Oznaczenia paliw w Polsce

Oznaczenia paliw w Polsce — systematyka oznaczania silnikowych źródeł energii, używanych na terenie Polski. Spośród oznaczeń wyróżnia się nazewnictwa literowe, wyrazowe, numeryczne, graficzne, czy geometryczne, w formie oficjalnej, jak i potocznej.

Rodzaje oznaczeń

Stosuje się wiele rodzajów oznaczeń, pozwalających na odróżnienie typu używanego paliwa. Wyróżnia się:

Oznaczenia słowne

Jest to sposób odróżnienia benzyny za pomocą słów, używanych oficjalnie, naukowo bądź komercyjnie. Spośród nich wyróżnia się między innymi:

• Avgas (od ang. aviation gasoline)
• benzyna bezołowiowa
• benzyna lotnicza
• benzyna ołowiowa
• benzyna syntetyczna
• benzyna uniwersalna
• biopaliwo (np. biobenzyna, biodiesel)
• Bona (nazwa handlowa w PRL dla Pb91)
• borazan
• butanol
• etylina (nazwa handlowa CPN, często z dodatkiem liczby oktanowej, np. etylina 94)
• gaz napędowy
• gaz ziemny
• olej napędowy (potocznie nazywany dieslem bądź ropą)
• propan-butan

Oznaczenia literowe i literowo-numeryczne

Paliwa z kategorii literowej oznacza się, stosując litery, słowa, skróty, bądź skrótowce. Nazewnictwo literowe, jak i literowo-numeryczne, pozwala zwykle rozróżnić zarówno rodzaj paliwa, jego pochodzenie, jak i jego charakterystykę chemiczną. Wyróżnia się takie oznaczenia jak:

• B7 (olej napędowy zawierający do 7% biokomponentów)
• B10 (olej napędowy zawierający do 10% biokomponentów)
• CNG (ang. compressed natural gas, pl. sprężony gaz ziemny)
• LNG (ang. liquefied natural gas, pl. skroplony gaz ziemny)
• LPG (ang. liquefied petroleum gas, pl. skroplony gaz petrochemiczny)
• E5 (benzyna bezołowiowa Pb95 i Pb98 o zawartości biokomponentów w ilości max. 5%)
• E10 (benzyna bezołowiowa Pb95 i Pb98 o zawartości biokomponentów w ilości max. 10%)
• E85 (benzyna bezołowiowa Pb95 i Pb98 o zawartości biokomponentów w ilości max. 85%)
• G (oznaczenie obszaru tankowania gazów napędowych na stacjach paliw)
• H2 (komercyjne paliwo wodorowe)
• MMH (monometylohydrazyna)
• ON (olej napędowy)
• Pb91 (benzyna bezołowiowa o liczbie oktanowej 91)
• Pb95 (benzyna bezołowiowa o liczbie oktanowej 95)
• Pb98 (benzyna bezołowiowa o liczbie oktanowej 98)
• U95 (benzyna bezołowiowa uniwersalna o liczbie oktanowej 95)
• XML (olej napędowy parafinowy, wytwarzany z surowców niebędących ropą naftową)

Oznaczenia graficzne

Na przestrzeni lat stosowano przeróżne zabiegi graficzne, pozwalające rozróżnić dany rodzaj paliwa. Stosowane na przestrzeni lat sposoby wykorzystują zarówno kolorystykę, figury geometrycznę jak i logo, wraz z dodatkiem oznaczenia literowego, bądź literowo-numerycznego. Rozróżniamy:

Oznaczenia kolorystyczne:

W Polsce do przełomu wieków używana była zarówno oficjalna, jak i nieoficjalna systematyka kolorystyczna, będąca odpowiednikiem koloru danego paliwa. Używano jej oficjalnie w CPN, sprzedając je z kolorowych dystrybutorów umieszczonych na stacjach, często biorąc przykład z koloru paliwa lotniczego, np.:

• paliwo niebieskie (etylina 78 lub także Avgas 100LL)
• paliwo zielone (etylina 86, Avgas 100)
• paliwo żółte (etylina 94)
• paliwo purpurowe (etylina 98)
• paliwo czerwone (Avgas 80/87, oraz potoczne i błędne nazewnictwo dla etyliny 98)
• paliwo brązowe (olej napędowy)

Od lat 90. stosuje się także oznaczenia kolorystyczne teł dla oznaczeń literowych i literowo-numerycznych:

• tło zielone (dla benzyny bezołowiowej U95, 95 i 98)
• tło czerwone (LPG, oraz obszar G)
• tło czarne (olej napędowy)

Oznaczenia numeryczno-geometryczne:

Na terenie Unii Europejskiej od 2018 roku stosuje się oznaczenia literowo-numeryczne dla paliw motoryzacyjnych, umieszczając je we wnętrzu danej figury geometrycznej, tworząc jeden spójny znak. Stosowane są one wewnątrz stacji paliw, na dystrybutorach, wydawczych pistoletach paliwowych, pojazdach, jak i w instrukcjach obsługi oraz oficjalnych dokumentach urzędowych. Wyróżniamy trzy oficjalne figury:

• okrąg (benzyna bezołowiowa E5, E10 i E85)
• kwadrat (olej napędowy B7, B10 oraz XML)
• romb (paliwa gazowe tj. H2, CNG, LPG i LNG)

Zgodnie z dyrektywą unijną, powyższe znaki mają odgórnie narzucone nie tylko miejsca zastosowania, ale także odpowiednie im wielkości. Dla etykiet umieszczonych na pistoletach, w instrukcjach obsługi pojazdu, na korkach lub na/przy klapkach wlewu paliwa stosuje się wymiar boku/średnicy, wynoszący minimum 13 milimetrów. Dla etykiet znajdujących się na terenach paliwowych placówek handlowych, w tym na dystrybutorach, stosuje się wymiar nie mniejszy niż 30 milimetrów.

Oznaczenia obrazkowe:

Od kilkudziesięciu lat stosuje się także loga, zawierające w sobie często oznaczenie literowe, literowo-numeryczne, umieszczone na tle bądź wpisane w piktogram:

• zielony kwadrat z oznaczeniem literowo-numerycznym (benzyna bezołowiowa)
• piktogram z kolorowym dystrybutorem i liczbą oktanową bądź oznaczeniem literowo-numerycznym

Przypisy

-