Płaskosz borówki
Płaskosz borówki, płaskosz borówkowy (Exobasidium vaccinii (Fuckel) Woronin) – gatunek grzybów z klasy płaskoszy (Exobasidiomycetes)[1]. Jest pasożytem roślin, głównie z rodziny wrzosowatych (Ericaceae)[2].
.JPG) Dojrzały owocnik płaskosza borówkowego na borówce brusznicy | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
płaskosz borówki |
| Nazwa systematyczna | |
| Exobasidium vaccinii (Fuckel) Woronin Verh. Naturf. Ges. Freiburg. 4(4): 397 (1867) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Exobasidium, Exobasidiaceae, Exobasidiales, Exobasidiomycetidae, Exobasidiomycetes, Ustilaginomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1861 r. K.W.G.L. Fuckel nadając mu nazwę Fusidium vaccinii. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu M.S. Woronin w 1867 r[1].
- Cylindrosporium deformans Unger
- Exobasidium vaccinii (Fuckel) Woronin 1867 f. vaccinii
- Exobasidium vaccinii (Fuckel) Woronin 1867 var. vaccinii
- Fusidium vaccinii Fuckel 1861
- Fusidium vaccinii Fuckel 1861 f. vaccinii
Anamorfa: Fusidium vacccini Fuckel[2].
Nazwy polskie taksonów na podstawie ustaleń Komisji do spraw polskiego nazewnictwa grzybów[4].
Morfologia
edytujNa liściach i pąkach kwiatowych porażonych roślin tworzy przylegającą, gęstą grzybnię, często powodując zniekształcenie liści. Przyjmują on łyżeczkowaty kształt. Grzybnia osiąga średnicę do 1 cm, początkowo jest czerwona z żółtawym obrzeżem, potem różowawo-biała, w końcu biała. Dziej się tak dlatego, że w miarę dojrzewania owocnika jego górna powierzchnia pokrywa się białą warstwą hymenium. Podstawki zazwyczaj 3–4- sterygmowe. Bazydiospory o wymiarach 1–19 × 2–4 μm, kiełbaskowate lub lekko zakrzywione, cylindryczne. Dojrzałe posiadają 1–3 przegrody[2].
Płaskosz borówkowy wytwarza także bezpłciowe zarodniki konidialne o wymiarach 8–11 × 1 μm. Zarówno płciowe bazydiospory, jak i bezpłciowe konidia rozprzestrzeniają się unoszone prądami powietrza. Infekcja odbywa się zazwyczaj wiosną na młodych liściach. Po zainfekowaniu rośliny grzybnia patogenu przerasta całe tkanki liści, pąków kwiatowych i łodyg. W porażonej roślinie patogen zimą nie ginie i następnej wiosny rozwija się nadal[2].
Występowanie i znaczenie
edytujZnane jest występowanie tego gatunku w Europie (w tym na Grenlandii) i w Ameryce Północnej (Kanada, USA). Pasożytuje na różnych gatunkach borówek[2], najczęściej na borówce brusznicy[4], ale także na różanecznikach, zwłaszcza z grupy azalii[5]. Wywołuje u niego chorobę o nazwie gruboszowatość różanecznika[6].
Wywołuje choroby przynoszące straty gospodarcze[2]. Zwalczanie za pomocą fungicydów i antybiotyków okazało się nieskuteczne. Stwierdzono, że najbardziej jak dotąd skuteczne jest opryskiwanie roztworem chlorku niklu, azotanu i siarczanu niklu w stężeniu 0,3 g /l[2]. Ostatnio na zachodzie Europy zwalcza się chorobę preparatem Bayleton zawierającym triadimefon. W uprawach domowych, gdy choroba zostanie wcześnie wykryta, możliwe jest ręczne jej zwalczanie – należy po prostu wyciąć i zniszczyć (najlepiej spalić) porażone pędy[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2017-08-28]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Mycobank. Exobasidium vaccini. [dostęp 2017-08-28].
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2017-08-28]. (ang.).
- ↑ a b Komisja do spraw polskiego nazewnictwa grzybów. [dostęp 2017-08-28].
- ↑ a b Azalea Leaf and Flower Gall (Exobasidium vaccinii). [dostęp 2017-08-28].
- ↑ Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.