Ostre serce płucne
Ostre serce płucne (ostry zespół płucno-sercowy, łac. cor pulmonale acutum, ang. acute pulmonary heart disease) – zespół objawów wywołany nagłym wzrostem ciśnienia krwi w krążeniu małym[1].
| Cor pulmonale acutum | |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | |
|---|---|
Etiologia
edytujZazwyczaj przyczyną są zatory tętnic płucnych powstałe na skutek oderwania się zakrzepów uformowanych w żyłach dużego obiegu krwi lub w prawej komorze serca, znacznie rzadziej tłuszczowe lub powietrzne. Są one częstym powikłaniem poporodowym i pooperacyjnym (szczególnie operacji w obrębie miednicy mniejszej). Inne przyczyny obejmują:
- długi napad astmy oskrzelowej
- wentylowa odma opłucnowa
- gwałtownie postępujące zmiany zapalne lub nowotworowe płuc
- ciężki wysięk opłucnowy.
Powyższe choroby zazwyczaj nie doprowadzają na tyle szybko do powstania nadciśnienia płucnego, w większości przypadków wywołują inny stan – podostre serce płucne[1].
Patogeneza
edytujCiężkość choroby zależy od wielkości zatoru i skurczu drożnych naczyń płucnych. Wskutek zaburzeń hemodynamicznych zmniejsza się wyrzut serca i dopływ krwi do lewego przedsionka, maleje wysycenie krwi tętniczej tlenem, ciśnienie krwi w prawym sercu i żyłach obwodowych maleje. Powstaje niedokrwienie mięśnia sercowego (może go potęgować skurcz naczyń wieńcowych z powodu podrażnienia nerwu błędnego, tzw. odruch płucno-wieńcowy)[1].
Czynniki ryzyka
edytuj- Długotrwałe unieruchomienie w łóżku
- czerwienica
- żylaki kończyn dolnych
- niewydolność krążenia[1].
Objawy
edytujObraz kliniczny
edytujMasywna niedrożność tętnic płucnych zazwyczaj wywołuje nagłą śmierć poprzedzoną objawami gwałtownie narastającej duszności, bólem w klatce piersiowej i lękiem. Do innych objawów należą: nagle pojawiająca się sinica oraz ekstremalny spadek ciśnienia tętniczego. Mniejszy zator może dawać słabsze objawy, mimo to często prowadzi do zgonu chorego.
EKG
edytuj- Wysoki, ostro zakończony załamek P w odprowadzeniach II i III (P pulmonale)
- Blok prawej odnogi pęczka Hisa
- Głęboki załamek S w odprowadzeniu I (zazwyczaj z współistniejącym załamkiem Q w odprowadzeniu III)
- Ujemny załamek T w odprowadzeniach nadkomorowych
- Czasami zaburzenia rytmu serca (częstoskurcz nadkomorowy, migotanie lub trzepotanie przedsionków)
Badanie fizykalne
edytuj- Objawy niewydolności prawokomorowej serca
- nadmiernie wypełnienie żył szyjnych
- hepatomegalia (i związany z nią ból w nadbrzuszu)
- Skrócenie odgłosu opukowego i osłabienie szmerów oddechowych nad chorym płucem
- Tachykardia
- Wzmożona akcentacja drugiego tonu nad tętnicą płucną[1].
Leczenie i rokowanie
edytujLeczenie opiera się na podawaniu:
Ważne jest też zwalczanie wstrząsu. Szybko przeprowadzona embolektomia może uratować chorego.
Rokowanie niepomyślne. W przypadku wystąpienia wstrząsu większość przypadków choroby kończy się śmiercią. Małe zatory są mniej niebezpieczne, lecz mogą zwiastować wystąpienie groźniejszego zatoru[1].