Oprzężów (wieś)

wieś w województwie łódzkim

Oprzężówwieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Wola Krzysztoporska. Wieś leży w odległości 4 km od autostrady A1. Graniczy z miejscowościami: Kolonia Gomulin, Rokszyce, Wola Rokszycka, Krężna, Kozierogi, Piekarki i Woźniki.

Oprzężów
wieś
Ilustracja
Droga przez wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

piotrkowski

Gmina

Wola Krzysztoporska

Strefa numeracyjna

44

Kod pocztowy

97-371[2]

Tablice rejestracyjne

EPI

SIMC

0555695

Położenie na mapie gminy Wola Krzysztoporska
Mapa konturowa gminy Wola Krzysztoporska, u góry znajduje się punkt z opisem „Oprzężów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Oprzężów”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Oprzężów”
Położenie na mapie powiatu piotrkowskiego
Mapa konturowa powiatu piotrkowskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Oprzężów”
Ziemia51°23′31″N 19°34′02″E/51,391944 19,567222[1]
Oprzężowska kapliczka
Tablica pamiątkowa poświęcona Kazimierzowi Szmidtowi

Wieś duchowna, własność klasztoru norbertanów w Witowie położona była w końcu XVI wieku w powiecie piotrkowskim województwa sieradzkiego[3].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Stare zapisy nazwy wsi

edytuj

Oprzanzow, Oprarzow, Oprzanczow (Castrensia Petricoviensia), Oprzeszow (Liber beneficjorum archidiecezji gnieźnieńskiej Jana Łaskiego), Oprezow (mapa Perthersa).

Historia

edytuj

Pierwsza wzmianka o Oprzężowie pochodzi z księgi Castrensia Petricoviensia i zawiera informacje dotyczące wioski za lata 1398–1399. Nie są to jednak daty założenia wsi, która jest prawdopodobnie dużo starsza. W II połowie XIV w. istniała droga Piotrków – Sieradz, która biegła przez Rokszyce, Oprzężów, Mąkolice, Postękalice, Grocholice, Szczerców. Początkowo (XIV w.) wieś należała do rodu Szaryuszów a następnie do klasztoru w Witowie (XV w.). Z klasztorem była związana do 1797 r., kiedy dobra witowskie uległy sekularyzacji – czyli przeszły spod władzy kościelnej pod świecką. Od tamtego czasu zaczął się stały, duży napływ osadników niemieckich, którzy wykupywali ziemie pochodzącą z parcelacji oraz od chłopów po uwłaszczeniu.

W XVIII w. istniał folwark Oprzężów, po którym do naszych czasów nie został jednak żaden ślad. W XVIII w. Oprzężów należał do Dóbr Narodowych Grabica, a następnie, aż do 1914 r. do majoratu Markowa, zwanego majoratem woźnickim. Pierwsza wiejska remiza stanęła w 1927 r., a w latach 1928–1929 dobudowano do niej budynek szkoły (rozebrany pod koniec lat 90. XX w.). Oba budynki zostały postawione na gruntach darowanych wsi przez jednego z mieszkańców – Emila Milbrandta. Do 1945 r. część mieszkańców była wyznania katolickiego, a część ewangelicko-augsburskiego.

W czasie II wojny światowej Oprzężów wchodził w skład Generalnego Gubernatorstwa. Kilku mieszkańców wsi walczyło w szeregach Armii Prusy, inni należeli do organizacji Służba Zwycięstwu Polski (siedziba – Rozprza). Wczesną wiosną 1944 r. hitlerowcy aresztowali działaczy AK. Ci, których nie rozstrzelano (masowe egzekucje w Lesie Bugajskim, Pieńkach Karlińskich), zginęli w obozie koncentracyjnym. 29 czerwca 1944 padł rozkaz wysiedlenia wszystkich mieszkańców Oprzężowa i wywiezienia ich do Niemiec na przymusowe roboty. Opuszczone gospodarstwa przejęły rodziny niemieckie. Po wojnie majątki mieszkańców pochodzenia niemieckiego, którzy wnioskowali o wpisanie ich na volkslistę, zostały przekazane skarbowi państwa.

Znani oprzężowianie

edytuj

Kazimierz Szmidt (1895–1931) – prezydent miasta Piotrkowa w latach 1925–1931. Za jego kadencji powstała wieża ciśnień i hala targowa.

Święta regionalne

edytuj

29 czerwca jest w Oprzężowie dniem świątecznym. Co roku w tym czasie odprawiana jest uroczysta msza dziękczynna od mieszkańców, którzy szczęśliwie wrócili z Niemiec.

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 93391
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 886 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 69.