Otton Pawłowicz
Otton Adam Pawłowicz, pseudonimy: „Siostra”[1], „Adam”[2], „Stefański”[3], „Otto”[4] – (ur. 4 stycznia 1897 r. w Warszawie, akt chrztu wydany w Słowecznie[5], zm. 3 grudnia 1969 roku we Wrocławiu) – major Wojska Polskiego oraz wywiadowca II Oddziału Informacyjno-Wywiadowczego Komendy Głównej ZWZ Armii Krajowej[2][6].
 major
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 stycznia 1897 |
|---|---|
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1919 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-bolszewicka |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytujUrodził się 4 stycznia 1897 roku w majątku Słoweczno w powiecie owruckim na Wołyniu, na terenie obecnej Ukrainy, jako syn Jana Pawłowicza (z zawodu mierniczego) i Ksawery z d. Gryszkiewicz[5][7].
Uczęszczał do szkoły miejskiej w Pińsku, a następnie do szkoły mierniczej w Kursku, którą ukończył w 1915 roku[7].
Kariera wojskowa
1 października 1915 roku wstąpił jako ochotnik do armii rosyjskiej[7]. Został skierowany do 2 Szkoły Chorążych Piechoty w Moskwie, a w roku 1916 mianowany na pierwszy stopień oficera chorążego[7]. Do 1917 pełnił funkcję w pułkach rezerwowych, następnie przydzielony został do 99 pp[7]. Brał udział w walkach z Niemcami na froncie rumuńskim. Odbył też kurs K.M. przy Sztabie 9 Armii[7].
22 sierpnia 1917 roku został awansowany na ppor. piechoty[7]. W tym samym roku służył też w sztabie 25 D.P., a w grudniu wstąpił do Legii Oficerskiej III Korpusu Polskiego; brał udział w walkach przeciwko bolszewikom[7]. W roku 1918 dostał się do niewoli, skąd zdołał zbiec i wrócić do swojego oddziału[7]. 7 kwietnia 1918 roku odznaczony został Krzyżem Walecznych[7].
2 maja 1918 roku został zwolniony do rezerwy po demobilizacji Korpusu III, następnie wstąpił do polskiej formacji gen. Żeligowskiego na Kubaniu. Ukończył I Szkołę Oficerów Piechoty Dywizji gen. Żeligowskiego[7]. Ranny dwukrotnie trafił do niewoli wojsk Petlury, skąd zbiegł do Besarabii, a 28 grudnia 1918 wrócił do Warszawy[7].
11 lutego 1919 złożył podanie o przyjęcie do Armii Polskiej[7]. 14 marca 1919 roku został zweryfikowany w stopniu podporucznika w grupie oficerów I, II i III Korpusów Polskich i armii rosyjskiej z zaliczeniem do I rezerwy armii i powołaniem do czynnej służby. Otrzymał przydział do dowództwa Grupy gen. Listowskiego z dniem 15 lutego 1919 roku[8].
9 lipca 1919 roku został przeniesiony z 23 pułku piechoty do 40 pułku piechoty[9]. 21 lipca 1919 roku został przydzielony do batalionu zapasowego 22 pułku piechoty[10][11].
21 grudnia 1920 roku został zatwierdzony w stopniu porucznika piechoty z dniem 1 kwietnia 1920 roku[12]. W 1920 roku został odznaczony Krzyżem Walecznych[13]. W 1922 roku pozostawał w stopniu porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 756 lokatą. Nadal pełnił służbę w 22 pułku piechoty[14][15].
W 1924 roku w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 296 lokatą pełnił służbę w 22 pp[16].
W 1928 roku był dowódcą 3 kompanii granicznej batalionu KOP „Stołpce” w stopniu kapitana[17].
Wojskową karierę w wywiadzie zrobił we Lwowie, gdzie po ukończeniu kursu informacyjno-wywiadowczego w 1930 r. objął stanowisko kierownika wywiadu zaczepnego. W 1932 i 1933 roku pełnił służbę w Sztabie Głównym[18][19].
10 marca 1934 r. objął stanowisko zastępcy szefa Ekspozytury Nr 5 we Lwowie, został tam równocześnie Kierownikiem Referatu Organizacji Wywiadu.
W marcu 1939 roku nadal służył w Ekspozyturze Nr 5 we Lwowie Oddziału II Sztabu Głównego[20].
II wojna światowa
W przededniu wojny Otton Pawłowicz był kapitanem Ekspozytury Nr 5 Oddziału II Sztabu Głównego ze specjalnym zadaniem obserwacji trzech rejonów: Kieżmark – Medzilaborce; Rużomberk – Stara Lubowla; Chabówka – Cieszyn do Bratysławy.
Po napaści Niemiec na Polskę był pracownikiem polskiego poselstwa w Budapeszcie odpowiedzialnym za porozumienia SIS na Węgrzech i kwestię łączności z Londynem.[21]
Od czerwca do września 1943 r. objął stanowisko kierownika sieci oraz równocześnie kierownikiem ds. organizacyjnych i koordynacji” w służbach specjalnych AK Wydziału Wywiadu Ofensywnego (kryptonim WW-72 – wywiad na kierunku wschodnim)[22][6].
14 grudnia 1943 został aresztowany przez Gestapo w czasie zasadzki na ul. Hożej w Warszawie, razem z Anną Krajewską[1][23]. Wydał ich polski agent Gestapo Eugeniusz Świerczewski.[23] Major Pawłowicz trafił najpierw na kilka miesięcy do więzienia Pawiak, a 24 maja 1944 do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Stutthof[24].
Data i miejsce śmierci oraz miejsce pochówku mjr Ottona Pawłowicza pozostają nieznane.[3]
Odznaczenia
edytuj- dwukrotnie Krzyż Walecznych[7][13]
- dwukrotnie Srebrny Krzyż Zasługi[18][20]
Rodzina
edytujSyn Jana Pawłowicza i Ksawery z d. Hryszkiewicz. Siostra Alina Neumayer[26], brat Edwin Pawłowicz[5].
Żonaty z Wandą z d. Sienkiewicz, z którą miał troje dzieci: dwóch synów: Tadeusza[27] i Zygmunta[28], oraz córkę - Jadwigę Sawko[24].
Przypisy
edytuj- ↑ a b W. Bartoszewski, op. cit., s. 512–513
- ↑ a b Instytut Pamięci Narodowej o/Wrocław - sygn. IPN Wr 0095/1926/J
- ↑ a b "Polsko-Brytyjska współpraca wywiadowcza podczas II wojny światowej" - Vol. 2 - str. 125
- ↑ "Bezimienni - z dziejów wywiadu Armii Krajowej" Paweł Maria Lisiewicz - str. 28
- ↑ a b c Wojskowe Biuro Historyczne - wyszukiwarka zasoby CAW - PAWŁ-PCHŁ - str. 4
- ↑ a b Polska Podziemna Komenda Główna ZWZ - AK 1940-1945
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n "Oficerowie wywiadu WP i PSZ w latach 1939-1945" tom V, Tadeusz Dubicki, Andrzej Suchcitz 2022 - str. 234
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych, 1919, R. 2, nr 32, s. 808, 816, Warszawa 1919
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych, 1919, R. 2, nr 78, s. 1776, Warszawa 1919
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych, 1919, R. 2, nr 81, s. 1894, Warszawa 1919
- ↑ SZKICE PODLASKIE Jerzy Garbaczewski "Kadra oficerska 22 pułku piechoty (Siedlce) w latach wojny 1918-1921" - str. 186
- ↑ Dziennik Personalny, 1920, R. 2, nr 2, s. 95, Warszawa 1920
- ↑ a b Dziennik Personalny, 1920, R. 2, nr 38, s. 1421, Warszawa 1920
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych, 1922 - str. 84, nr 756
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa 1923, s. 188, 428.
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa 1924, s. 177, 370.
- ↑ Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP „Stołpce” w latach 1927–1934 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- ↑ a b Rocznik oficerski - 1932, str. 54, Nr 216
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty, Warszawa 1933, s. 51.
- ↑ a b c Rybka Ryszard, Stepan Kamil, Rocznik oficerski 1939 : stan na dzień 23 marca 1939, Kraków 2006, s. 34, 423.
- ↑ "Polsko-Brytyjska współpraca wywiadowcza podczas II wojny światowej" - Vol. 1 - str. 297
- ↑ WIELKI LEKSYKON SŁUŻB SPECJALNYCH ŚWIATA
- ↑ a b BIULETYN IPN Waldemar Grabowski "Kalksein i Kaczorowska w świetle akt UB" - str. 94
- ↑ a b Muzeum Stutthof - Zeszyty Muzeum - 1
- ↑ MONITOR POLSKI - Nr 167, 23-07-1932, str. 2
- ↑ Family Search - 1898/206
- ↑ Muzeum Powstania Warszawskiego - Biogramy Powstańców - Pawłowicz Tadeusz
- ↑ Muzeum powstania Warszawskiego - Biogramy Powstańców - Tadeusz Pawłowicz