskiej śrutowej, pałki służbowej, kajdanek, ręcznego miotacza substancji obezwładniających i przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej. W określonych przypadkach może użyć środków przymusu bezpośredniego i broni palnej[3]. Zasady i warunki posiadania, używania, ewidencjonowania i przechowywania w siedzibach PSŁ broni palnej bojowej, broni myśliwskiej, śrutowej, amunicji oraz miotaczy gazu obezwładniającego reguluje rozporządzenie ministra środowiska z 2005[5].
Oznaki służbowe
edytujWzory oznak noszonych na klapach marynarki do munduru wyjściowego:
| Patka (oznaka) |
Stanowisko |
|---|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Źródło: Rozporządzenie ministra środowiska z 17 czerwca 2005[4] | |
Działalność
edytujWedług stanu z 2016 Państwową Straż Łowiecką utworzono w jedenastu województwach. Liczba etatów strażników wynosiła 58,5. Najmniej etatów (3) było w województwach podkarpackim i podlaskim, zaś najwięcej (11) – w zachodniopomorskim. Powierzchnia kontrolowanych obwodów łowieckich wynosiła 20 011 tys. ha[2]. Wojewoda mazowiecki jako powód nieutworzenia PSŁ podał brak środków finansowych, natomiast wojewoda małopolski stwierdził, że zadania PSŁ wykonuje w województwie Państwowa Straż Rybacka. W województwie opolskim PSŁ została zlikwidowana 8 lutego 2013 ze względu na znikomą efektywność działalności, będącą pokłosiem wielkości zatrudnienia (komendant i dwóch strażników)[6].
W latach 2013–2016 (I kwartał) Państwowa Straż Łowiecka skonfiskowała 1705 sztuk sprzętu, ujawniła 659 przestępstw i 1021 wykroczeń oraz nałożyła 317 mandatów karnych na łączną kwotę 24 930 zł[2].
W ramach prowadzonego w latach 2014–2015 badania kontrolnego Najwyższa Izba Kontroli ustaliła, że PSŁ posiadała na wyposażeniu: samochody terenowe, kajdanki, pałki wielofunkcyjne, ręczne miotacze gazu, środki łączności, lornetki, latarki, kamizelki kuloodporne (w siedmiu województwach), cyfrowe aparaty fotograficzne, noktowizory oraz zestawy kryminalistyczne (w czterech województwach). Ponadto PSŁ w Kielcach dysponowała sieciami i chwytakami do łapania zwierząt oraz skrzyniami i klatkami do ich przewozu, natomiast PSŁ w Szczecinie posiadała jeden quad i dwie łodzie z silnikami zaburtowymi[6].
W 2016 Najwyższa Izba Kontroli, po przeprowadzeniu kontroli w urzędach wojewódzkich w Gdańsku, Poznaniu i Szczecinie, wystawiła komendzie PSŁ w Szczecinie ocenę pozytywną, a komendom PSŁ w Gdańsku i Poznaniu ocenę pozytywną, mimo stwierdzonych nieprawidłowości, w zakresie użytkowania i przechowywania broni. Stwierdzono, że w okresie objętym kontrolą strażnicy PSŁ w Szczecinie pobierali broń sześć razy, a strażnicy PSŁ w Gdańsku – 223 razy. Jednocześnie nie odnotowano przypadków użycia bądź wykorzystania broni, ani przypadków jej utraty. W dobrowolnym badaniu ankietowym, w którym wzięło udział 23 strażników PSŁ (88% zatrudnionych w kontrolowanych jednostkach), ankietowani jako podstawowe wyposażenie wskazali: pistolet i pałkę służbową (96% badanych), kajdanki (91%) i miotacz gazu (70%). Według stanu z 2016 Państwowa Straż Łowiecka posiadała 83 sztuki broni palnej bojowej i innej oraz 51 miotaczy substancji obezwładniających[1].
Komendy wojewódzkie PSŁ
edytuj| Województwo | Zatrudnienie (2014)[6] |
Liczba etatów strażników (2016)[2] |
Powierzchnia obwodów łowieckich (tys. ha; 2016)[2] |
|---|---|---|---|
| dolnośląskie | 4 | 3,5 | 1613 |
| kujawsko-pomorskie | 6 | 5 | 1660 |
| lubelskie | 4 | 4 | 2261 |
| lubuskie | – | ||
| łódzkie | 5 | 4 | 1811 |
| małopolskie | – | ||
| mazowieckie | |||
| opolskie | |||
| podkarpackie | 3 | 3 | 1742 |
| podlaskie | 3 | 3 | 1894 |
| pomorskie | 8 | 6 | 1801 |
| śląskie | 4 | 4 | 1233 |
| świętokrzyskie | 5 | 5 | 1163 |
| warmińsko-mazurskie | – | ||
| wielkopolskie | 12 | 10 | 2947 |
| zachodniopomorskie | 11 | 11 | 1886 |
| Razem | 65 | 58,5 | 20 011 |
Przypisy
edytuj- ↑ a b Wykorzystanie broni przez wybrane służby i straże oraz nadzór organów państwa nad jej reglamentacją. nik.gov.pl, 3 lutego 2016. [dostęp 2018-06-13].
- ↑ a b c d e Realizacja zadań Państwowej Straży Łowieckiej i Państwowej Straży Rybackiej w województwie dolnośląskim. nik.gov.pl, 17 października 2016. [dostęp 2018-06-13].
- ↑ a b c d e f Art. 36–41 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz.U. z 2023 r. poz. 1082).
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 czerwca 2005 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji zawodowych, wzorów legitymacji, umundurowania, oznak i odznak służbowych strażników Państwowej Straży Łowieckiej oraz szczegółowych kwalifikacji zawodowych, wzorów oznaki i legitymacji strażnika łowieckiego (Dz.U. z 2005 r. nr 115, poz. 966).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 czerwca 2005 r. w sprawie posiadania, używania, ewidencjonowania i przechowywania w siedzibach Państwowej Straży Łowieckiej broni palnej bojowej, broni myśliwskiej śrutowej, amunicji oraz miotaczy gazu obezwładniającego (Dz.U. z 2005 r. nr 116, poz. 984).
- ↑ a b c Prowadzenie gospodarki łowieckiej. nik.gov.pl. [dostęp 2018-06-13].