Oswald Ernald Mosley (ur. 16 listopada 1896, zm. 3 grudnia 1980) – brytyjski polityk i szlachcic z tytułem szóstego baroneta, lider faszystów brytyjskich w latach 30. i 40. XX w.

Oswald Mosley
Ilustracja
Data urodzenia

16 listopada 1896

Data śmierci

3 grudnia 1980

Minister bez teki
Okres

od 1929
do 1930

Przynależność polityczna

Partia Pracy

Przywódca Brytyjskiej Unii Faszystów
Okres

od 1932
do 1940

Poprzednik

partia utworzona

Następca

partia zdelegalizowana

Mosley ze swoją drugą żoną podczas marszu organizowanego przez Brytyjską Unię Faszystów

Życiorys

edytuj

Pochodzenie

edytuj

Wywodził się z rodu o korzeniach anglo-irlandzkich, a posiadłości jego rodziny znajdowały się w Staffordshire. Wychowywany, po rozwodzie rodziców, przez rodzinę swojej matki, głównie przez dziadka. Kształcił się w Winchester College oraz w Royal Military Academy w Sandhurst.

Działalność polityczna w okresie międzywojennym

edytuj

Początkowo był działaczem Partii Konserwatywnej. Już w 1918 został wybrany deputowanym do Izby Gmin, którym pozostawał do 1931. W 1924 roku zmienił barwy partyjne stając się członkiem Partii Pracy[1], z której ponownie został wybrany do parlamentu w 1926 roku, tym razem z okręgu Smethwick. W 1929 roku dostał nominację na ministra bez teki w gabinecie brytyjskim zdominowanym przez laburzystów. Odpowiedzialny był za rozwiązywanie problemów bezrobotnych. Jednak w wyniku konfliktów wewnątrzpartyjnych podał się do dymisji w 1930 roku i założył nową, z czasem coraz bardziej radykalną Nową Partię, która jednak nie odniosła większych sukcesów wyborczych.

Po porażkach wyborczych Mosley utworzył w 1932 roku Brytyjską Unię Faszystowską[1], będącą wyrazem jego coraz większego zainteresowania faszyzmem i osobą Benito Mussoliniego. Na partię tę wydał znaczną część swojego majątku. Powołała ona do życia swoje bojówki Czarne Koszule, które często aranżowały starcia z komunistami i ludnością żydowską, głównie w Londynie.

Lata wojny i okres powojenny

edytuj

23 maja 1940 roku Mosley został, jak większość przywódców faszystowskich w Wielkiej Brytanii, aresztowany, internowany i osadzony w areszcie domowym w swoim majątku rodzinnym. Po wojnie zajął się ponownie działalnością polityczną. Tym razem w założonej przez siebie Unii Postępu, która to popierała integrację Wielkiej Brytanii ze Wspólnotami Europejskimi.

W 1951 w wyniku marginalizacji jego działalności politycznej, wyjechał do Irlandii, następnie zaś przeniósł się do Paryża. Powracał do Wielkiej Brytanii, dwukrotnie w 1959 i 1966 roku, bezskutecznie startując w wyborach do parlamentu. W 1968 ukończył pisanie swojej autobiografii. W 1977 był jednym z kandydatów na stanowisko lorda rektora Uniwersytetu Glasgow, ale przegrał wybory[2].

Rodzina i życie prywatne

edytuj

W 1920 roku ożenił się z Lady Cynthią Curzon (znaną jako Cimmie), której ojcem był wicekról Indii George Curzon. W 1933 roku jego żona zmarła z powodu infekcji. W 1936 roku ożenił się w Niemczech z Dianą Mitford w domu Josepha Goebbelsa, a jednym z gości był Adolf Hitler. Mosley miał troje dzieci z pierwszą, a dwoje z drugą żoną. Poza tym znany był z licznych romansów, w tym z siostrą swojej pierwszej żony, a także z jej macochą.

Jeden z jego synów, Max Mosley był szefem Fédération Internationale de l’Automobile, stowarzyszenia organizującego m.in. wyścigi Formuły 1, World Touring Car Championship, rajdy Rajdowych Mistrzostw Świata.

Przypisy

edytuj
  1. a b S. Żerko, Biograficzny leksykon II wojny światowej, Poznań 2013, s. 283.
  2. John Bell. [dostęp 2011-11-09]. (ang.).