Wikipedia

Olimpiada „Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego”

Ogólnopolska Olimpiada Przedmiotowa im. mjr. Marka Gajewskiego „Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego” – przedmiotowa olimpiada szkolna sprawdzająca wiedzę o historii oręża polskiego oraz roli i miejscu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w życiu narodu i państwa polskiego, a także obejmująca wymagania określone w podstawie programowej dla III i IV etapu edukacyjnego[1].

Ogólnopolska Olimpiada Przedmiotowa im. mjr. Marka Gajewskiego „Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego
Dziedzina

historia wojska polskiego

Adresaci

uczniowie szkół średnich i podstawowych

Organizator

Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, Centralna Biblioteka Wojskowa, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
wcześniej: Ministerstwo Obrony Narodowej, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych

Rok powołania

1995

Strona internetowa

Adresowana jest do uczniów szkół ponadgimnazjalnych, ze szczególnym uwzględnieniem uczniów zainteresowanych szeroko rozumianą historią wojskowości. Organizatorami olimpiady jest Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz Centralna Biblioteka Wojskowa im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Funkcjonuje w oparciu o rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad[2].

Historia

edytuj

W 1994 w województwie płockim zorganizowano szkolny konkurs wiedzy o Armii Krajowej „Historyczna prawda o wydarzeniach 1944 roku”. Ze względu na bardzo pozytywny odbiór uczniów, nauczycieli i środowisk kombatanckich oraz przypadającą 50. rocznicę zakończenia II wojny światowej, w 1995 płocka kuratorka oświaty Anna Misiak oraz podchorąży Armii Krajowej Marek Gajewski wyszli z inicjatywą przeprowadzenia podobnego konkursu w formule ogólnopolskiej. Uzyskała ona poparcie dyrektora Departamentu Społeczno-Wychowawczego Ministerstwa Obrony Narodowej, gen. Kazimierza Madeja oraz bezpośrednio ministra Jerzego Milewskiego. W ocenie MON uznano, że konkurs taki posiada potencjał poznawczy i wychowawczy, a także daje możliwość bezpośredniego kontaktu uczestników konkursu z kombatantami. Ministerstwo Edukacji Narodowej początkowo pozostawało sceptyczne wobec pomysłu ze względu na możliwość dublowania tematyki olimpiady historycznej. Ostatecznie jednak w maju 1995 ministrowie edukacji narodowej, obrony narodowej oraz kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych objęli konkurs patronatem. Na czele Komitetu Organizacyjnego stanął Marek Gajewski[3]. W organizację zaangażowane były na przestrzeni lat: Muzeum Wojska Polskiego, Dom Wojska Polskiego[4][5]. W późniejszych latach za organizację konkursu stały się odpowiedzialne: Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz Centralna Biblioteka Wojskowa im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Organizatorzy konkursu oraz pedagodzy szczególnie zasłużeni w jego popularyzację są wyróżniani medalem „Za zasługi dla Obronności Kraju”[6].

Do pierwszego konkursu „Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego” jesienią 1995 przystąpiło 25 tys. uczniów wszystkich typów szkół z 36 województw. W 2000 wzięło udział 50 tys. uczniów z 2 tys. szkół, a w 2005 – 70 tys. uczniów z 2,5 tys. szkół[7]. Początkowo tematyka konkursu była powiązana z przypadającą w danym roku szkolnym ważną rocznicą. Następnie przyjęto pięcioletni cykl chronologiczny obejmujący kolejne epoki[8]. W 2002 został uznany za konkurs przedmiotowy[9]. Od edycji 2007/2008 kategoria dla uczniów szkół średnich stała się olimpiadą przedmiotową[10]. Co późniejszych latach do konkursu zgłaszało się ok. 3000 uczniów[11].

Decyzją ministra edukacji narodowej oraz kuratorów oświaty od I edycji laureaci uzyskiwali najwyższe oceny z historii, zaś uczniowie szkół podstawowych prawo wstępu do szkół średnich bez egzaminów. Od 1998 indeksy laureatom gwarantowało kilka uczelni wyższych, m.in. UMCS, UwB, KUL. W kolejnych latach kolejne uczelnie zadeklarowały, że status laureata konkursu upoważnia do podjęcia studiów[12]. W późniejszych latach laureatom przyznano także zwolnienie z matury z historii[11].

Siedzibą Komitetu Głównego Olimpiady jest Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. W skład Komitetu Głównego Olimpiady wchodzą[13]: prof. Grzegorz Nowik (przewodniczący), Ewa Księżakowska (wiceprzewodnicząca), Danuta Skrońska (wiceprzewodnicząca), dr Emil Noiński (sekretarz naukowy), dr Stefan Artymowski (sekretarz), prof. Wiesław Jan Wysocki (przewodniczący Centralnej Komisji Egzaminacyjnej Olimpiady).

Cele

edytuj

Celem Olimpiady jest kształtowanie świadomości i postaw patriotycznych młodego pokolenia poprzez upowszechnianie wiedzy o historii oręża polskiego oraz roli i miejscu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Olimpiada służy odkrywaniu i rozwijaniu uzdolnień uczniów, pobudza twórcze myślenie, uczy stosowania zdobytej wiedzy w praktyce, przygotowuje uczniów do studiów wyższych, a także do gotowości spełnienia obywatelskich obowiązków wobec państwa, w tym obowiązku obrony Ojczyzny.

Przebieg i organizacja

edytuj

Olimpiada prowadzona jest w modelu scentralizowanym i składa się z:

  • zawodów szkolnych (część I zawodów I stopnia) w terminie do 30 października;
  • zawodów międzyszkolnych (rejonowych – część II zawodów I stopnia; we wcześniejszych latach osobny etap) w terminie do końca roku kalendarzowego;
  • zawodów okręgowych (II stopnia) w terminie do 15 marca;
  • zawodów centralnych (III stopnia), I część – w terminie do 1 kwietnia i II część – w czerwcu[14].

W dwóch pierwszych etapach zadania konkursowe mają charakter testowy i co do zasady charakter pytań nie wykracza poza program szkolny. Wiedza wymagana podczas III i IV etapu jest znacznie szersza, według wykazu literatury sporządzanego przez organizatorów. Pytania dotyczą takich zagadnień jak: broń i barwa, biografistyka, heraldyka, falerystyka, weksylologia, literatura piękna, pieśni i poezja wojskowa i wojenna. W trwającym trzy dni IV etapie konkurencje mają charakter specjalistyczny i nietestowy, np.: pisanie komentarza do filmowych kronik wojennych; rozpoznawanie broni, sprzętu, elementów umundurowania, prace z mapami; weryfikacja podczas bezpośredniego spotkania relacji przybyłych na konkurs kombatantów (m.in. Władysława Piotrowskiego, Stanisława Skalskiego, Marii Chojeckiej-Stypułkowskiej, Stanisława Nałęcz-Komornickiego, Tadeusza Rawskiego, Zdzisława Peszkowskiego); oprowadzenie po wylosowanym fragmencie Muzeum Wojska Polskiego lub Warszawy[15]. Od I edycji konkursu ogłoszenie jego wyników i wręczenie nagród odbywało się w Sali Balowej Zamku Królewskiego w Warszawie[16]. W późniejszych latach uroczystość przeniesiono do Pałacu w Wilanowie[17].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Dokumenty. olimpiadalosyzolnierza.pl. [dostęp 2020-04-22].
  2. ↑ Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad (Dz.U. z 2020 r. poz. 1036)
  3. ↑ Nowik 2005 ↓, s. 6–11, 22–23.
  4. ↑ Nowik 2005 ↓, s. 4–5.
  5. ↑ Nowik 2005 ↓, s. 12.
  6. ↑ Nowik 2005 ↓, s. 28–29.
  7. ↑ Nowik 2005 ↓, s. 11.
  8. ↑ Nowik 2005 ↓, s. 11–14.
  9. ↑ Nowik 2005 ↓, s. 2.
  10. ↑ Historia olimpiady.
  11. ↑ a b O olimpiadzie. olimpiadalosyzolnierza.pl. [dostęp 2020-04-22].
  12. ↑ Nowik 2005 ↓, s. 18–19.
  13. ↑ Dokumenty – Olimpiada Losy Żołnierza [online] [dostęp 2023-09-13] (pol.).
  14. ↑ Regulamin olimpiady. olimpiadalosyzolnierza.pl.
  15. ↑ Nowik 2005 ↓, s. 16–17.
  16. ↑ Nowik 2005 ↓, s. 19–20.
  17. ↑ Archiwum - Ogólnopolska Olimpiada Tematyczna Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego, olimpiadalosyzolnierza.pl, 2016 [dostęp 2024-06-30] [zarchiwizowane 2017-06-11].

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Olimpiada_„Losy_żołnierza_i_dzieje_oręża_polskiego”&oldid=74317821”