Płyn dziąsłowy (skrót PD, ang. GCFGingival crevicular fluid) – bogaty w składniki odżywcze płyn będący mieszaniną komórek i substancji wydzielanych w rowku dziąsłowym, ułatwiający adhezję nabłonka. Są to głównie przeciwciała, komórki (wymienione w tabeli poniżej), białka i jony.

Wśród przeciwciał dominują immunoglobuliny G, występują również IgM i IgA[1]. Spośród składników obronnych organizmu znajduje się w nim również układ dopełniacza[1]. Białkami są przede wszystkim białka surowicy (np. albumina) i enzymy takie jak kolagenaza, elastaza, trypsyna, lizozym itp[1]. W skład jonów PD wchodzą zaś sód, potas, wapń, magnez, fosforany – tak więc skład jonowy jest podobny do śliny, z tą jednak różnicą, że stosunek K+/Na+ jest odwrotny oraz w PD nie występują węglany[1].

Porównanie zawartości komórek w płynie dziąsłowym i krwi obwodowej[2]
typ komórek płyn dziąsłowy krew obwodowa
neutrofile 91-97% 60%
monocyty/makrofagi 2-3% 5-10%
limfocyty 1-6% 20-30%
   limfocyty T 29% 50-75%
   limfocyty B 71% 15-30%

Jego wydzielanie wzrasta w stanach zapalnych przyzębia, co może przyczynić się do destrukcji tkanek przyzębia[1]. Badanie składu płynu dziąsłowego może być pomocne w ocenie stanu przyzębia[2].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Philip Marsh: Mikrobiologia jamy ustnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994. ISBN 83-01-11326-X.
  2. a b Płyn dziąsłowy – czym jest i co umożliwia?