Ostrzeżenia i alarmy o skażeniach w Polsce

Ostrzeżenia i alarmy o skażeniach w Polsce – sposoby informowania o wystąpieniu lub prawdopodobieństwie wystąpienia skażenia powietrza, wód, gleby lub żywności na określonym terenie (np. skażenia promieniotwórczego, chemicznego, epidemii). Sposoby te zostały opisane w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 2013, dotyczącym systemów wykrywania skażeń (m.in. radiacyjnych^[a]).

Definicje

W § 2 (ust. 1, 2, 6 i 8) Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie systemów wykrywania skażeń i powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwości organów w tych sprawach zdefiniowano pojęcia^[1]:

skażenie – zanieczyszczenie środowiska, w szczególności gruntu, wody, powietrza,żywności, pasz oraz powierzchni ciała ludzi lub zwierząt, niebezpiecznymi substancjami i mieszaninami chemicznymi, materiałami promieniotwórczymi lub zakaźnymi czynnikami biologicznymi, niezależnie od ich rodzaju i czasu ich oddziaływania;

powiadamianie – przekazanie, przy użyciu wszelkich dostępnych środków, określonych informacji mających na celu zaalarmowanie właściwych władz i ludności o możliwości wystąpienia zagrożenia, o jego wystąpieniu lub ustąpieniu oraz przekazanie informacji dotyczących sposobu postępowania w danym przypadku;

ostrzeganie – działania mające na celu przekazanie komunikatów i informacji uprzedzających o prawdopodobnych zagrożeniach i zalecających podjęcie działań zabezpieczających i ochronnych oraz instruujące o sposobach wykonania takich działań;

alarmowanie – działania mające na celu natychmiastowe przekazanie sygnału do właściwych terytorialnie władz, służb i do ludności na danym terenie, informującego o zagrożeniu skażeniem, skażeniu lub o sytuacji kryzysowej, które zaistniały na skutek katastrofy naturalnej lub awarii technicznej, działań terrorystycznych lub na skutek zagrożenia wojennego lub wojny;

alarm – sygnał z dowolnego źródła informujący, że zostało wykryte skażenie lub że wystąpiła sytuacja kryzysowa, które zaistniały na skutek katastrofy naturalnej lub awarii technicznej, działań terrorystycznych lub na skutek zagrożenia wojennego lub wojny.

Sposoby powiadamiania, ostrzegania i alarmowania

Alarmy

W załączniku do Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie systemów wykrywania skażeń i powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwości organów w tych sprawach wymieniono następujące sposoby ogłaszania i odwoływania alarmu^[1]:

Jeden z typów syren

Sygnał modulowany – alarm

Sygnał ciągły – odwołanie

Ostrzeżenie o radioaktywności

Ogłoszenie:

sygnał akustyczny – modulowany dźwięk syreny w okresie 3 minut,
środki masowego przekazu – powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna:

Uwaga! Uwaga! Uwaga! Ogłaszam alarm (podać przyczynę, rodzaj alarmu itp.) dla …

wizualny sygnał alarmowy – znak żółty w kształcie trójkąta (w uzasadnionych przypadkach – innej figury geometrycznej),

Odwołanie:

sygnał akustyczny – ciągły dźwięk syreny w okresie 3 minut,
środki masowego przekazu – powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna:

Uwaga! Uwaga! Uwaga! Odwołuję alarm (podać przyczynę, rodzaj alarmu itp.) dla …

Komunikaty ostrzegawcze

Ogłaszanie
Komunikaty są ogłaszane w środkach masowego przekazu w formie zależnej od rodzaju skażenia:

uprzedzenie o zagrożeniu skażeniami – powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna:

Uwaga! Uwaga! Uwaga! Osoby znajdujące się na terenie ... około godz. ... min. ... może nastąpić skażenie ... (podać rodzaj skażenia) w kierunku ... (podać kierunek).

uprzedzenie o zagrożeniu zakażeniami – treść i formę komunikatu ustalają organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej,
uprzedzenie o klęskach żywiołowych i zagrożeniu środowiska – powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna:

Informacja o zagrożeniu i sposobie postępowania mieszkańców ... (podać rodzaj zagrożenia, spodziewany czas wystąpienia i wytyczne dla mieszkańców).

Odwołanie ostrzeżenia

o zagrożeniu skażeniami – powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Uwaga! Odwołuję uprzedzenie o zagrożeniu ... (podać rodzaj skażenia) dla ...
o zagrożeniu zakażeniami – powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Uwaga! Odwołuję uprzedzenie o zagrożeniu ... (podać rodzaj zakażenia) dla ...
o klęskach żywiołowych i zagrożeniu środowiska – powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Uwaga! Odwołuję uprzedzenie o zagrożeniu ... (podać rodzaj klęski) dla ...

Uwagi

↑ Aktualne wyniki regularnych pomiarów poziomu promieniowania są udostępniane przez Państwową Agencją Atomistyki na stronie internetowej PAA w formie mapy: „Rozkład mocy dawki promieniowania gamma w Polsce” (mapa dotyczy danego dnia).

Zobacz też

Źródła i zasady zbierania danych o stanie zdrowia

Przypisy

↑ ^a ^b Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie systemów wykrywania skażeń i powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwości organów w tych sprawach. [w:] Dz.U. 2013 poz. 96 (2013-01-21) [on-line]. Internetowy System Aktów Prawnych isap.sejm.gov.pl, 2013-01-07. [dostęp 2013-09-17]. (pol.).

[1] Aktualne wyniki regularnych pomiarów poziomu promieniowania są udostępniane przez Państwową Agencją Atomistyki na stronie internetowej PAA w formie mapy: „Rozkład mocy dawki promieniowania gamma w Polsce” (mapa dotyczy danego dnia).

[Rozporządzenie-2] Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie systemów wykrywania skażeń i powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwości organów w tych sprawach. [w:] Dz.U. 2013 poz. 96 (2013-01-21) [on-line]. Internetowy System Aktów Prawnych isap.sejm.gov.pl, 2013-01-07. [dostęp 2013-09-17]. (pol.).

[a]

[1]