Ostrygowate
Ostrygowate, ostrygi (Ostreidae) – rodzina osiadłych małży nitkoskrzelnych z rzędu Ostreoida, licząca około 100 gatunków[potrzebny przypis], m.in. ostryga jadalna (Ostrea edulis), ostryżyca amerykańska (Crassostrea virginica) i ostryżyca japońska (Crassostrea gigas). Są uznawane za najcenniejsze mięczaki jadalne[2], poławiane i hodowane.
Ostreidae[1] | |
Rafinesque, 1815 | |
Ostryżyca japońska (Crassostrea gigas) nazywana też ostrygą wielką | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Podtyp | |
Gromada | |
Podgromada | |
Rząd | |
Rodzina |
ostrygowate |
Występowanie
edytujSą to gatunki szeroko rozprzestrzenione we wszystkich płytkich morzach słonych stref ciepłej i umiarkowanej. Nie ma ich w rejonach polarnych. Żyją na przybrzeżnych skałach, na głębokości kilku metrów. Niektóre gatunki tworzą duże ławice[2].
Budowa
edytujMają asymetryczną, płaską muszlę, cienkościenna połówka górna przykrywa wypukłą i grubościenną połówkę dolną, przyrośniętą do podłoża, ściśle do niego dopasowaną (co powoduje znaczne różnice kształtu pomiędzy osobnikami[3]). Połówki muszli łączy elastyczne więzadło. Zamek muszli jest pozbawiony zębów, a noga całkowicie zredukowana. Szeroki mięsień zwieracz jest położony w pobliżu środka skorup. Długość muszli zróżnicowana – od około 1 cm do 60 cm[4]. Zwykle są to dość duże małże, przy czym największe rozmiary i najbardziej regularne kształty osiągają osobniki dysponujące dużą przestrzenią życiową[3].
Odżywianie
edytujPrzy lekko rozchylonych połówkach ruch rzęsek wewnątrz muszli powoduje przepływ wody, z której zwierzę odcedza drobne cząsteczki organiczne.
Rozmnażanie
edytujOstrygi są rozdzielnopłciowe lub hermafrodytyczne, jajorodne lub larworodne, bardzo płodne (do 100 mln jaj z 1 osobnika[2]). Rozmnażają się latem. Kuliste orzęsione larwy unoszą się w wodzie swobodnie przez kilka dni. W końcu opadają i na stałe przytwierdzają się do podłoża.
Znaczenie ostryg
edytujOstrygi stanowią wartościowy i zdrowy pokarm, zaliczane są do owoców morza i z tego powodu mają bardzo duże znaczenie gospodarcze[4]. Ślady wykorzystywania ostryg przez ludzi pochodzą z epoki kamiennej[3]. Przez Rzymian i Chińczyków były hodowane w celach spożywczych już w starożytności[3][2]. W szczytowym okresie (koniec XIX wieku) wzdłuż atlantyckich wybrzeży Ameryki Północnej poławiano rocznie blisko 1,5 mln ton surowej masy[3].
Systematyka
edytujWspółcześnie żyjące gatunki ostryg grupowane są w kilkunastu rodzajach[5], z których największe znaczenie mają:
- Ostrea – rodzaj typowy rodziny
- Crassostrea
- Lopha.
Przypisy
edytuj- ↑ Ostreidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
- ↑ a b c d e Ludwik Żmudziński: Żywe skarby mórz. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1980, s. 252. ISBN 83-02-01238-6.
- ↑ a b Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 546. ISBN 978-83-01-16108-8.
- ↑ Ostreidae. World Register of Marine Species, 2011. [dostęp 2011-10-15]. (ang.).