Orzesznica siewna

gatunek rośliny

Orzesznica siewna[4] (Lygeum spartum Loefl. ex L.) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych. Reprezentuje monotypowy rodzaj orzesznica Lygeum. Zasięg tego gatunku obejmuje rejon Morza Śródziemnego – rośnie w północnej Afryce od Maroka po Egipt, w Jordanii i na Cyprze, poza tym w południowej Europie – w Hiszpanii, we Włoszech i na Krecie[3]. Rośnie w formacjach trawiastych na piaszczystych na wybrzeżach, w miejscach zasolonych[5].

Orzesznica siewna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

orzesznica

Gatunek

orzesznica siewna

Nazwa systematyczna
Lygeum spartum Loefl. ex L.
Gen. Pl. ed. 5.: 522 (1754)[3]
Synonimy
  • Lygeum apiculatum Gand.
  • Lygeum insulare Gand.
  • Lygeum loscosii Gand.
  • Lygeum murcicum Gand.
  • Lygeum spathaceum Lam.
  • Lygeum tenax Salisb.[3]

Roślina należy do grupy traw zwanych esparto, wykorzystywanych jako rośliny włóknodajne w basenie Morza Śródziemnego. Z orzesznicy wyrabia się maty, kapturki na butelki wina, papier i sznury[6].

Morfologia

edytuj
 
Pokrój
Trawa o sztywnych źdźbłach zmiennej wysokości, wieloletnia, kłączowa[5].
Liście
Blaszki liściowe zrolowane, sitowate, o szerokości do 1,5 mm, nagie, na końcu skręcone. Języczek liściowy do 6–7 mm długości[5].
Kwiaty
Zebrane tylko po dwa w pojedyncze kłoski na szczycie źdźbła, wsparte okazałą, białawą, pochwiastą podsadką. Kłosek jest bez plew, natomiast plewki są zrośnięte od dołu ze sobą i pokryte długimi, jedwabistymi włoskami[5].

Systematyka

edytuj

Gatunek z monotypowego rodzaju orzesznica Lygeum Loefling in Linnaeus, Gen. ed. 5. 27. Aug 1754 (syn. Linosparton Adanson[7]. Rodzaj należy do rodziny wiechlinowatych (Poaceae), a w jej obrębie do podrodziny wiechlinowych (Pooideae), plemienia Lygeeae[8].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2022-10-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-10-26] (ang.).
  3. a b c Lygeum spartum Loefl. ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-10-26].
  4. Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych: łacińsko-polski. Kraków: Officina Botanica, 2008, s. 120. ISBN 978-83-925110-5-2.
  5. a b c d Marjorie Blamey, Christopher Grey-Wilson, Wild flowers of the Mediterranean, London: A & C Black, 2004, s. 526, ISBN 0-7136-7015-0.
  6. David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 546, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  7. Lygeum Loefling in Linnaeus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-10-26].
  8. Poaceae (grass family). [w:] GRIN-Global U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. USDA United States Department of Agriculture Agricultural Research Service. [dostęp 2022-10-26]. (ang.).