Ovulidae
Ovulidae – rodzina ślimaków morskich podobnych do porcelanek, szeroko rozprzestrzenionych w wodach strefy ciepłej i umiarkowanej. Większość gatunków występuje w Indo-Pacyfiku, nieliczne są spotykane w morzach europejskich. Rodzina obejmuje ponad 250 gatunków zebranych w około 40 rodzajach. Typem nomenklatorycznym rodziny jest rodzaj Ovula.
| Ovulidae[1] | |||
| Fleming, 1822 | |||
.jpg) Cyphoma gibbosum | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina |
Ovulidae | ||
| Synonimy | |||
| |||
Budowa
edytuj
Niektóre muszle mają bardzo małe rozmiary, inne dorastają do średnich wielkości. Kształt ich bywa gruszkowaty, przypominający muszle porcelanek[3] lub wrzecionowaty. Powierzchnia zewnętrzna gładka, porcelanowa, barwy od białej do różowej, co jest niekiedy uzależnione od środowiska bytowania. Długie, wąskie ujście jest poszerzone w przedniej części. Warga zewnętrzna jest zwykle pogrubiona, zaopatrzona niekiedy w zęby. Powierzchnia parietalna gładka i zaokrąglona. Większość gatunków ma krótkie kanały syfonalne (wyjątek: Volva). Niektóre posiadają otwór osiowy. Nie mają natomiast warstwy konchiolinowej i wieczka. Fałdy płaszcza ciała ślimaka mogą całkowicie przykrywać zewnętrzną powierzchnię muszli. Płaszcz ślimaków jest różnie zabarwiony, w zależności od wyglądu roślin podmorskich, na których żyją i żerują.
Biologia
edytuj
Ovulidae są mięsożerne, żerują na zwierzętach osiadłych[3] – żywią się polipami koralowymi, gorgoniami. Żyją pod pokładami koralowców lub na organizmach gospodarzy, zwykle w głębokich wodach. Samce wytyczają swoje obszary wpływów i bronią ich w razie wtargnięcia innych samców. Samice składają kapsuły jajowe zawierające po kilkaset jaj, w postaci podłużnych grup na gałązkach roślin morskich. Z jaj wykluwają się wolno pływające larwy typu weliger.
Systematyka
edytuj
Tradycyjnie Ovulidae dzielone były na dwie podrodziny (Ovulinae i Simniinae), jednak nowsze badania wymusiły znaczne zmiany w klasyfikacji[4][5] i obecnie wyróżnia się cztery podrodziny z następującymi rodzajami[2]:
- Aclyvolvinae Fehse, 2007
- Aclyvolva C.N. Cate, 1973
- Ovulinae J. Fleming, 1828
- Calcarovula C.N. Cate, 1973
- Kurodaovula Azuma, 1987
- Ovula Bruguière, 1789
- Pellasimnia Schilder, 1939
- Phenacovolva Iredale, 1930
- Takasagovolva Azuma, 1974
- Volva Röding, 1798
- Prionovolvinae Fehse, 2007
- Amonovula Fehse, 2019
- Archivolva Lorenz & Fehse, 2009
- Calpurnus Montfort, 1810
- Carpiscula C.N. Cate, 1973
- Crenavolva C.N. Cate, 1973
- Cuspivolva C.N. Cate, 1973
- Dentiovula Habe, 1961
- Diminovula Iredale, 1930
- Globovula C.N. Cate, 1973
- Habuprionovolva Azuma, 1970
- Margovula C.N. Cate, 1973
- Primovula Thiele, 1925
- Prionovolva Iredale, 1930
- Procalpurnus Thiele, 1929
- Prosimnia F.A. Schilder, 1927
- Pseudosimnia F.A. Schilder, 1927
- Rotaovula C.N. Cate & Azuma, 1973
- Sandalia C.N. Cate, 1973
- Serratovolva C.N. Cate, 1973
- Testudovolva C.N. Cate, 1973
- Simniinae F.A. Schilder, 1927
- Contrasimnia Lorenz & Fehse, 2009
- Cymbovula C.N. Cate, 1973
- Cyphoma Röding, 1798
- Dissona C.N. Cate, 1973
- Naviculavolva Lorenz & Fehse, 2009
- Neosimnia P. Fischer, 1884
- Quasisimnia Lorenz & Fehse, 2009
- Simnia Risso, 1826
- Simnialena C.N. Cate, 1973
Dwóch rodzajów nie przypisano jak dotąd do żadnej z podrodzin:
- Hiatavolva C.N. Cate, 1973
- Kuroshiovolva M. Azuma & C.N. Cate, 1971
Przypisy
edytuj- ↑ Ovulidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b MolluscaBase eds., Ovulidae J. Fleming, 1822, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-03-10] (ang.).
- ↑ a b Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16108-8.
- ↑ Schiaparelli et al. Phylogenetic relationships within Ovulidae (Gastropoda: Cypraeoidea) based on molecular data from the 16S rRNA gene. „Marine Biology”. 147, s. 411–420, 2005. DOI: 10.1007/s00227-005-1566-0. (ang.).
- ↑ Dirk Fehse. Contributions to the knowledge of the Ovulidae. XVI. The higher systematics (Mollusca: Gastropoda). „Spixiana”. 30, s. 121–125, 2007. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Wąsowski Rafał, Przewodnik MUSZLE, Wyd. Multico, Warszawa 2000