Omułek jadalny
Omułek jadalny (Mytilus edulis) – gatunek kosmopolitycznego małża z rodziny omułkowatych (Mytilidae), szeroko rozprzestrzeniony w morzach półkuli północnej z wyjątkiem strefy arktycznej. W Bałtyku omułek jadalny jest jedynym przedstawicielem małży nitkoskrzelnych (Pteriomorphia). Występuje tam w postaci skarlałej. Nie jest zaliczany do fauny Polski[3].
| Mytilus edulis[1] | |
| Linnaeus, 1758[2] | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
omułek jadalny |
Występowanie
edytujDokładny zasięg występowania Mytilus edulis nie jest znany z powodu dużego podobieństwa do pokrewnych gatunków z rodzaju Mytilus. Występuje w dużych skupiskach złożonych z tysięcy osobników[4], w strefach przybrzeżnych o twardym, skalistym lub kamiennym dnie[5], zazwyczaj na głębokościach do 50 m[6].
Budowa ciała
edytujRozmiary, kształt oraz ubarwienie omułka jadalnego są w dużym stopniu uzależnione od warunków zajmowanego siedliska[7]. Przeciętna długość tego małża mieści się w przedziale 30–50 mm[5] (w wodach Bałtyku 20–40 mm[6]), ale na głębszych wodach spotykane są muszle ok. 9 cm[5].
Muszla jest ciemna, zwykle w odcieniach brązu i niebieskiego z ciemniejszymi pasami wychodzącymi od przedniego końca. Jest mocna, cienkościenna, z niemal bezzębnym zamkiem i długim, prostym, elastycznym więzadłem, sięgającym niemal po połowę muszli. Jej przedni koniec jest lekko zaostrzony, z małymi zębami, nadając nieco trójkątny kształt. Mieści się na nim wierzchołek muszli. Białe wnętrze w różnym stopniu bywa wyścielone masą perłową[8].
Tryb życia
edytujMłode osobniki pełzają za pomocą nogi. Osobniki dojrzałe prowadzą osiadły tryb życia przytwierdzone do podłoża włóknem bisiorowym. W wodach Bałtyku omułki żyją do 6 lat[6].
Znaczenie
edytujMytilus edulis jest gatunkiem jadalnym, przez człowieka poławianym komercyjnie oraz hodowanym w celach konsumpcyjnych. Na ławicach omułków żerują flądry, dorsze, płaszczki, ryby jesiotrowate, kraby, drapieżne ślimaki i rozgwiazdy. Żywią się nimi również zimujące ptaki, m.in. kaczki i łyski, często pustoszące skupiska omułków na płyciznach[6]. Omułki mają ogromne znaczenie jako filtratorzy – przerabiają drobną zawiesinę morską na wysokowartościowy pokarm białkowy, wykorzystywany przez zwierzęta i człowieka. Poszczególne skupiska omułków filtrują setki metrów sześciennych wody dziennie.
-
Muszle omułka jadalnego -
-
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Mytilus edulis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Linnaeus, C. (1758). Systema Naturae per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, Tomus I. Editio decima, reformata. Holmiæ: impensis direct. Laurentii Salvii. i–ii, 1–824 pp : s. 750.
- ↑ Gatunek nie został wymieniony w wykazie małży w: Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008. ISBN 978-83-88147-09-8.
- ↑ Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 542. ISBN 978-83-01-16108-8.
- ↑ a b c Species Fact Sheets Mytilus edulis (Linnaeus, 1758). Food and Agriculture Organization of the United Nations. [dostęp 2011-05-13]. (ang.).
- ↑ a b c d Ludwik Żmudziński: Świat zwierzęcy Bałtyku : atlas makrofauny. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1990. ISBN 83-02-02374-4.
- ↑ Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 527. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ S. Peter Dance, Muszle, seria: Kolekcjoner, Warszawa: Wiedza i Życie, 2001, ISBN 83-7184-921-4.